Tóm tắt tác phẩm: Chiến thắng Mtao Mxây| Văn học lớp 10

I. Tóm tắt tác phẩm

1. Tóm tắt ngắn gọn

Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây là đoạn giữa của tác phẩm kể chuyện Đăm Săn đánh thắng tù trưởng Mtao Mxây, cứu được vợ về. Sau khi bị Mtao Mxây cướp mất vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn vô cùng tức giận. Chàng cầm khiên đến nhà Mtao Mxây để khiêu chiến và thách đấu. Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn một miếng trầu. Nhưng Đăm Săn đã đớp được miếng trầu đó. Chàng nhai trầu và sức mạnh tăng lên gấp bội. Chàng lại tiếp tục múa khiên và rượt đuổi Mtao Mxây với sức mạnh phi thường. Ông Trời đã chỉ cho Đăm Săn biết cách đánh thắng Mtao Mxây: lấy cái chày mòn ném trúng vành tai của Mtao Mxây. Hắn van xin Đăm Săn tha chết. Nhưng Đăm Săn đã đâm chết Mtao Mxây và cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường. Sau khi Mtao Mxây chết, Đăm Săn giành lại được vợ, tôi tớ, thu của cải và danh tiếng vang lừng khắp nơi, đến tai các thần. Chàng mở tiệc linh đình để ăn mừng thắng lợi.

2. Tóm tắt chi tiết

Đoạn trích Chiến thắng Mtao-Mxây thuộc thể loại sử thi kể về hành trình đòi lại vợ của người anh hùng Đăm Săn trước tù trưởng Mtao-Mxây. Sau khi bị Mtao Mxây cướp mất vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn vô cùng tức giận. Chàng cầm khiên đến nhà Mtao Mxây để khiêu chiến. Đến nhà Mtao Mxây, Đăm Săn đứng ở dưới gọi Mtao Mxây xuống thách đấu.

Lúc đầu Mtao Mxây không xuống, vừa dè chừng vừa để tỏ ý khiêu khích. Nhưng Đăm Săn doạ sẽ đốt nhà, Mtao Mxây buộc phải đi xuống. Hắn bước xuống “tần ngần, do dự”, sợ sẽ bị Đăm Săn đâm chết khi đang đi xuống. Đăm Săn nhường cho Mtao Mxây múa khiên trước. Mtao Mxây rung khiên múa, tiếng khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô. Đăm Săn thấy buồn cười trước hành động múa khiên của Mtao Mxây và chàng không nhúc nhích. Mtao Mxây kiêu ngạo nói với Đăm Săn rằng mình là một tướng đã quen đi đánh thiên hạ, bắt tù binh, đã quen xéo nát đất đai của thiên hạ. Tức giận khi nghe câu nói của Mtao Mxây, Đăm Săn rung khiên múa với một sức mạnh như vũ bão. Chàng xốc tới chỗ Mtao Mxây. Hắn sợ bỏ chạy hết bãi tây sang bãi đông. Đăm Săn rượt đuổi theo. Chàng bị Mtao Mxây vung dao chém trúng một cái chão trâu. Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn một miếng trầu. Nhưng Đăm Săn đã đớp được miếng trầu đó. Chàng nhai trầu và sức mạnh của chàng tăng lên gấp bội. Chàng lại tiếp tục múa khiên và rượt đuổi Mtao Mxây với sức mạnh phi thường. Khi Đăm Săn múa khiên, gió như bão lốc, chòi lẫm đổ lăn lóc, cây cối chết rụi, đồi núi rạn nứt, đồi tranh bật rễ nhổ tung. Chàng cầm ngọn giáo phóng trúng vào đùi Mtao Mxây nhưng Mtao Mxây vẫn không hề bị thương gì. Mệt quá, Đăm Săn vừa chạy vừa ngủ. Chàng mộng thấy ông Trời. Ông Trời đã chỉ cho Đăm Săn biết cách đánh thắng Mtao Mxây: lấy cái chày mòn ném trúng vành tai của Mtao Mxây. Đăm Săn bừng tỉnh, chộp ngay một cái chày mòn ném trúng vành tai Mtao Mxây. Tức thì chiếc áo giáp bảo vệ thân thể trên người Mtao Mxây rơi xuống. Mtao Mxây sợ hãi bỏ chạy. Đăm Săn đuổi theo rất nhanh, Mtao Mxây bị ngã lăn quay ra đất. Hắn van xin Đăm Săn tha chết. Nhưng Đăm Săn đã đâm chết Mtao Mxây và cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường.

Sau khi Mtao Mxây chết, tôi tớ của hắn đã đi theo Đăm Săn. Giết chết được Mtao Mxây, giành lại được vợ, thu được nhiều tôi tớ, của cải, danh tiếng Đăm Săn vang lừng khắp nơi, đến tai các thần. Chàng mở tiệc linh đình để ăn mừng thắng lợi. Người nhà Đăm Săn, dân làng và khách khứa từ khắp mọi nơi kéo về chúc mừng, ăn uống, tiệc tùng kéo dài suốt mùa khô.

II. Nội dung và ý nghĩa của tác phẩm

1. Nội dung: 

Đoạn trích Chiến thắng Mtao-Mxây thuộc thể loại sử thi kể về hành trình đòi lại vợ của người anh hùng Đăm Săn trước tù trưởng Mtao-Mxây.

Diễn biến trận đánh qua 2 chặng:

1. Đăm Săn khiêu chiến, Mtao Mxây đáp lại.

• Vào cuộc chiến:
• Hiệp một: Mtao Mxây múa khiên trước, Đăm Săn vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên.

=> Kết quả hiệp đấu: Mtao-Mxây tỏ rõ sự kém cỏi nhưng vẫn cố ra vẻ huênh hoang

• Hiệp hai: Đăm Săn múa trước, Mtao Mxây hoảng hốt trốn chạy. Đăm Săn lấy được miếng trầu, trở nên mạnh mẽ hơn.
• Hiệp ba: Đăm Săn múa và đuổi theo Mtao Mxây. Đăm Săn đâm trúng kẻ thù, nhưng áo hắn không thủng, chàng phải cầu cứu thần linh.
• Hiệp bốn: Đăm Săn được thần linh giúp sức, đuổi theo và giết chết kẻ thù.

=> Kết quả: Đăm Săn cứu được vợ, dân làng Mtao-Mxây nhất loạt theo Đăm Săn về ngôi làng mới.

Ý nghĩa:

• Khẳng định sức mạnh và ngợi ca vẻ đẹp của người anh hùng Đăm Săn - một người trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc, xứng đáng là người anh hùng mang tầm vóc sử thi của dân tộc Ê-đê thời cổ dại.