Soạn mới giáo án Khoa học 4 Cánh diều bài 16: Nấm men và nấm mốc

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1 – TỪ MỞ ĐẦU ĐẾN HẾT HOẠT ĐỘNG 4

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chiếu một số hình ảnh và nêu yêu cầu: Hãy cho biết tên các nguyên liệu để làm bánh mì.

- GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, khuyến khích HS chia sẻ suy nghĩ của mình.

- GV nhận xét, tuyên dương.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Bài 16 – Nấm men và nấm mốc.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Lập kế hoạch thu thập thông tin về ích lợi của một số nấm

a. Mục tiêu: Khám phá được ích lợi của một số nấm men trong chế biến thực phẩm (ví dụ: làm bánh mì,...) thông qua thí nghiệm thực hành hoặc quan sát tranh ảnh, video.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chia lớp thành các nhóm 6 HS.

- GV yêu cầu nhóm trưởng điều khiển các bạn thảo luận để đề xuất cách thu thập thông tin và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên của nhóm theo gợi ý ở hình 1, 2, 3 trang 67 SGK.

- GV mời đại diện một số nhóm báo cáo kết quả trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, tuyên dương các nhóm có kế hoạch cụ thể, hợp lý.

Hoạt động 2: Thực hiện kế hoạch

a. Mục tiêu:

-  Thực hiện thu thập thông tin theo cách đã được phân công.

- Ghi chép lại những thông tin đã sưu tầm được.

b. Cách thức thực hiện:

- GV tổ chức HS thực hiện theo kế hoạch thu thập thông tin của nhóm.

- GV yêu cầu HS ghi lại những thông tin đã sưu tầm được.

Hoạt động 3: Tổng hợp và chia sẻ thông tin đã thu thập được

a. Mục tiêu:

- Hình thành được kĩ năng phân tích, tổng hợp.

- Trình bày được kết quả thu thập thông tin.

b. Cách thức thực hiện:

- GV hướng dẫn các nhóm thảo luận và hoàn thành bài báo cáo:

+ Từng thành viên báo cáo các thông tin đã thu thập được.

+ Nhóm trưởng điều khiển các bạn thảo luận để lựa chọn thông tin và cách giới thiệu trình bày báo cáo kết quả của nhóm mình.

+ Tham khảo hình 4, 5 trang 67, 68 SGK.

+ Hoàn thành bài báo cáo.

- GV mời các nhóm trưng bày và giới thiệu kết quả trước lớp. Các nhóm nhận xét chéo nhau.

- GV nhận xét và bổ sung thông tin cho HS:

+ Nấm men bánh mì còn được gọi là “nấm ăn đường”. Trong quá trình trộn men vào bột mì cùng với nước và muối, nấm men hoạt động bằng cách tiêu thụ đường trong bột, hình thành các bọt khí trong bột giúp bột nở ra, phồng, xốp. Quá trình này được gọi là lên men.

+ Nấm men rượu được dùng làm rượu nếp, rượu nho,... Ngoài ra, còn được dùng để làm bánh.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Hoạt động 4: Giới thiệu một số thực phẩm có sử dụng nấm men bánh mì hoặc nấm men rượu

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã được học về ích lợi của nấm men trong chế biến thực phẩm.

b. Cách thức thực hiện:

Nhiệm vụ 1. Trả lời các câu trắc nghiệm

- GV tổ chức cho HS làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Đây là hình ảnh của

A. Men rượu.

B. Men khô bánh mì.

C. Men tươi bánh mì.

D. Men giấm.

Câu 2: Đây là hình ảnh của

A. Men rượu.

B. Men khô bánh mì.

C. Men tươi bánh mì.

D. Men giấm.

Câu 3: Nấm men giúp bánh mì

A. Phồng và xốp.

B. Teo nhỏ.

C. Đặc ruột bánh hơn.

D. Cứng hơn.

Câu 4:  Đây là hình ảnh của

A. Men rượu.

B. Men khô bánh mì.

C. Men tươi bánh mì.

D. Men giấm.

Câu 5: Trong quá trình sản xuất rượu người ta sử dụng

A. Nấm men.

B. Nấm mốc.

C. Nấm độc.

D. Nấm hương.

- GV mời HS trả lời, cả lớp nhận xét.

- GV nhận xét, tuyên dương HS trả lời đúng.

Nhiệm vụ 2. Giới thiệu một số thực phẩm có sử dụng nấm men bánh mì hoặc nấm men rượu

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi thực hiện: Kể tên một số thức ăn, đồ uống có sử dụng nấm men trong quá trình chế biến.

- GV gọi một số HS trả lời. Cả lớp nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét và kết luận:

+ Nấm men bánh mì và nấm men rượu đều có thể được sử dụng để làm nhiều loại bánh như bánh quy, bánh bao, bánh bông lan,...

