Tóm tắt: Thầy bói xem voi

I. Tóm tắt tác phẩm

Nhân một buổi ế hàng, năm ông thầy bói ngồi chuyện gẫu với nhau. Họ rủ nhau chung tiền biếu người quản voi để xem con voi có hình thù thế nào. Mỗi ông xem một bộ phận và đưa ra ý kiến riêng: ông xem vòi bảo voi sun sun như con đỉa; ông xem ngà bảo voi giống cái đòn càn; ông xem tai bảo nó giống cái quạt thóc; ông xem chân bảo voi sừng sững như cái cột đình; ông cuối cùng xem đuôi, bảo voi tun tủn như cái chổi sể cùn. Cuối cùng cãi nhau, không ông nào chịu ông nào. Cuộc cãi vã không thể phân thắng bại, năm ông đánh nhau toác đầu, chảy máu.

II. Nội dung và ý nghĩa của truyện

a. Nội dung

Truyện kể về năm ông thầy bói, mỗi người tuy chỉ sờ một bộ phận nhưng lại đưa ra nhận xét về hình dạng của con voi. Không ai chịu ai và cuối cùng đã dẫn đến cãi vã, xô xát.

b. Ý nghĩa

• Câu chuvện nêu lên môi tương quan giữa bộ phận và toàn thể trong một sự vật: bộ phận làm nên toàn thể nhưng bộ phận không phải là toàn thể. Qua đó, phê phán những ông thầy bói đoán mò, nhìn nhận sự vật một cách phiến diện, thấy bộ phận mà không thấy toàn cục. Các nhìn nhận sự việc phiến diện nên đã dẫn đến sai lầm.
• Từ câu chuyện chế giễu cách xem và phán về voi của năm ông thầy bói, truyện Thầy bói xem voi khuyên người ta: muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện. Đồng thời, phải biết lắng nghe ý kiến của người khác, vừa nghe vừa kết hợp với phân tích, đánh giá, tổng hợp của riêng mình để có được một cái nhìn chính xác, toàn diện và đầy đủ nhất.