[toc:ul]
a. "- Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi
Với lại bảy chú lùn rất quấy!"
"- Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy"
(Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao).
(Hoàng Nhuận Cầm)
b. Đoạn ông mở gói giấy, lấy ra cục a ngùy - cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước - véo một miếng gắn vào đầu một cọng sậy. (Đoàn Giỏi)
c. Tôi thì không bao giờ quên cô ấy, mặc dù thực ra là có gì đâu một tình cờ như thế, một gặp gỡ vẩn vơ, lưu luyến mơ hồ gần như không có thật mà năm tháng cuộc đời cứ mãi chồng chất lên muốn xóa nhòa. (Bảo Ninh)
Trả lời:
Câu | Biện pháp tu từ chêm xen | Tác dụng |
a | "- Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy" (Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao) | Xác nhận thông tin về số lượng nam sinh trong lớp học đồng thời thể hiện sự hoài niệm về những niềm vui thời đi học. |
b | cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước | Bổ sung thêm thông tin cho cục a ngùy. |
c | mặc dù thực ra là có gì đâu một tình cờ như thế, một gặp gỡ vẩn vơ, lưu luyến mơ hồ gần như không có thật mà năm tháng cuộc đời cứ mãi chồng chất lên muốn xóa nhòa | Bổ sung thêm thông tin về tình cảm của nhân vật "tôi" dành cho Giang và bộc lộ cảm xúc của bản thân với Giang. |
a. Cái lành lạnh của hơi nước sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc thở ra từ bình minh. (Đoàn Giỏi)
b. Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh... (Đoàn Giỏi)
c. Bà con xem, Đăm Săn uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán. (Trích sử thi Đăm Săn)
d. Tôi đã cầm cây xà gạc phát rẫy mới này, tôi rạch rừng, tôi giết tê giác trong thung, giết cọp beo trên núi, giết kên kên, quạ dữ trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác trên đường đi. (Trích sử thi Đăm Săn)
Trả lời:
Câu | Biện pháp tu từ liệt kê | Tác dụng |
a | hơi nước sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc | Diễn tả vẻ đẹp cảnh bình minh |
b | biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh... | Diễn tả trạng thái của con kì nhông |
c | uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán | Diễn tả tầm vóc to lớn và sự gần gũi của Đăm Săn. |
d | Tôi đã cầm cây xà gạc phát rẫy mới này, tôi rạch rừng, tôi giết tê giác trong thung, giết cọp beo trên núi, giết kên kên, quạ dữ trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác | Diễn tả các hành động quả cảm của Đăm Săn. |
(Phạm Văn Đồng)
Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê trong đoạn văn trên rồi rút ra kết luận: xét về ý nghĩa, các phép liệt kê ấy có gì khác nhau?
Trả lời:
- Đảo thứ tự các bộ phận trong câu: Thời đại của hội nhập toàn cầu, hội nhập khu vực; thời đại của trí tuệ, thông tin,...
- Xét về ý nghĩa, các phép liệt kê có sự khác biệt: Phép liệt kê khi đã đảo thứ tự các bộ phận không đảm bảo được tính lô-gíc giữa các phần, cái trước bao trùm cái sau.