+ Nấm men rượu có thể được dùng để làm rượu nếp, rượu nho,..

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Đọc và chuẩn bị trước tiết sau.

- HS quan sát hình, suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

- HS trả lời:

Để làm bánh mì cần những nguyên liệu: bột mì, men nở, nước ấm, muối, giấm, đường, sữa tươi, dầu ăn.

- HS lắng nghe.

- HS theo dõi, ghi bài mới.

- HS chia theo nhóm.

- Các nhóm thực hiện theo yêu cầu.

- Đại diện các nhóm xung phong báo cáo:

+ Bạn A: Hỏi người thân trong gia đình.

+ Bạn B: Hỏi người làm bánh tại cửa hàng hoặc nơi sản xuất bánh mì.

+ Bạn C: Tra cứu trên in-tơ-nét.

…

- HS chú ý lắng nghe, sửa kế hoạch.

- HS thực hiện theo kế hoạch của nhóm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

- HS lắng nghe GV hướng dẫn và thực hiện theo nhóm.

- Các nhóm xung phong trình bày.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS chọn đáp án:

- HS thực hiện theo cặp.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS chú ý lắng nghe, ghi nhớ.

- HS rút kinh nghiệm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

TIẾT 2 – HOẠT ĐỘNG 5

A. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 5: Tìm hiểu về tác hại của một số nấm mốc gây hỏng thực phẩm

a. Mục tiêu:

- Nhận biết được tác hại của một số nấm mốc gây hỏng thực phẩm.

- Có ý thức không ăn những thực phẩm bị nhiễm nấm mốc để phòng tránh bệnh.

b. Cách thức thực hiện:

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, quan sát các hình 6 – 13 ở trang 68 SGK, lần lượt từng em chỉ và nói thực phẩm nào bị nhiễm nấm mốc.

- GV chiếu hình ảnh lên bảng và gọi 1 – 2 cặp thực hiện trước cả lớp. HS các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, chốt đáp án:

Những thực phẩm bị mốc ở hình 6, 7, 12, 13 vì thực phẩm đó đã bị biến dạng, đổi màu.

- GV yêu cầu HS đọc nội dung trong logo con ong ở trang 68 SGK và trả lời câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta ăn phải những thực phẩm bị nhiễm nấm mốc?

Các sợi của nấm mốc thường xâm nhập vào bên trong thực phẩm và tiết ra chất gây độc. Thực phẩm bị nhiễm nấm mốc đã rửa sạch bên ngoài hoặc cắt bỏ một phần hay nấu chín đều không đảm bảo loại bỏ hết được chất độc. Khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm nấm mốc có thể gây ngộ độc với một số biểu hiện như nôn mửa, choáng váng, tiêu chảy,... hoặc chất độc sẽ tích lũy dần trong cơ thể gây bệnh ung thư.

- GV gọi một số HS trả lời. Cả lớp nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương HS trả lời đúng và kết luận:

Khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm nấm mốc, cơ thể có thể bị ngộ độc với biểu hiện nôn mửa, choáng váng, tiêu chảy, .... hoặc chất độc sẽ tích luỹ dần trong cơ thể gây bệnh ung thư.

B. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Nhiệm vụ 1. Nhận biết biểu hiện và cách xử lí khi bị ngộ độc thực phẩm

- GV chia lớp thành các nhóm 4 HS.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi:

+ Người bị ngộ độc do ăn phải thực phẩm bị nhiễm nấm mốc sẽ có biểu hiện như thế nào?

+ Khi bị ngộ độc thực phẩm do nấm mốc, chúng ta cần làm gì?

- GV gọi đại diện một số nhóm trả lời, HS các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- GV đánh giá, nhận xét câu trả lời của HS và chốt đáp án:

+ Một số biểu hiện của người bị ngộ độc do ăn phải thực phẩm bị nhiễm nấm mốc: nôn mửa, choáng váng, tiêu chảy,... Nếu chất độc tích luỹ dần có thể gây ung thu.

+ Việc cần làm khi bị ngộ độc thực phẩm do nấm mốc: Gây nôn hết thức ăn ra ngoài, uống nhiều nước, đưa đến cơ sở y tế.

Nhiệm vụ 2. Trả lời câu hỏi trắc nghiệm.

- GV tổ chức cho HS làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Cách nhận biết thực phẩm đã bị nhiễm nấm mốc là

A. Mốc xanh trắng trên bề mặt thực phẩm

B. Đồ ăn bị chua, đắng, thay đổi mùi vị

C. Thực phẩm bị mềm nhũn, ẩm ướt

D. Cả A, B, C.

- HS thực hiện theo nhóm đôi.

- HS xung phong trình bày.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, ghi nhớ.

- HS chia thành các nhóm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

- Đại diện các nhóm xung phong trả lời.

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS chọn đáp án: