Giải tiếng việt 5 VNEN bài 21A: Trí dũng song toàn

Giải chi tiết, cụ thể tiếng việt 5 VNEN bài 21A: Trí dũng song toàn. Tất cả bài tập được trình bày cẩn thận, chi tiết. Mời các em cùng tham khảo để học tốt môn tiếng việt lớp 5.

A. Hoạt động cơ bản

1. Kể tên những người vừa mưu trí vừa dũng cảm mà em biết (các anh hùng dân tộc thời xưa và nay, những nhân vật em đọc trong sách...)

Trả lời:

Những người vừa có mưu trí vừa dũng cảm mà em biết là: Trần Quốc Toản, Lê Lợi, Võ Nguyên Giáp, Phan Đình Giót, Lý Thường Kiệt, Lê Lai, Trần Quốc Tuần, Võ Thị Sáu, Kim Đồng, Lê Văn Tám.

2-3-4: Đọc, giải nghĩa và luyện đọc

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi

(1) Sứ thần Giang Văn Minh làm cách nào để vua nhà Minh bãi bỏ lễ "góp giỗ Liễu Thăng"?

(2) Cuộc đối đáp giữa ông Giang Văn Minh với đại thần nhà Minh đã diễn ra như thế nào?

Trả lời:

(1) Khi được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc, vua nhà Minh để sứ thần Giang Văn Minh chờ lâu và không chịu tiếp kiến thì Giang Văn Minh đã "vừa khóc lóc rất thảm thiết". Ông vờ khóc than vì không có mặt ở nhà để cúng giỗ cụ tổ năm đời. Vua Minh phán: Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Giang Văn Minh tâu luôn: Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ ? Vua Minh biết đã mắc mưu đành phải tuyên bố bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng.

(2) Cuộc đối đáp giữa ông Giang Văn Minh với đại thần nhà Minh diễn ra quyết liệt, không khoan nhượng, thể hiện sự cứng cỏi, bất khuất và lòng tự hào dân tộc của ông.

(3) Hành động sai người ám hại ông Giang Văn Minh của vua nhà Minh đã nói lên điều gì?

(4) Vì sao có thể nói ông Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn?

Trả lời:

(3) Hành động sai người ám hại ông Giang Văn Minh đã nói lên sự hòn hạ, nhục nhã của vua nhà Minh trước tinh thần bất khuất, khí phách hào hùng của ông Giang Văn Minh qua nội dung câu đối.

(4) Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn vì Giang Văn Minh vừa mưu trí vừa bất khuất:

  • Giữa triều đình nhà Minh, ông biết dùng mưu để vua nhà Minh buộc phải bỏ lệ góp giỗ Liễu Thăng cho nước Việt.
  • Chỉ bằng một vế đối ngắn gọn và súc tích, ông Giang Văn Minh đã đập lại thái độ ngạo mạn của nhà Minh để nhắc lại ba lần thảm bại của cả ba triều đại phong kiến phương Bắc trên sống Bạch Đằng của nước Việt anh hùng. Để giữ thể diện và danh dự  đất nước, ông dũng cảm, không sợ chết, dám đối lại một vế đối tràn đầy lòng tự hào dân tộc.

B. Hoạt động thực hành

1. Cùng chơi: "Thi ghép nhanh các thẻ từ.

Mỗi nhóm có một bộ thẻ từ. Ghép thẻ từ "công dân" với các thẻ từ: "gương mẫu", "ý thức", "nghĩa vụ", "quyền", "danh dự", "bổn phận", "trách nhiệm" để điền thành cụm từ có nghĩa.

Trả lời:

Ví dụ mẫu:

  • Công dân gương mẫu
  • Ý thức công dân
  • Nghĩa vụ công dân
  • Trách nhiệm công dân
  • Bổn phận công dân
  • Quyền công dân...

2. Chọn nghĩa ở cột A thích hợp với mỗi cụm từ ở cột B

Trả lời:

3. Viết đoạn văn theo đề bài sau:

Viết 3-4 câu nêu cảm nghĩ của em về câu nói của Bác Hồ khi đến thăm đền Hùng: "Các vua Hùng đã có công dựng nước, bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".

Trả lời:

Đất nước ta đã trải qua hàng nghìn năm chống giặc ngoại xâm. Rất nhiều anh hùng đã ngã xuống để bảo vệ lãnh thổ của đất nước, mang lại nền độc lập, tự chủ cho dân tộc. Vì vậy, thế hệ chúng ta được hưởng hòa bình hôm nay cảm thấy vô cùng biết ơn các thế hệ cha ông. Chúng ta cần phải nhận thức được nghĩa vụ của mình là phải giữ lấy nước và xây dựng đất nước.

