Nội dung bài thơ: Lầu Hoàng Hạc ( Thôi Hiệu) | Văn học lớp 10

I. Bài thơ

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,

Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.

Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,

Bạch vân thiên tải không du du.

Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ,

Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.

Nhật mộ hương quan hà xứ thị?

Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Dịch nghĩa

Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi,

Nơi đây chỉ còn lại lầu Hoàng Hạc.

Hạc vàng một khi bay đi đã không trở lại,

Mây trắng ngàn năm vẫn phiêu diêu trên không.

Mặt sông lúc trời tạnh, phản chiếu cây cối Hán Dương rõ mồn một,

Cỏ thơm trên bãi Anh Vũ mơn mởn xanh tươi.

Trời về chiều tối, tự hỏi quê nhà nơi đâu?

Trên sông khói toả, sóng gợn, khiến người sinh buồn!

II. Nội dung và ý nghĩa của bài thơ

Nội dung:

• Hoàng Hạc lâu vốn là chốn thần tiên, một thắng cảnh đẹp huyền ảo lung linh chốn trần gian. Tác giả mượn tích xưa "hạc vàng" để nói về nỗi tiếc nuối trước thời huy hoàng đã qua. Một mình sừng sững giữa khoảng không bao la rộng lớn, lầu Hoàng Hạc vẫn mang cái vẻ kiêu hùng nhưng có nét gì đó thê lương, trơ trọi. Trải qua bao cuộc chiến tranh, qua bao bể dâu mất mát, đứng giữa chốn này đây, người thi sĩ thấy lòng mình lắng lại, có chút gì đó xao xuyến khi nghĩ về dáng vẻ xưa. Hạc vàng ai đã cưỡi bay đi mất rồi, giờ chỉ bóng cô tịch của lầu xưa, niềm khắc khoải ngậm ngùi tiếc nuối những gì đã qua, sự mất mát, trống vắng, hụt hẫng còn lại trong lòng người bao nỗi nhớ, tiếc khôn nguôi. Lầu Hoàng Hạc như đang nghỉ ngơi, đắm mình trong vẻ đẹp của đất trời, của thiên nhiên có dòng sông phẳng lặng, có cây cối um tùm, có cỏ xanh mơn mởn, có nắng vàng rực rỡ. Tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên vô cùng đẹp, mê hoặc lòng người nhưng lại gợi buồn, gợi nhớ. Và càng nhìn, càng ngắm thì nỗi nhớ quê nhà lại càng trào dâng da diết:
• Buổi chiều thường là khoảng thời gian gợi thương, gợi nhớ chính vì vậy Lầu hoàng hạc còn gợi đến nỗi cô đơn càng khắc khoải, nỗi nhớ quê nhà càng bâng khuâng, đau đáu. Thực tại có thiên nhiên, có bóng chiều với làn khói yên hoa mờ ảo tuy đẹp nhưng gợi buồn, buồn vì tiếng lòng của người thi nhân đang rợn ngợp tình quê, cảnh bây giờ cũng mang màu nỗi nhớ, mang màu tâm trạng

Ý nghĩa: 

• Gửi gắm tâm sự thầm kín về nhân tình thế thái, về chuyện được mất ở đời và tấm lòng tha thiết với quê hương của tác giả.