Bài soạn siêu ngắn ngữ văn 10 chân trời bài Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình
Soạn ngữ văn 10 tập 2 sách Chân trời siêu ngắn bài Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình. Tất cả các câu hỏi trong bài học đều được trình bày soạn ngắn gọn, súc tích mà vẫn đầy đủ ý. Mời các em tham khảo.
[toc:ul]
[Đọc ngữ liệu tham khảo] Câu 1. Ngữ liệu trên là một bài viết hoàn chỉnh hay trích đoạn? Dựa vào đâu để nhận định như vậy?
Trả lời:
- Là một trích đoạn.
- Dựa vào ký hiệu [...].
[Đọc ngữ liệu tham khảo] Câu 2. Xác định luận điểm được nêu trong ngữ liệu.
Trả lời:
- Bài thơ sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, điệp ngữ,.. để biểu đạt những ý nghĩa sâu sắc.
- Những hình ảnh gợi lên cảnh gia đình đầm ấm hạnh phúc, tình mẹ con sâu nặng, khơi dậy trong lòng người đọc cảm xúc ếm đềm và bình yên.
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là một em bé rất đáng yêu với trái tim tràn đầy yêu thương, trí tưởng tượng phong phú và giàu óc sáng tạo.
[Đọc ngữ liệu tham khảo] Câu 3. Luận điểm đó được làm sáng tỏ bằng những lí lẽ, bằng chứng nào?
Trả lời:
| Luận điểm | Lí lẽ, bằng chứng |
| 1 | Phân tích các hình ảnh ẩn dụ Phân tích tính từ được sử dụng. |
| 2 | Phân tích các câu thơ như "Nhưng con biết.../Con lăn, lăn, lăn, lăn mãi.... Nêu giá trị các biện pháp tu từ làm nổi bật hình ảnh gia đình. |
| 3 | Những câu hỏi của em bé hỏi mây và sóng thể hiện niềm yêu thích được vui chơi, tình yêu thiên nhiên, khát vọng được đặt chân đến những thế giới xa xôi, huyền bí để khám phá. Em bé từ chối lời mời của những người trên mây, trong sóng vì em biết mẹ rất yêu thương em, muốn em ở bên và em cũng muốn như vậy. |
[Đọc ngữ liệu tham khảo] Câu 4. Nêu tác dụng của câu cuối trong ngữ liệu.
Trả lời:
- Khẳng định tình cảm của em bé trong bài thơ là tình cảm mang tính bao quát của tất cả con người.
- Gợi tình cảm mẫu tử được thể hiện trong ca dao người Việt.
[Thực hành viết theo quy trình] Đề bài: Hãy viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của một tác phầm thơ hoặc văn xuôi trữ tình.
Trả lời:
Khi nói đến tình mẫu tử trong thơ, tôi nghĩ ngay đến bài thơ Nắng mới của Lưu Trọng Lư. Nỗi nhớ mẹ của chủ thể trữ tình trong bài thơ không phải là sự đau đớn, buồn thương da diết, nhưng lại cho thấy được tâm trạng hồi tưởng rất thật về hình ảnh người mẹ.
Chủ đề trong bài thơ Nắng mới là nỗi nhớ mẹ của chủ thể trữ tình. Người mẹ được hiện lên trong nỗi nhớ với những hình ảnh gần gũi, giản dị mà lại đẹp đẽ có phần lấp lánh: Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội/ Áo đỏ người đưa trước giậu phơi; Nét cười đen nhánh sau tay áo/ Trong ánh trưa hè, trước giậu thưa. Tôi đã bắt gặp nhiều hình ảnh người mẹ trong thơ văn. Nhưng đây là lần đầu tiên, tôi thấy hình ảnh người mẹ hiện lên một cách nhẹ nhàng, không khắc khổ, lam lũ. Không phải vì chủ thể trữ tình trong bài thơ này không nhớ mẹ, không yêu thương mẹ. Tình cảm ấy được thể hiện qua những từ ngữ như: não nùng, chập chờn, nhớ, chửa xóa mờ. Mới chỉ là những hình ảnh đẹp đẽ nhưng giản thị thôi đã khiến con người ta phải não nùng, chập chờn thì những hình ảnh khắc khổ, lam lũ sẽ khiến con người ta phải cảm thương đến nhường nào!
Sự chập chờn trong nỗi nhớ cho thấy đây là một nỗi nhớ thường trực, rất khó nguôi ngoai, hết kỉ niệm này, lại đến kỉ niệm khác hiện về. Không chỉ thể hiện nỗi nhớ của người con qua từ ngữ, nhà thơ Lưu Trọng Lư còn thể hiện nỗi nhớ ấy qua cách ngắt nhịp ở khổ thơ đầu. Cách ngắt nhịp chủ yếu của cả khổ thơ là 2/2/3 hoặc 2/5 thì lại xuất hiện một câu thơ được ngắt theo nhịp 3/4 như sự xen vào, như một sự chập chờn. Ở đây, ta thấy được hình thức nghệ thuật trong bài thơ đã góp phần thể hiện chủ đề của nó.
Như vậy, có thể thấy bài thơ Nắng trưa là một bài thơ hay, hay cả về nội dung lẫn hình thức. Đọc xong bài thơ, tôi cũng bỗng nghĩ đến mẹ mình, muốn đỡ đần mẹ để hình ảnh của mẹ luôn là sự vui tươi, nhẹ nhàng, đẹp đẽ, thanh thoát.