Soạn mới giáo án Khoa học 4 Cánh diều bài 23: Vai trò của thực vật trong chuỗi thức ăn

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

TIẾT 1 – TỪ MỞ ĐẦU ĐẾN HẾT HOẠT ĐỘNG 1

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức thực hiện:

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Nêu lợi ích của cây xanh với con người và động vật.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV chưa nhận xét đúng sai mà dẫn dắt vào bài học mới: Để biết được câu trả lời của các bạn là đúng hay sai, chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu bài học hôm nay: Bài 23 – Vai trò của thực vật trong chuỗi thức ăn.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Xác định vai trò của thực vật trong chuỗi thức ăn qua việc cung cấp thức ăn cho con người và động vật

a. Mục tiêu: Trình bày được vai trò quan trọng của thực vật đối với việc cung cấp thức ăn cho con người và động vật.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chia lớp thành các nhóm 6 HS.

- GV yêu cầu HS quan sát hình 1.

- GV yêu cầu HS chỉ và nói tên các loại thức ăn của con người có nguồn gốc từ thực vật.

- GV yêu cầu HS chia sẻ kết quả với các bạn trong nhóm. Sau đó đại diện nhóm trình bày trước lớp, các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, bổ sung (nếu cần).

- GV yêu cầu các nhóm quan sát hình 2, 3.

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm để nhận xét vị

trí của thực vật trong các chuỗi thức ăn trong hình.

- GV mời đại diện 2 - 3 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương các nhóm có câu trả lời đúng.

- GV yêu cầu nhóm trưởng điều khiển các bạn thảo luận để trả lời câu hỏi: “Nếu số lượng thực vật bị suy giảm thì những sinh vật trong chuỗi thức ăn trên bị ảnh hưởng như thế nào?”.

- GV mời đại diện 2 - 3 nhóm trả lời. Các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương các nhóm có câu trả lời đúng.

- GV yêu cầu HS đọc nội dung trong mục chìa khóa trang 95 SGK.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã được học về thực vật cung cấp thức ăn cho con người và động vật.

b. Cách thức thực hiện:

Nhiệm vụ 1. Hoàn thành bài tập trong VBT

- GV tổ chức cho HS làm các câu 1, 2, 3 Bài 23 VBT.

- GV quan sát HS làm bài.

- GV chấm điểm của một số HS.

Nhiệm vụ 2. Trả lời các câu trắc nghiệm

- GV tổ chức cho HS làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Đâu là các loại thức ăn thuộc nhóm rau củ?

A. Cà chua, trứng, lạc, ngô.

B. Cà chua, cải bắp, súp lơ, rau muống.

C. Hạnh nhân, rau muống, ngô.

D. Gạo, ngô, khoai tây, khoai lang.

Câu 2: Gạo là thức ăn nằm trong nhóm

A. Các loại hạt.

B. Chất chứa nhiều chất béo.

C. Các loại lương thực.

D. Các loại chứa nhiều vi-ta-min.

Câu 3: Thức ăn của con người không có nguồn gốc từ thực vật là

A. Các loại lương thực       B. Các loại rau, củ

C. Các loại quả                   D. Các loại hoa

Câu 4: Thức ăn của con người có nguồn gốc từ thực vật là

A. Thịt xông khói.            B. Thịt cừu.

C. Cải bắp.                        D. Thịt dê.

Câu 5: Ở cây lúa, con người dùng bộ phận nào của cây lúa làm thức ăn?

A. Bông lúa                      B. Lá lúa

C. Thân lúa                       D. Rễ lúa

- GV mời HS trả lời, cả lớp nhận xét.

- GV nhận xét, tuyên dương HS trả lời đúng.

* CỦNG CỐ

- GV nhận xét, tóm tắt lại những nội dung chính của bài học.

- GV nhận xét, đánh giá sự tham gia của HS trong giờ học, khen ngợi những HS tích cực; nhắc nhở, động viên những HS còn chưa tích cực, nhút nhát.

* DẶN DÒ

- Ôn tập kiến thức đã học.

- Đọc và chuẩn bị trước tiết sau.

- HS lắng nghe câu hỏi mở đầu.

- HS trả lời: Lợi ích của cây xanh đối với con người và động vật:

+ Điều hòa khí hậu.

+ Là nơi trú ngụ của các loài động vật.

+ Nguồn thức ăn cho con người và động vật.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.

- HS chia theo nhóm.

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS trả lời: Các loại thức ăn của con người có nguồn gốc từ thực vật:

+ Các loại rau, củ: Cà rốt, bắp cải, su hào, cà chua…

+ Các loại lương thực: Ngô, lúa, khoai…

+ Các loại quả: Cam, dâu tây, thanh long…

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS quan sát hình.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS trả lời: Thực vật là mắt xích đầu tiên trong chuỗi thức ăn.

- HS chú ý lắng nghe, chữa bài.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời: Nếu số lượng thực vật bị suy giảm thì những sinh vật khác trong các chuỗi thức ăn trên cũng suy giảm theo.

