Tóm tắt: Sọ Dừa

 I. Tóm tắt tác phẩm

Có đôi vợ chồng già, đi ở cho nhà phú ông và hiếm muộn con cái. Một hôm bà vợ vào rừng hái củi, uống nước trong cái sọ dừa, về nhà có mang, ít lâu sau sinh ra một đứa bé kì dị, không chân không tay, tròn như một quả dừa. Thấy đứa bé biết nói, bà thương con và giữ lại nuôi và đặt luôn tên là Sọ Dừa.
        Sọ Dừa thương mẹ nên nhận thay mẹ chăn đàn bò nhà phú ông. Cậu chăn bò rất giỏi, hàng ngày Sọ Dừa lăn sau đàn bò ra đồng, tối đến lại lăn sau đàn bò về. Ba cô con gái nhà phú ông thay nhau đưa cơm cho Sọ Dừa. Hai cô chị kênh kiệu thường hắt hủi cậu, chỉ có cô út hiền lành, tính hay thương người, đối đãi với cậu tử tế.
        Một lần đưa cơm, cô út phát hiện ra chàng trai ngồi thổi sáo nhưng có tiếng động, chàng trai biến mất và chỉ có Sọ Dừa nằm lăn lóc ở đó, Phát hiện ra vẻ đẹp bên trong cái vẻ kì dị của Sọ Dừa, cô út đem lòng thương yêu. Sọ Dừa nhờ mẹ đến hỏi. Phú ông thách cưới thật to nhưng thấy Sọ Dừa mang đủ đồ thách cưới đến, đành phải gả cô út cho Sọ Dừa. Sọ Dừa hiện nguyên hình làm một chàng trai trẻ đẹp khiến hai cô chị vô cùng ghen tức.
       Hai vợ chồng SỌ Dừa sống rất hạnh phúc. Chàng còn học hành chăm chỉ và thi đỗ Trạng nguyên và được nhà vua cử đi sứ. Trước khi đi chàng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà để đề phòng tai hoạ.
    Từ ngày cô em lấy được chồng trạng nguyên, hai cô chị đem lòng ghen ghét, định giết hại em để thay em làm bà trạng. Hai cô chị rủ em đi chèo thuyền ra biển rồi đẩy em xuống nước. Nhờ có các đồ vật chồng đưa cho, cô út thoát chết, được chồng cứu trên đường đi sứ về. Hai vợ chồng đoàn tụ. Hai cô chị thấy em không chết, xấu hổ bỏ nhà đi biệt tích.

II. Nội dung và ý nghĩa của truyện

a. Nội dung

Truyện Sọ Dừa đề cao, ca ngợi vẻ đẹp bên trong của con người. Từ đó, truyện nêu một bài học kinh nghiệm khi đánh giá con người: phải xem xét toàn diện, không chỉ dừng lại ở biểu hiện bề ngoài. Đó là ý nghĩa nhân bản, thể hiện đạo lý truyền thống của nhân dân. Truyện còn đề cao lòng nhân ái, về quy luật nhân quả của cuộc đời “ở hiền gặp lành”, kẻ “gieo gió ắt gặp bão”. Chính lòng nhân ái sẽ đem lại hạnh phúc cho con người. Truyện đề cao giá trị chân chinh của con người và tình thương đối với người bất hạnh.

b. Bài học

Truyện đề cao giá trị chân chính của con người và tình thương đối với những người bất hạnh. Những người hiền lành, thật thà, lương thiện sẽ được hưởng cuộc sống hạnh phúc.