Vật cho ánh sáng truyền qua

Vật cản ảnh sáng

Vật cho hầu hết ánh sáng đi qua

Vật chỉ cho một phần ánh sáng đi qua

?

?

?

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

Tiết 1. Vai trò của không khí

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chiếu hình ảnh và dẫn dắt đặt các câu hỏi:

+ Vì sao có bóng cây?

+ Cho biết ánh sáng chiếu đến cây từ phía nào? Vì sao e có ý kiến như vậy?

- GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, khuyến khích HS chia sẻ suy nghĩ của mình và chưa cần chốt ý kiến đúng.

- GV nhận xét, tuyên dương.

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Bài 7 – Sự truyền ánh sáng.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu vật phát sáng và vật được chiếu sáng

a. Mục tiêu:  Nêu được ví dụ về các vật phát sáng và các vật được chiếu sáng.

b. Cách thức thực hiện:

- GV tổ chức HS làm việc nhóm đôi.

- GV yêu cầu HS quan sát các hình 2 – 5 trang 30 SGK và trả lời câu hỏi:

Những vật nào phát sáng? Những vật nào được chiếu sáng?

- GV gọi 1 – 2 nhóm báo cáo trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, tuyên dương nhóm có kết quả chính xác.

- GV tổ chức HS thảo luận: “Trong lớp học có những vật nào là vật chiếu sáng và vật nào là vật được chiếu sáng?”

- GV gọi 2 - 3 HS trả lời, cả lớp nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, bổ sung.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về đường truyền ánh sáng

a. Mục tiêu: Nêu được cách làm và thực hiện được thí nghiệm tìm hiểu về sự truyền thăng của ánh sáng.

b. Cách thức thực hiện:

- GV tổ chức HS làm việc nhóm 4 HS.

- GV yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm theo hướng dẫn và trả lời các yêu cầu trang 30 SGK.

Chuẩn bị: Tấm bia có khe hẹp, đèn pin.

Tiến hành:

• Đặt đèn pin và tấm bia có khe hẹp trên bản (hình 6). Hãy dự đoán về đường truyền của ánh sáng phía sau khe hẹp của tấm bia nếu bật đèn pin.

• Làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán của em.

• Nhận xét về đường truyền của ánh sáng trong không khí.

- GV gọi 1 – 2 nhóm báo cáo trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, tuyên dương nhóm có kết quả chính xác. GV kết luận.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về một số vaath cho ánh sáng truyền qua và một số vật cản ánh sáng

a. Mục tiêu: Nêu được cách làm và thực hiện được thí nghiệm tìm hiểu về vật cho ánh sáng

truyền qua và vật cản ánh sáng.

b. Cách thức thực hiện:

- GV tổ chức HS làm việc nhóm 4 HS.

- GV yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm theo hướng dẫn trang 31 SGK và ghi kết quả vào phiếu học tập.

Chuẩn bị: Đèn pin, tấm bia, tấm kính trong, tấm kính mờ,...

Tiến hành:

• Trao đổi với bạn về cách làm thí nghiệm để biết trong số các vật đã chuẩn bị thì vật nào là vật cho ánh sáng truyền qua và vật nào là vật cản ánh sáng.

• Làm thí nghiệm theo cách đã chọn.

• Ghi kết quả vào vở theo gợi ý sau:

- GV lưu ý HS:

+ Nên che tối phòng học trong khi tiến hành thí nghiệm.

+ Có thể có các cách khác nhau để xác định các vật cho/ không cho ánh sáng truyền qua.

- GV gọi 1 – 2 nhóm lên bảng trình bày kết quả, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét, tuyên dương nhóm có kết quả chính xác.

- GV tổ chức cho HS thảo luận: “Nêu các ví dụ, ứng dụng liên quan đến vật cho ánh sáng truyền qua hoặc vật cản ánh sáng.”

- GV gọi đại diện 1 – 2 nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét.

- GV nhận xét, tuyên dương các nhóm làm tốt.

- GV gọi hai HS đọc nội dung trong kí hiệu con ong trang 31 SGK.

“Mắt chỉ nhìn thấy vật khi có ánh sáng từ vật truyền tới mắt”.

- GV nêu một số ví dụ minh chứng: khi ta nhìn thấy ngọn nến là do ánh sáng từ ngọn nến truyền tới mắt ta; khi ta nhìn thấy quyển sách là do có ánh sáng phản chiếu từ quyển sách truyền tới mắt ta,...

