Soạn văn 10 ngắn nhất bài: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học:

Câu 1: (Trang 14 – SGK) Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

Vua Trần trịnh trọng hỏi các bô lão:

- Nước Đại Việt ta tuy là một nước nhỏ ở phương Nam nhưng luôn bị nước ngoài nhòm ngó. Tự cổ xưa đến giờ thật chưa có khi nào giặc mạnh và hung hãn như ngày nay. Chúng sẽ kéo sang năm mươi vạn quân, bảo rằng: “ Vó ngựa Mông Cổ đi đến đâu cỏ không mọc được ở chỗ ấy!”. Vậy nên liệu tính sao đây?

Mọi người xôn xao tranh nhau nói:

- Xin bệ hạ cho đánh!

- Thưa chỉ có đánh!

Nhà vua nhìn những khuôn mặt đẹp lồng lộng, hỏi lại một lần nữa:

- Nên hòa hay nên đánh?

Tức thì muôn miệng một lời:

- Đánh! Đánh!

Điện Diên Hồng như rung chuyển. Người người sục sôi.

                                    (Theo Lê Văn, Hội nghị Diên Hồng)

a. Hoạt động giao tiếp được văn bản ghi lại diễn ra giữa các nhân vật giao tiếp nào? Hai bên có cương vị và quan hệ với nhau như thế nào?

b. Trong hoạt động giao tiếp trên, các nhân vật giao tiếp lần lượt đổi vai (vai người nói, vai người nghe) cho nhau như thế nào? Người nói tiến hành những hành động cụ thể nào, còn người nghe thực hiện những hành động tương ứng nào?

c. Hoạt động giao tiếp trên diễn ra trong hoàn cảnh nào? (Ở đâu? Vào lúc nào ? Khi đó ở nước ta có sự kiện lịch sử gì?)

d. Hoạt động giao tiếp trên hướng vào nội dung gì?

e. Mục đích của cuộc giao tiếp (hội nghị) là gì? Cuộc giao tiếp đó có đạt mục đích hay không?

Câu 2: (Trang 15 – SGK) Anh/chị vừa học xong bài Tổng quan văn học Việt Nam. Hãy cho biết:

a. Thông qua văn bản đó, hoạt động giao tiếp diễn ra giữa các nhân vật giao tiếp nào ? (Ai viết ? Ai đọc ? Đặc điểm của các nhân vật đó về lứa tuổi, vốn sống, trình độ hiểu biết, nghề nghiệp… ?)

b. Hoạt động giao tiếp đó được tiến hành trong hoàn cảnh nào ? (Hoàn cảnh có tổ chức, có kế hoạch của giáo dục nhà trường, hay là hoàn cảnh giao tiếp ngẫu nhiên, tự phát hằng này… ?).

c. Nội dung giao tiếp (thông qua văn bản đó) thuộc lĩnh vực nào ? Về đề tài gì ? Bao gồm những vấn đề cơ bản nào ?

d. Hoạt động giao tiếp thông qua văn bản đó nhằm mục đích gì (xét từ phía người viết và từ phía người đọc) ?

e. Phương tiện ngôn ngữ và cách tổ chức văn bản có đặc điểm gì nổi bật ?

II. Soạn bài siêu ngắn: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

Câu 1: 

a. Hoạt động giao tiếp của văn bản gồm nhân vật giao tiếp: vua  nhà Trần (bề trên) – các vị bô lão (bề dưới).

 b. Trong hoạt động giao tiếp, nhất là giao tiếp trực tiếp, người nói người nghe liên tục đổi vai nói cho nhau (người nói thành người nghe và ngược lại). Nguyên tắc ấy gọi là nguyên tắc luân phiên lượt lời. 

c. 

• Địa điểm: điện Diên Hồng.
• Hoàn cảnh: đất nước ở thời đại phong kiến, đang bị giặc ngoại xâm đe dọa, quân dân nhà Trần phải cùng nhau bàn bạc tìm ra cách đối phó.

d. Nội dung: Bàn bạc sách lược đối phó với quân xâm lược.

e. Mục đích của cuộc giao tiếp: tìm ra sách lược thống nhất trong cả nước.

Cuộc giao tiếp đã đi đến sự thống nhất hành động, đạt được mục đích

Câu 2: a. Nhân vật giao tiếp diễn gồm:

• Tác giả của cuốn sách giáo khoa  (người viết) có hiểu biết sâu rộng về văn học, hầu hết từng nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy văn học.
• Học sinh (người đọc), có vốn sống và trình độ hiểu biết chưa cao.

b. Hoạt động giao tiếp này được tiến hành một cách: có tổ chức, có kế hoạch của nhà trường.

c. Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực văn học. Đề tài "Tổng quan văn học Việt Nam".

