Bài soạn siêu ngắn ngữ văn 10 chân trời bài Hịch tướng sĩ
Soạn ngữ văn 10 tập 2 sách Chân trời siêu ngắn bài Hịch tướng sĩ. Tất cả các câu hỏi trong bài học đều được trình bày soạn ngắn gọn, súc tích mà vẫn đầy đủ ý. Mời các em tham khảo.
[toc:ul]
[Trước khi đọc] Câu hỏi: Bạn hãy sưu tầm tư liệu, hình ảnh, phim tài liệu, giai thoại,... để chia sẻ với các thành viên trong lớp về chủ đề:
1. Hào khí Đông A của quân dân nhà Trần trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
2. Tài và đức của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Trả lời:
1. Hào khí Đông A của quân dân nhà Trần trong ba lần kháng chiến chông quân xâm lược Mông - Nguyên:
Tranh vẽ trận chiến chống quân Mông Nguyên của nhà Trần
2. Tài và đức của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn:
- Tài: ba lần đánh tan quân Mông - Nguyên,
- Đức: phụng sự hết lòng 4 đời vua Trần.
[Đọc văn bản] Câu 1. Những nhân vật lịch sử được nêu ở phần 1 có điểm gì chung?
Trả lời: Tận trung với chủ, với đất nước mà hi sinh bản thân mình, quyết không đầu hàng, nối giáo cho giặc.
[Đọc văn bản] Câu 2. Trong phần 2, tác giả đã sử dụng từ ngữ, hình ảnh, câu văn nào để bày tỏ tình cảm của bản thân?
Trả lời:
- Từ ngữ thể hiện thái độ khinh thường, căm thù: "lưỡi cú diều", "thân dê chó".
- Nỗi lòng canh cánh về đất nước: "Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi để tai vạ về sau!"
[Đọc văn bản] Câu 3. Giọng điệu ở phần 3 là người trên nói với kẻ dưới hay là lời người đồng cảnh ngộ?
Trả lời: Là người trên nói với kẻ dưới, đồng thời cũng là lời của người đồng cảnh ngộ.
[Sau khi đọc] Câu 1. Tóm tắt các phần của Hịch tướng sĩ và chỉ ra hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản theo mẫu sau (làm vào vở):
Trả lời:
| TT | Luận điểm | Lí lẽ và bằng chứng |
| 1 | Các trung thần được ghi trong sử sách đều là những người vượt lên cái tầm thường, hết lòng phò tá quân vương, bảo vệ đất nước. | Những tấm gương trung thần nghĩa sĩ: Kỷ Tín, Do Vu, Dự Nhượng, Kính Đức, Cảo Khanh, Vương Công Kiên, Nguyễn Văn Lập, Cốt Đãi Ngột Lang, Xích Tu Tư. |
| 2 | Cần phải đánh bại quân giặc để trừ tai vạ về sau. | Sự ngược ngạo, tàn ác, tham lam của quân giặc. |
| 3 | Cần phải nhìn chủ nhục mà biết lo, thấy nước nhục mà biết nghĩ, luyện binh đánh giặc. | Những thú vui tiêu khiển, sự giàu có cũng không thể chống lại quân giặc. Nếu để nước nhục thì chịu tiếng xấu muôn đời. Chỉ có luyện binh đánh giặc mới có thể chiến thắng, cửa nhà no ấm, tiếng thơm muôn đời. |
| 4 | Phải luyện theo Binh thư yếu lược đê đánh thắng giặc mới được coi là phải đạo thần chủ, còn nếu khinh bỏ sách này thì là kẻ nghịch thù. | Binh thư yếu lược là binh pháp do Trần Quốc Tuấn chộn từ các nhà hợp lại một quyển. Dựa vào đạo thần chủ, trước sự xâm lược của quân Mông - Nguyên, Trần Quốc Tuấn coi giặc là kẻ thù không đội trời chung. Nếu không rửa nhục cho chủ, cho nước thì muôn đời để thẹn, không còn mặt mũi nào đứng trong trời đất nữa |
[Sau khi đọc] Câu 2. Chỉ ra một số yếu tố biểu cảm được sử dụng trong văn bản Hịch tướng sĩ (chú ý đến giọng văn bản, hình ảnh so sánh, ẩn dụ, cấu trúc điệp, tương phản,...). Theo bạn, các yếu tố biểu cảm này có tác dụng gì?
Trả lời:
- Giọng điệu:
- Thể hiện lòng trung với chủ, với nước: giọng điệu tha thiết.
- Khi nói lí lẽ với các tướng sĩ: giọng điệu mang tính khuyên bảo và răn đe.
- So sánh: để quân giặc ngang nhiên ở Đại Việt không khác nào đem thịt mà nuôi hổ đói.
- Ẩn dụ: coi quân giặc là cú diều, dê chó -> khinh thường.
- Tương phản:
- Trung thần xả thân vì chủ, vì nước và hình ảnh tướng sĩ Đại Việt vẫn nhìn quân giặc hống hách.
- Kết quả việc không biết nhục mà đánh giặc và kết quả việc biết đánh giặc rửa nhục cho nước.
[Sau khi đọc] Câu 3. Hãy chỉ ra mục đích viết của từng phần và mục đích viết của văn bản theo sơ đồ sau (làm vào vở):
Trả lời:
- Mục đích viết phần 1: Khích lệ lòng căm thù giặc, nỗi nhục mất nước.
- Mục đích viết phần 2: Khích lệ lòng trung quân ái quốc, ân nghĩa thủy chung của người cùng cảnh ngộ.
- Mục đích viết phần 3: Khích lệ ý chí lập công danh, xả thân vì nước.
- Mục đích viết phần 4: Khích lệ lòng tự trọng, liêm sỉ ở mỗi người khi nhận rõ cái sai, thấy rõ điều đúng.
[Sau khi đọc] Câu 4. Cách sắp xếp các luận điểm có tác dụng như thế nào trong việc thực hiện mục đích của văn bản Hịch tướng sĩ?
Trả lời:
Khích lệ nhiều mặt để tập trung vào một hướng cuối cùng là Khích lệ lòng yêu nước bất khuất, quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm lược.
[Sau khi đọc] Câu 5. Qua văn bản, Trần Quốc Tuấn đã thể hiện quan điểm như thế nào về trách nhiệm của các tướng sĩ với đất nước trong việc chống quân Mông - Nguyên xâm lược?
Trả lời:
Phải có lòng trung quân ái quốc, thấy giặc ngang nhiên, hống hách thì cần phải biết nhục mà cố gắng luyện binh để đánh giặc.
[Sau khi đọc] Câu. 6 Theo bạn, hào khí Đông A đã thể hiện như thế nào trong văn bản Hịch tướng sĩ?
Trả lời:
Lòng yêu nước, chí khí hào hùng ấy chính là hào khí Đông A của quân dân nhà Trần, và được thể hiện trong Hịch tướng sĩ.
[Sau khi đọc] Câu 7. Văn bản Hịch tướng sĩ gợi cho bạn suy nghĩ gì về tình yêu nước? Hãy thực hiện một sản phẩm sáng tạo (tranh minh họa, áp phích, clip ngắn,...) để thể hiện suy nghĩ của mình
Trả lời:
- Văn bản Hịch tướng sĩ gợi cho tôi suy nghĩ về tình yêu nước là Tình yêu nước của nhân dân ta được truyền lại từ đời này sang đời khác, trở thành niềm kiêu hãnh, ý chí, sức mạnh để đánh đuổi giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước phát triển.