Giải tiếng việt 5 VNEN bài 23A: Vì công lí

A. Hoạt động cơ bản

1. Kể tên những người có tài xử án mà em biết?

Trả lời:

Những người có tài xử án mà em biết là:

• Nguyễn Khoa Đăng
• Nguyễn Mại
• Phí Trực

2. Nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài sau: "Phân xử tài tình"

3. Chọn lời giải nghĩa ở cột B cho phù hợp với mỗi từ ngữ ở cột A

Trả lời:

4. Cùng luyện đọc

5. Thảo luận, thực hiện các nhiệm vụ sau:

• Hai người đàn bà đến công đường nhờ quan phân xử việc gì?
• Không tìm được chứng cứ phát hiện kẻ gian, quan án đã dùng cách gì đế tìm ra kẻ gian, nhanh chóng phá được vụ án?
• Vì sao quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp?

Trả lời:

(1) Hai người đàn bà đến công đường nhờ phân xử việc tranh giành một tấm vải. Không ai chịu nhường ai nên đành nhờ quan phân xử.

(2) Quan cho lính về nhà họ xem thì cả hai đều có khung cửi như nhau. Quan đã ra lệnh xé tấm vải làm đôi, mỗi người một nửa. Khi đó, một người đàn bà đã bật khóc và quan bảo đưa tấm vải cho người phụ nữ đó và ra lệnh bắt trói người còn lại.

(3) Quan cho rằng người không khóc chính là người lấy cắp vì họ không phải là người đổ bao công sức, mồ hôi, chính tay làm ra tấm vải ấy nên họ không xót xa.

2. Sắp xếp lại thứ tự các sự việc sau cho đứng dưới đoạn kể về cách quan án tìm kẻ lấy trộm tiền nhà chùa:

(1) “Đánh đòn” tâm lí: “Đức Phật rất thiêng. Ai gian, Phật sè làm cho thóc trong tay kẻ đó nảy mầm”.

(2) Cho gọi hết sư sãi, kê ăn người ơ trong chùa ra, giao cho mỗi người một nắm thóc đã ngâm nước, bảo họ cầm nắm thóc, vừa chạy đàn vừa niệm Phật.

(3) Quan sát những người chạy đàn, thấy một chú tiểu thĩnh thoáng hé bàn tay cầm thóc ra xem, lập tức cho bắt vị chỉ kẻ có tật mới hay giật mình.

(4) Nhờ sư cụ biện lễ cúng Phật.

Thứ tự đúng là: ................

Trả lời:

Thứ tự đúng là: 4 -> 2 -> 1 -> 3

(4) Nhờ sư cụ biện lễ cúng Phật.

(2) Cho gọi hết sư sãi, kê ăn người ơ trong chùa ra, giao cho mỗi người một nắm thóc đã ngâm nước, bảo họ cầm nắm thóc, vừa chạy đàn vừa niệm Phật.

(1) “Đánh đòn” tâm lí: “Đức Phật rất thiêng. Ai gian, Phật sè làm cho thóc trong tay kẻ đó nảy mầm”.

(3) Quan sát những người chạy đàn, thấy một chú tiểu thĩnh thoáng hé bàn tay cầm thóc ra xem, lập tức cho bắt vị chỉ kẻ có tật mới hay giật mình.

3. Chọn ý đúng để trả lời:

(1) Vì sao đê tìm ra kẻ lấy trộm tiền, quan lại cho người trong chùa cầm thóc chạy đàn?

a. Vì quan tin là thóc trong tay ke gian sẽ nảy mầm.

b. Vì quan biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt.

c. Vì quan cần có thời gian đế thu thập chứng cứ.

d. Vì quan tin là các chú tiểu thường tò mò.

(2) Quan án phá được các vụ án rất tài tình là nhờ những lí do nào?

a. Nhờ thông minh, có óc phán đoán.

b. Nhờ hiểu đặc điểm tâm lí của kẻ phạm tội.

c. Vì có người đã ngầm báo trước.

d. Vì yêu công lí, lẽ phải, thương dân.

Trả lời:

(1) Vì sao đê tìm ra kẻ lấy trộm tiền, quan lại cho người trong chùa cầm thóc chạy đàn?

Đáp án đúng là: b. Vì quan biết kẻ gian thường lo lắng nên sẽ lộ mặt.

(2) Quan án phá được các vụ án rất tài tình là nhờ những lí do nào?

Đáp án đúng là: a, b, d

a. Nhờ thông minh, có óc phán đoán.

b. Nhờ hiểu đặc điểm tâm lí của kẻ phạm tội.

d. Vì yêu công lí, lẽ phải, thương dân.

B. Hoạt động thực hành

1. Nhớ - viết: Cao Bằng (4 khổ đầu)

Trả lời:

     CAO BẰNG

Sau khi qua đèo Gió
Ta lại vượt đèo Giàng
Lại vượt đèo Cao Bắc
Thì ta tới Cao Bằng

Cao Bằng, rõ thật cao!
Rồi dần dần bằng xuống
Đầu tiên là mận ngọt
Đón môi ta dịu dàng.

Rồi đến chị rất thương
Rồi đến em rất thảo
Ôm lành như hạt gạo
Bà hiền như suối trong.

Còn núi non Cao Bằng
Đo làm sao cho hết
Như lòng yêu đất nước
Sâu sắc người Cao Bằng.