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Hoạt động 4: Vận dụng kiến thức vật cho ánh sáng truyền qua và vật cản ánh sáng vào thực tiễn

a. Mục tiêu:  Vận dụng được kiến thức về tính chất cho ánh sáng truyền qua hay không cho ánh sáng truyền qua của các vật để giải thích được một số hiện tượng tự nhiên và ứng dụng thực tế.

b. Cách thức thực hiện:

Nhiệm vụ 1. Trả lời các câu trắc nghiệm

- GV tổ chức cho HS bài tập trắc nghiệm:

Câu 1: Vật không cho ánh sáng truyền qua là

A. Ly thủy tinh.

B. Nước sạch.

C. Không khí.

D. Miếng sắt.

Câu 2: Đâu là vật phát sáng?

A. Mặt Trời.

B. Mặt trăng.

C. Cái cây.

D. Tất cả các loài động vật.

Câu 3:  Mặc dù được chiếu sáng nhưng ta vẫn thấy một số vật màu đen vì

A. Vật phát ra ánh sáng màu đen.

B. Vật phản xạ ánh sáng màu xanh.

C. Vật phản xạ toàn bộ ánh sáng được chiếu vào.

D. Vật hấp thụ toàn bộ ánh sáng chiếu vào.

Câu 4: Ta nhìn thấy các vật nhờ

A. Ánh sáng truyền từ không khí đến các vật

B. Ánh sáng phản chiếu từ các vật đến mắt

C. Ánh sáng phản chiếu từ mắt đến các vật

D. Ánh sáng từ nước truyền vào mắt

Câu 5: Bộ phận nào của xe ô tô làm bằng vật liệu mà ánh sáng truyền qua được?

A. Cửa kính.

B. Bánh xe.

C. Gương chiếu hậu.

D. Khung xe.

 - GV mời HS trả lời, cả lớp nhận xét.

- GV nhận xét, tuyên dương HS trả lời đúng.

Nhiệm vụ 2. Vận dụng kiến thức vật cho ánh sáng truyền qua và vật cản ánh sáng vào thực tiễn

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm đôi thảo luận thực hiện yêu cầu trong logo luyện tập, vận dụng ở trang 31 – 32 SGK.

1. Kể thêm một số vật cho ánh sáng truyền qua và một số vật cản ánh sáng.

2. Quan sát các vật trong mỗi hình dưới đây, nêu tên bộ phận của vật cho ánh sáng truyền qua. Vì sao các bộ phận đó phải làm bằng vật liệu mà ánh sáng truyền qua được?

- HS quan sát hình, suy nghĩ trả lời câu hỏi mở đầu.

- HS xung phong trả lời:

+ Cây có bóng vì có ánh mặt trời chiếu vào cây.

+ Ánh sáng chiếu chéo từ phải sang trái theo hướng từ trên xuống do bóng của cây nằm phía bên trái so với cây.

- HS theo dõi, ghi bài mới.

- HS chia thành các nhóm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

- HS trả lời:

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS thực hiện thảo luận theo yêu cầu.

- HS trả lời

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS chia thành các nhóm.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

- Đại diện các nhóm xung phong trình bày:

+ Dự đoán về đường truyền của ánh sáng phía sau khe hẹp của tấm bìa nếu bật đèn pin: đường truyền ánh sáng là một đường thẳng. 

+ Nhận xét về đường truyền của ánh sáng trong không khí là một đường thẳng.

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS chia thành các nhóm.

- Các nhóm thực hiện theo yêu cầu

- HS chú ý lắng nghe.

- Đại diện các nhóm xung phong trình bày.

Chiếu đèn pin qua từng vật gồm tấm bìa, tấm kính trong, tám kinh mờ rồi quan sát. 

Nhận xét: Một số vật cho ánh sáng truyền qua và một số vật cản ánh sáng.

- HS lắng nghe, sửa bài.

- HS lắng nghe, suy nghĩ và thảo luận nhóm.

- HS trả lời:

+ Vật cho ánh sáng truyền qua: Bình hoa bằng thủy tinh trong suốt, cốc nước làm bằng nhựa trong suốt 

+Vật cản ánh sáng: Chậu sứ, cặp sách.

 - HS chú ý lắng nghe, sửa bài.

- HS thực hiện đọc và ghi nhớ.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS chọn đáp án:

- HS thực hiện theo yêu cầu.