4. Nghe thầy cô đọc và viết vào vở: Trí dũng song toàn (từ Thấy sứ thần Việt Nam....đến hết).

Trả lời:

...Thấy sứ thần Việt Nam dám lấy việc quân đội ca ba điều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại, vua Minh giận quá, sai người hám hại ông.

Thi hài Giang Văn Minh được đưa về nước. Vua Lê Thần Tông đến tận linh cữu ông, khóc rằng: 

- Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng đáng là anh hùng thiên cổ.

Điếu văn của vua Lê còn có câu: "Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống".

5. Thi tìm và viết các từ:

a. Chứa tiếng bằng đầu bằng r, d hoặc gi, có nghĩa như sau:

  • Giữ lại để dùng về sau
  • Biết rõ, thành thạo
  • Đồ đựng đan bằng tre, nứa, đáy phẳng, thành cao (thường dùng để đựng cua, cá)

b. chứa tiếng có thanh hỏi hoặc thanh ngã, có nghĩa như sau:

  • Dám đương đầu với khó khăn, nguy hiểm
  • Lớp mỏng bên ngoài của cây, quả
  • Đồng nghĩa với giữ gìn

Trả lời:

a. Chứa tiếng bằng đầu bằng r, d hoặc gi, có nghĩa như sau:

  • Giữ lại để dùng về sau => dành dụm, để dành
  • Biết rõ, thành thạo => rành rọt, rành mạch, rành rẽ
  • Đồ đựng đan bằng tre, nứa, đáy phẳng, thành cao (thường dùng để đựng cua, cá) => giỏ

b. chứa tiếng có thanh hỏi hoặc thanh ngã, có nghĩa như sau:

  • Dám đương đầu với khó khăn, nguy hiểm => dũng cảm, quả cảm
  • Lớp mỏng bên ngoài của cây, quả => vỏ
  • Đồng nghĩa với giữ gìn => bảo vệ

6. Chọn bài a hoặc b:

a. Chọn để điền r, d hay gi vào mỗi chỗ trống trong bài thơ “Dáng hình ngọn gió”. Viết lại các từ có chứa tiếng vừa điền vào vở

Bầu trời rộng thênh thang                 Gió còn lượn trên cao

Là căn nhà của gió                            Vượt sông dài biển rộng

Chân trời như cửa ngỏ                     Cõng nước làm mưa (5) ...ào

Thả sức gió đi về                             Cho xanh tươi đồng ruộng

Nghe cây lá (1) ...ầm (2) ....ì             Gió khô ô muối trắng

Ấy là khi gió hát                              Gió đẩy cánh buồm đi

Mặt biển sóng lao xao                     Gió chẳng bao ....ờ mệt

Là gió đang ....ạo nhạc                    Nhưng đố ai biết được

Những ngày hè oi bức                    Hình ....áng gió thế nào?

Cứ tưởng gió đi đâu

Gió nép vào vành nón

Quạt....ịu trưa ve sâu

 

b. Chọn để đặt dấu hỏi hay dấu ngã trên các chữ in đậm trong mẫu chuyện vui “Sợ mèo không biết”. Viết lại các từ chứa tiếng vừa điền dấu thanh vào vở 

Sợ mèo không biết

Một người bênh hoang (1) tương, suốt ngày ngỡ mình là chuột. Cuối cùng được ra viện nhưng anh ta cứ đứng tần ngần (2) mai ở cổng viện mà không đi. Một bác sĩ thấy lạ bèn hỏi. Bệnh nhân sợ (3) hai (4) giai thích:

- Bên (5) công có một con mèo

Bác sĩ bảo:

- Nhưng anh viết mình không (6) phai là chuột cơ mà

Anh chàng trả lời:

- Tôi biết như vậy có ăn thua gì. (7) Nhơ con mèo nó không biết điều ấy thì sao

Trả lời:

a. (1) rầm (2) rì, (3) dạo nhạc, (4) dịu, (5) rào, (6) giờ, (7) dáng

b. (1) tưởng, (2) mãi, (3) hãi, (4) giải, (5) cổng, (6) phải, (7) nhỡ 

C. Hoạt động ứng dụng

Kể lại cho người thân nghe câu chuyện "Trí dũng song toàn". Trao đổi với người thân về ý nghĩa của câu chuyện.

Trả lời:

Kể chuyện: "Trí dũng song toàn" (trang 28, 29 sgk)

Ý nghĩa câu chuyện: Truyện ca ngợi sứ thần Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn. Để giữ thể diện và danh dự đất nước, ông dũng cảm, không sợ chết, dám đối lại một vế đối tràn đầy lòng tự hào dân tộc.

Tìm kiếm google:

Xem thêm các môn học

Giải Tiếng Việt 5 tập 2 VNEN


Copyright @2024 - Designed by baivan.net