3 vấn đề cơ bản là:

• Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam;
• Quá trình phát triển của văn học Việt Nam
• Con người Việt Nam qua văn học.

d. Sự giao tiếp (thông qua văn bản) nhằm mục đích:

• Người viết: Trình bày một cách tổng quan các vấn đề của văn học Việt Nam
• Người nghe: Tiếp nhận và lĩnh hội những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam theo tiến trình lịch sử, rèn luyện và nâng cao các kĩ năng nhận thức, đánh giá các hiện tượng văn học.

e.  Phương tiện ngôn ngữ và cách tổ chức văn bản có đặc điểm nổi bật:

• Phương tiện ngôn ngữ : sử dụng nhiều thuật ngữ chuyên ngành văn học.
• Cách thức giao tiếp : dùng văn phong khoa học, cách viết rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ.
• Kết cấu văn bản rõ ràng, có hệ thống đề mục lớn nhỏ, có hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng và dễ hiểu.

III. Soạn bài ngắn nhất: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

Câu 1: 

a. Nhân vật giao tiếp: 

1. vua  nhà Trần (bề trên).

2. Các vị bô lão (bề dưới).

 b. Trong hoạt động giao tiếp, nhất là giao tiếp trực tiếp, người nói người nghe liên tục đổi vai nói cho nhau (người nói thành người nghe và ngược lại) =>nguyên tắc luân phiên lượt lời. 

c.  

1. Địa điểm: điện Diên Hồng.

2. Hoàn cảnh: đất nước ở thời đại phong kiến, giặc ngoại xâm đe dọa, quân dân nhà Trần phải cùng nhau bàn bạc tìm ra cách đối phó.

 d. Nội dung: Bàn bạc sách lược đối phó với quân xâm lược.

e. Mục đích : tìm ra sách lược thống nhất trong cả nước. Cuộc giao tiếp đã đi đến sự thống nhất hành động, đạt được mục đích.

Câu 2: a. Nhân vật gồm:

• Tác giả của cuốn sách giáo khoa  (người viết) =>  có hiểu biết sâu rộng về văn học, nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy văn học.
• Học sinh (người đọc) => có vốn sống và trình độ hiểu biết chưa cao.

b. Hoạt động giao tiếp: có tổ chức, có kế hoạch của nhà trường.

c. Nội dung: thuộc lĩnh vực văn học.

 Đề tài "Tổng quan văn học Việt Nam".

3 vấn đề: Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam; Quá trình phát triển của văn học Việt Nam; Con người Việt Nam qua văn học.

d. Sự giao tiếp mục đích:

1. Người viết: Trình bày một cách tổng quan các vấn đề của văn học Việt Nam

2. Người nghe: Tiếp nhận và lĩnh hội những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam theo tiến trình lịch sử, rèn luyện và nâng cao các kĩ năng nhận thức, đánh giá các hiện tượng văn học.

e.  Đặc điểm nổi bật:

1. Phương tiện ngôn ngữ : thuật ngữ chuyên ngành văn học.

2. Cách thức giao tiếp : dùng văn phong khoa học, cách viết rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ.

3. Kết cấu rõ ràng, hệ thống đề mục lớn nhỏ,  hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng và dễ hiểu.

IV. Soạn bài cực ngắn: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

Câu 1: 

a. Nhân vật:  vua  nhà Trần (bề trên). Các vị bô lão (bề dưới).

 b. Hoạt động giao tiếp, nhất là giao tiếp trực tiếp, người nói người nghe liên tục đổi vai nói cho nhau, nguyên tắc luân phiên lượt lời. 

c. Địa điểm => điện Diên Hồng. / Hoàn cảnh => đất nước ở thời đại phong kiến, giặc ngoại xâm đe dọa.

 d. Nội dung: Bàn bạc sách lược đối phó với quân xâm lược.

d. Mục đích : tìm ra sách lược thống nhất cả nước. 

=>Cuộc giao tiếp đạt được mục đích.

Câu 2: a. Nhân vật gồm: 

Người viết: tác giả của cuốn sách giáo khoa  có hiểu biết sâu rộng về văn học, nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy văn học.

Người đọc: học sinh có vốn sống và trình độ hiểu biết chưa cao.

e. Hoạt động giao tiếp: có tổ chức, có kế hoạch.

c. Nội dung: thuộc lĩnh vực văn học.

 Đề tài "Tổng quan văn học Việt Nam".

3 vấn đề:

- Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam;

- Quá trình phát triển; 

- Con người Việt Nam qua văn học.

d. Sự giao tiếp mục đích:

Người viết: Trình bày tổng quan các vấn đề của văn học Việt Nam

Người nghe: Tiếp nhận và lĩnh hội những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam.

e.  Đặc điểm nổi bật:

- Thuật ngữ chuyên ngành văn học.(Phương tiện ngôn ngữ)

- Dùng văn phong khoa học, cách viết rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ.(Cách thức giao tiếp)

- Kết cấu rõ ràng, hệ thống đề mục lớn nhỏ,  hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng và dễ hiểu.