2. Tìm tên riêng thích hợp với mỗi chỗ trông, biết rằng những tên riêng đó là:

Điện Biên Phủ, Công Lý, Côn Đảo, Sài Gòn,

Vỏ Thị Sáu, Nguyễn Văn Trỗi, Bê Văn Dàn.

a. Người nữ anh hùng trẻ tuổi hi sinh ở nhà tù ........... là chị .............

b. Trong chiến dịch ............, anh ................ đã lây thân mình làm giá súng.

c. Anh ................ là người chiến sĩ biệt động ................. đã đặt mìn trên cầu ............... mưu sát Mắc Na-ma-ra. 

Trả lời:

a. Người nữ anh hùng trẻ tuổi hi sinh ở nhà tù Côn Đảo là chị Võ Thi Sáu.

b. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, anh Bế Văn Đàn đã lây thân mình làm giá súng.

c. Anh Nguyễn Văn Trỗi là người chiến sĩ biệt động Sài Gòn đã đặt mìn trên cầu Công Lý mưu sát Mắc Na-ma-ra. 

3. Tìm tên riêng bị viết sai trông đoạn thơ và viết lại vào vở cho đúng

         Cửa gió Tùng Chinh

Đường tuần tra lên chóp Hai ngàn

Gió vù vù quất ngang cành bứa

Trông xa xa nhập nhòe ánh lửa

Vật vờ đầu núi sương sa.

Cửa gió này người xưa gọi

Ngã ba Cắt con suối hai chiều dâng lũ

Nơi gió Tùng Chinh, Pù mo, Pù xai hội tụ

Chắn lối mòn lên đỉnh Tùng Chinh.

Trả lời:

• Những từ bị viết sai trong đoạn thơ trên: Hai ngàn, Ngã ba, Pù mo, pù xai
• Sửa lại cho đúng là: Hai Ngàn, Ngã Ba, Pù Mo, Pù Xai

C. Hoạt động ứng dụng

Cùng người thân tìm một câu chuyện nói về những người đã góp sức mình bảo vệ trật tự, an ninh hoặc một câu chuyện kể về việc em làm để góp phần giữ gìn trật tự, an ninh

Trả lời:

Ví dụ mẫu:  Câu chuyện nói về những người đã góp sức mình bảo vệ trật tự, an ninh

Giữ gìn an ninh trật tự là nhiệm vụ của mỗi công dân để quê hương được thanh bình, mọi người được bình an và hạnh phúc. Qua câu chuyện về anh Lê Văn Lưu- Đội trưởng và anh Phan Thành Lực- Đội phó Đội xe thồ tự quản tỉnh Phú Yên, đã dũng cảm và mưu trí bắt cướp mà em được đọc qua báo Công an nhân dân, đã để lại trong em nhiều suy nghĩ.

Câu chuyện xảy ra vào một buổi sáng tháng 10 năm 2015. Như thường lệ, hai anh cùng đến nơi làm sớm để chuẩn bị cho công việc của ngày mới. Vừa lúc đó, có 5 thanh niên không đội mũ bảo hiểm, ngồi trên hai chiếc xe máy lao tới. Hai chiếc xe này đều không có chìa khóa xe, ổ khóa bị hỏng. Dáng điệu của các đối tượng này khiến hai anh thấy rất khả nghi. Các đối tượng nói với anh Lưu và anh Lực muốn bán hai chiếc xe máy này để lấy tiền gấp. Nếu hai anh giúp chúng bán được xe, sẽ thưởng cho các anh 1 triệu đồng.

Nghi vấn đây là hai chiếc xe trộm cắp nên anh Lưu liền bí mật ra hiệu cho anh Lực giữ chân bọn chúng, còn anh tìm cách nhanh chóng gọi điện báo cho các chiến sĩ công an phường gần đó. Trong lúc anh Lực đang nói chuyện tìm cách giữ chân bọn chúng thì chúng nghi ngờ bị phát hiện, nên đã nhanh chóng chia thành hai nhóm chạy trên hai chiếc xe về các hướng khác nhau. Vừa lúc đó, các chiến sĩ công an phường kịp thời có mặt và truy đuổi theo các đối tượng.. Anh Lưu cùng một cán bộ Công an thị trấn đuổi theo một đối tượng, ép hắn vào lề đường và bắt giữ được đối tượng cùng tang vật. Anh Lực và các chiến sĩ còn lại đuổi theo nhóm trộm cướp thứ hai. Qua đoạn đường đèo khó đi, cuối cùng hai đối tượng còn lại cũng đã bị bắt gọn.

Tại cơ quan công an, chúng đã khai nhận, do có hộ gia đình, sơ suất quên khóa cổng nên chúng đã lẻn vào lấy cắp hai chiếc xe máy. Sau đó, các chiến sĩ công an liên lạc với gia đình bị mất đến nhận lại tài sản.

Chiến công của hai anh đã được bà con nhân dân khen ngợi. Hành động mưu trí và dũng cảm của hai anh đã giúp triệt phá được nhóm cướp, ổn định tình hình trật tự tại địa phương. Tấm gương của hai anh thật đáng khen ngợi. Điều đó khiến em thêm cảm phục và sẽ cố gắng làm nhiều việc tốt, góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc giữ gìn và bảo vệ an ninh trật tự phố phường.