Giải tiếng việt 5 VNEN bài 31B: Lời tâm tình của người chiến sĩ

A. Hoạt động cơ bản

1. Quan sát các bức tranh và đọc lời gợi ý dưới tranh, cùng đoán xem đó là bài thơ hoặc câu chuyện nào em đã học

Trả lời:

• Tranh 1: Câu chuyện cảm động của nhà văn An-đéc-xen viết về người mẹ rất dũng cảm, rất yêu con.

=> Đó là câu chuyện "Người mẹ".

• Tranh 2: Bài thơ viết về tình cảm yêu thương sâu sắc, sự hiếu thảo và lòng biết ơn của bạn nhỏ với người mẹ bị ốm. 

=> Đó là bài thơ "Mẹ ốm".

2-3-4. Đọc, giải nghĩa và luyện đọc

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi:

(1) Điều gì gợi cho anh chiến sĩ nhớ tới mẹ? Anh nhớ hình ảnh nào của mẹ?

(2) Những hình ảnh so sánh nào cho thấy tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng?

(3) Anh chiến sĩ đã dùng cách nói như thế nào để làm yên lòng mẹ?

Trả lời:

(1) Điều gợi cho anh chiên sĩ nhớ tới mẹ đó là trời mưa lâm thâm, gió rét. Trong khung cảnh này anh nghĩ tới hình ảnh bầm ra ruộng cấy bầm run, run vì thương con.

(2) Những hình ảnh so sánh cho thấy tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng là: 

• Hình ảnh so sánh cho thấy mẹ thương con: Mạ non bầm cấy mấy đon/ Ruột gan bầm lại thương con mấy lần
• Hình ảnh so sánh cho thấy con thương mẹ: Mưa phùn ướt áo tứ thân/ Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu

(3) Để làm yên lòng mẹ, anh chiến sĩ đã dùng cách nói: 

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Con đi đánh giặc mười năm

Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi

Anh chiến sĩ nói như vậy để bầm hiểu được là công việc hiện tại của mình không vất vả bằng công việc của bầm ở nhà, bầm không phải lo lắng nhiều cho con.

6. Qua lời tâm tình của người chiến sĩ, em nghĩ gì về người mẹ của anh? Viết tiếp dưới đây để trả lời

Lời tâm tình của anh chiến sĩ cho thấy người mẹ của anh là một phụ nữ Việt Nam điển hình: hiền hậu,...

Trả lời:

Lời tâm tình của anh chiến sĩ cho thấy người mẹ của anh là một phụ nữ Việt Nam điển hình: hiền hậu, cần cù, chăm chỉ, chịu thương chịu khó, hết mực yêu thương con cái của mình...

B. Hoạt động thực hành

1. Liệt kê những bài văn tả cảnh đã học trong học kì I vào bảng:

Trả lời:

2. Viết vào vở dàn ý của một trong các bài văn trên

Gợi ý: Dàn ý gồm có 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài. Xác định nội dung chính mỗi đoạn văn trong từng phần

Trả lời:

Lập dàn ý bài: “Mưa rào”

1. Mở bài: Dấu hiệu báo cơn mưa sắp đến.

2. Thân bài: Miêu tả cơn mưa từ lúc bắt đầu đến khi kết thúc.

3. Kết bài: Miêu tả cảnh, vật sau cơn mưa.   

3. Đọc thầm bài văn sau: Buổi sáng ở Thành phố Hồ Chí Minh

4. Thảo luận, trả lời câu hỏi:

a. Bài văn miêu tả buổi sáng ở thành phố Hồ Chí Minh theo trình tự nào (trình tự không gian hay thời gian)?

b. Những chi tiết nào cho thấy tác giả quan sát cảnh vật rất tinh tế?

c. Hai câu cuối bài: Thành phố mình đẹp quá! Đẹp quá đi! thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với cảnh được miêu tả?

Trả lời:

a. Bài văn miêu tả buổi sáng ở Thành phố Hồ Chí Minh theo trình tự thời gian.

b. Tác giả quan sát cảnh vật rất tinh tế qua các chi tiết:

• Tầng tầng, lớp lớp bụi hồng ánh sáng ..... nguy nga, đậm nét;
• Thành phố như bồng bềnh nổi giữa một biển hơi sương
• Cây xanh bỗng oà tươi
• Mặt trời dâng chầm chậm, lơ lửng như quả bóng bay
• Xe chạy nườm nượp đánh thức cả thành phố.

c. Hai câu cuối bài: "Thành phố mình đẹp quá! Đẹp quá đi!" thể hiện sự tự hào, ngưỡng mộ và yêu quý của tác giả với vẻ đẹp của thành phố Hồ Chí Minh lúc bình minh lên

C. Hoạt động ứng dụng

Tìm hiểu, quan sát một ngày mới bắt đầu ở quê em (hoặc cảnh một đêm trăng đẹp, cảnh trường em trước buổi học, cảnh một khu vui chơi giải trí) và viết lại kết quả quan sát

Trả lời:

Ví dụ mẫu: Cảnh cánh đồng lúa lúc sáng sớm

• Trên những lá lúa non, những hạt sương long lanh nhỏ bé như những hạt ngọc trời tuyệt đẹp.
• Những bông lúa uốn mình cong cong về 1 hướng khi mang trên mình những hạt lúa non đang chớm sữa.
• Từ sau dãy núi phía đông, những tia nắng sớm vàng nhẹ như những cánh tay vươn vai của ông mặt trời đón chào ngày mới.
• Trên những bụi cây ven sông, lũ chim ríu rít gọi đàn, chuẩn bị cho ngày làm việc chăm chỉ bắt đầu.
• Trên con đường làng dẫn ra phía bờ ruộng, có vài bác nông dân tranh thủ ra đồng thăm lúa sớm. 
• Mặt trời đã lên cao, ánh mắt như nhuộm vàng khắp cánh đồng quê....