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS đọc bài.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS làm bài tập.

- HS nộp bài:

Câu 1:

Câu 2:

a) Thực vật chiếm vai trò quan trọng, là mắt xích đầu tiên trong chuỗi thức ăn.

b) Nếu số lượng thực vật bị suy giảm thì những sinh vật khác trong các chuỗi thức ăn trên sẽ không có đủ nguồn thức ăn và cũng suy giảm theo.

Câu 3:

a) Chuỗi thức ăn:

Mắt xích bị phá hủy là: con cú. Hậu quả là chuột không bị tiêu diệt, sinh sôi ngày càng nhiều, ăn hết phần cỏ của bò dẫn đến bò bị thiếu nguồn thức ăn, gầy gò và giảm sữa. 

b) Theo em dân làng không nên đuổi cú đi nơi khác mà để chúng ở đó để cú bắt chuột. Nếu dân làng cảm thấy tiếng kêu của chúng khó ngủ thì có thể đóng kín của lại để hạn chế tiếng ồn do con cú gây nên.

- HS chú ý lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS chọn đáp án:

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS chú ý lắng nghe, ghi nhớ.

- HS rút kinh nghiệm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

TIẾT 2 – HOẠT ĐỘNG 2

A. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 2: Khám phá mối quan hệ giữa hoạt động của con người đối với chuỗi thức ăn trong tự nhiên

a. Mục tiêu: Phân tích được một trường hợp điển hình về mối quan hệ giữa hoạt động của con người với các mắt xích của chuỗi thức ăn trong tự nhiên.

b. Cách thức thực hiện:

- GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát các hình 4 – 6 ở trang 95, 96 SGK.

- GV mời một vài HS xung phong đóng vai một người dân trong làng kể lại câu chuyện ở trang 95 và 96 SGK với các bạn trong lớp.

- GV nhận xét, tuyên dương HS kể chuyện hấp dẫn.

- GV yêu cầu HS đặt ra các câu hỏi để phân tích sâu về câu chuyện.

- GV mời 2 – 3 HS nêu câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, chỉnh sửa câu hỏi của HS.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi của bạn. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

- GV yêu cầu HS suy nghĩ, trả lời câu 1 và câu 2 trong logo hỏi trang 96, sau đó viết kết quả vào VBT (câu 3 Bài 23 VBT).

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

B. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Củng cố kiến thức đã được học về mối quan hệ giữa hoạt động của con người với chuỗi thức ăn trong tự nhiên.

b. Cách thức thực hiện:

- GV tổ chức cho HS làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Nếu thực vật mất đi, không tồn tại thì chuỗi thức ăn sẽ?

A. Vẫn bình thường, không thay đổi

B. Mất cân bằng hoặc biến mất

C. Mất đi một mắt xích

D. Không kết luận được

Câu 2: Vì sao khi số lượng cú giảm thì số lượng chuột tăng?

A. Vì cú là thức ăn của chuột.

B. Vì chuột là thức ăn của cú.

C. Vì cú làm chuột không thể sinh sôi phát triển.

D. Vì chuột làm giảm lượng thức ăn của cú.

Câu 3: Cho hình ảnh về chuỗi thức ăn sau, nếu số lượng ếch suy giảm sẽ dẫn đến điều gì?

A. Số lượng châu chấu giảm

B. Số lượng cỏ tăng

C. Số lượng rắn giảm

D. Số lượng đại bàng tăng

- HS đọc thông tin, quan sát hình.

- HS xung phong đóng vai.

- HS lắng nghe, phát huy.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS nêu câu hỏi:

+ Vì sao bò bắt đầu cho ít sữa?

+ Vì sao cỏ giảm đi?

+ Vì sao chuột xuất hiện nhiều lên?

- HS lắng nghe, chỉnh sửa.

- HS trả lời:

+ Vì cỏ trên cánh đồng giảm đi.

+ Vì chuột xuất hiện nhiều lên, ăn hết nhiều cỏ.

+ Vì cú đã bị dân làng đuổi đi, không có ai săn bắt chuột.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi nhớ.

- HS lắng nghe yêu cầu của GV.

- HS trả lời:

+ Câu 1: Cỏ → chuột → cú.

Dân làng đã phá hủy mắt xích thứ ba trong chuỗi thức ăn (cú đã bị đuổi đi). Hậu quả của việc đó là chuột phát triển, ăn hết nhiều cỏ. Đàn bò thiếu cỏ ăn nên gầy đi và cho ít sữa.

+ Câu 2: Để cân bằng chuỗi thức ăn trên, dân làng cần phải để cú quay trở lại sinh sống trong những hốc cây ở bìa rừng.

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS chú ý lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS chọn đáp án:

- HS lắng nghe.

- HS chú ý lắng nghe, ghi nhớ.

- HS lắng nghe, rút kinh nghiệm.

- HS chú ý, thực hiện theo yêu cầu của GV.