Tấm Cám là câu chuyện kể về nàng Tấm- là một cô gái hiền lành, xinh đẹp, mồ côi mẹ, sống với dì ghẻ và một cô em cùng bố khác mẹ tên là cám. Tấm bị mẹ con cám ghen ghét, ngược đãi. Mỗi lần tấm bị ngược đãi, bụt lại hiện lên an ủi và giúp đỡ. Trong một ngày hội, nhà vua gặp tấm và lấy làm vợ. Mẹ con cám giết tấm để đưa cám vào làm vợ vua. Tấm nhiều lần hóa thân: Thành chim vàng anh, thành cây xoan đào, thành khung cửi, thành cây thị, nhưng đều bị mẹ con cám tìm cách hãm hại. Cuối cùng, tấm gặp lại vua và hai người sống hạnh phúc bên nhau. Còn mẹ con cám bị trừng phạt thích đáng.
Truyện ngắn Tấm Cám kể về sự cuộc đời và sự đấu tranh của nhân vật Tấm để có được hạnh phúc của mình. Tấm là chị em cùng cha khác mẹ với Cám. Sau khi cha và mẹ qua đời, Tấm sống với mẹ con dì ghẻ dưới sự đay nghiệt, ức hiếp, phân biệt đối xử. Vào một hôm dì bảo Tấm và Cám ra đồng bắt cá, ai bắt được nhiều hơn sẽ được phần thưởng là một cái yếm đỏ.
Chiếc yếm đỏ là niềm khao khát của tất cả những cô gái mới lớn lúc bấy giờ, nó tôn lên vẻ đẹp dịu dàng, đằm thắm, tinh khôi, tràn đầy sức sống của thiếu nữ nông thôn thuần khiết. Tấm đã quen với việc mò cua bắt ốc nên chẳng mấy chốc sau khi xuống bùn, chiếc giỏ của nàng đã đầy ắp biết bao nhiêu là tôm cá. Còn Cám thì đủng đỉnh dạo từ ruộng nọ đến ruộng kia, đến chiều mà trong giỏ vẫn chẳng thấy gì. Chính vì thế, Cám âm mưu lừa Tấm và ăn cắp hết số cá của Tấm. Tấm tủi thân bật khóc nức nở, ông Bụt hiện lên bảo nàng đem con cá bống còn sót lại về nuôi. Thế là từ hôm ấy, cứ sau bữa ăn, Tấm đều để dành cơm của mình đem ra sau giếng cho con cá bống. Người và cá ngày một thân thiết trở thành tri kỉ của nhau. Hai mẹ con Cám thấy Tấm lạ bèn sinh nghi, rình được con cá bống và âm mưu giết làm thịt. Khi nhìn thấy cục máu đỏ hỏn nổi giữ lòng giếng, Tấm vừa ấm ức vừa tủi thân, và ngồi khóc. Ông bụt hiện lên bảo đem xương cá bỏ vào lọ rồi chôn dưới góc giường. Những mảnh xương ấy biến thành bộ xiêm y lộng lẫy cùng chiếc xe ngựa đẹp kì diệu đưa nàng Tấm đến tham dự lễ hội. Chiếc giày nàng đánh rơi trên đường về được vua nhặt được và nhà vua tuyên bố chủ nhân của đôi giày ấy sẽ là hoàng hậu. Sau rất nhiều cuộc thử giày nhưng chẳng có ai ướm vừa chân cả. Đến lượt Tấm, chiếc giày vừa như in và Tấm được vua rước vào cung làm vợ.
Ngày giỗ cha, Tấm về nhà soạn cỗ cúng. Mẹ con Cám lừa Tấm trèo lên cây cau rồi đốn ngã cây làm Tấm chết, Cám vào cung tiến vua thay Tấm. Tấm chết hóa thành con chim vàng anh suốt ngày quanh quẩn bên vua, Cám liền bắt làm thịt ăn. Lông chim vàng anh biến thành cây xoan đào, Cám đốn cây và lấy gỗ làm khung cửi. Cám lại đốt khung cửi rồi ném tro đi thật xa. Từ đống tro ấy mọc lên một cây thị, trên cây có một quả rất to. Một bà lão già đem quả thị ấy về nhà nâng niu trân quý, và sau này, Tấm bước ra từ trong quả thị, trở thành con gái của bà lão. Một hôm nhà vua tình cờ vào quán nước, nhìn thấy miếng trầu do Tấm têm mà nhận ra vợ. Tấm theo vua trở về cung sống một cuộc sống hạnh phúc viên mãn sau khi trừng phạt thích đáng hai mẹ con Cám.
Sự biến hóa của Tấm thể hiện sức sống, sức trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của kẻ ác. Đây là sức mạnh của cái thiện chiến thắng cái ác qua cuộc đấu tranh không khoan nhượng đến cùng. Chiến thắng ấy thể hiện niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của cái thiện với cái ác, tinh thần lạc quan và ước mơ về một xã hội công bằng.