Bài soạn siêu ngắn: Chiến thắng Mtao Mxây - Ngữ văn lớp 10

[toc:ul]

Câu 1: Hãy tóm tắt diễn biến trận đánh để so sánh tài năng và phẩm chất của hai tù trưởng

Trả lời:

Hiệp đấu thứ nhất: cả hai lần lượt múa khiên, Mtao Mxây tỏ vẻ yếu ớt, Đăm Săn tỏ ra mạnh mẽ, bình tĩnh, đâm Mtao Mxây liên tiếp nhưng không thủng vì mặc áo giáp. 

Hiệp đấu thứ hai: Đăm Săn được trời giúp, đánh rơi được áo giáo của Mtao Mxây, hắn xin Đăm săn tha nhưng Đăm Săn không tha thứ, cắt đầu hắn bêu ngoài đường. Dân làng Mtao Mxây theo Đăm Săn.

=> Cuộc đọ sức được xây dựng bằng lối nói so sánh và phóng đại, từ ngữ đơn giản, những hình ảnh so sánh mang tầm vóc vũ trụ.

=> Qua đó, phong tục và nhận thức của người dân Ê-đê được phản ánh rõ nét.

Câu 2: Phân tích những câu nói và hành động của đông đảo dân làng đối với việc thắng thua của hai tù trưởng để chỉ ra thái độ và tình cảm của cộng đồng Ê-đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung, đối với người anh hùng sử thi nói riêng.

Trả lời:

• Dân làng ở tộc người của tù trưởng Mtao Mxây:Tù trưởng thất bại, họ đều bái phục và nghe theo lời Đăm Săn. “Không đi sao được”, “người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa” => họ luôn mơ ước một cuộc sống tốt đẹp và cần một người lãnh đạo mạnh mẽ.
• Dân làng ở tộc người của tù trưởng Đăm Săn: Khi Đăm Săn và những dân làng bên kia trở về thì nhiệt liệt chào mừng. “các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú” => sự mừng rỡ, tấp nập.
• Những tù trưởng ở bộ tộc khác: lặn lội tới chúc mừng, ngưỡng mộ, kính nể Đăm Săn.

=> Cộng đồng Ê đê muốn bộ tộc lớn mạnh.

Câu 3: Phần cuối của đoạn trích chú ý đến việc miêu tả cảnh chết chóc hay cảnh ăn mừng chiến thắng?

• Ở phần cuối của đoạn trích là cảnh ăn mừng chiến thắng: họ không sợ bị trả thù, họ ăn mừng kinh đình, không bi lụy, đau thương.
• Dụng ý nghệ thuật cả: Họ nhận ra tính tất yêu của những cuộc chiến tranh thị tộc - bộ lạc và ca ngợi anh hùng sử thi cùng sứ mệnh của họ để cho bộ lạc thống nhất.

Câu 4: Hãy phân tích giá trị miêu tả và biểu cảm của các câu văn có dùng lối so sánh, phóng đại khi miêu tả nhân vật, khung cảnh diễn ra sự việc.

Trả lời:

Hình ảnh con người được so sánh với thiên nhiên và vũ trụ=> Sự vĩ đại và tầm vóc của người anh hùng, họ được thần linh giúp đỡ và có sức mạnh phi thường => Phản ánh cuộc sống và niềm tin của người cổ đại.

II. Luyện tập

Trong đoạn trích có nhắc đến việc Đăm Săn gặp ông Trời, được ông bày cho cách đánh thắng Mtao Mxây. Theo anh (chị), vai trò của thần linh và vai trò của con người đối với cuộc chiến đấu và chiến thắng của Đăm Săn được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

• Trong tư duy của con người cổ đại: thế giới con người tồn tại song song với thế giới của thần linh.
• Vai trò của ông trời trong cuộc chiến đấu ấy chỉ là người hướng dẫn, chỉ đường cho Đăm Săn còn người quyết định chiến thắng vẫn chính là Đăm Săn - là con người.