Giải chi tiết KHTN 8 kết nối mới bài 44: Hệ sinh thái

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Một khu rừng hay bể cá cảnh trong hình bên đều được xem là một hệ sinh thái. Vậy, hệ sinh thái là gì?

Hướng dẫn trả lời: 

Hệ sinh thái là một hệ thống bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của chúng.
Hệ sinh thái là một hệ thống bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của chúng.

I. HỆ SINH THÁI

1. Khái niệm hệ sinh thái

Câu hỏi: Em hãy lấy ví dụ về hệ sinh thái.

Hướng dẫn trả lời: Ví dụ hệ sinh thái: cốc nước hồ, cánh đồng lúa, rừng thông,...

Hệ sinh thái rừng nhiệt đới, hoang mạc, sa mạc, thảo nguyên, savan đồng cỏ, rừng thông phương Bắc, rừng ôn đới, đồng rêu hàn đới,...

2. Thành phần cấu trúc của hệ sinh thái

Hoạt động 1: Đọc thông tin trên và quan sát hình 44.1 phân tích thành phần của một hệ sinh thái.

Hướng dẫn trả lời:

Thành phần vô sinh: đất, đá, nước, nhiệt độ, mùn hữu cơ…
Thành phần hữu sinh:

• Sinh vật sản xuất: thực vật.
• Sinh vật tiêu thụ: động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt hoặc kí sinh trên động vật.
• Sinh vật phân giải.

Trong hệ sinh thái các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh của môi trường → 1 thể thống nhất tương đối ổn định.

Hoạt động 2: Em hãy nêu ví dụ về các nhân vật trong nhóm sinh vật sản xuất sinh vật tiêu thụ trong một hệ sinh thái.

Hướng dẫn trả lời:

Ví dụ hệ sinh thái nước đứng ở một ao, gồm có các thành phần chính

• Sinh vật sản xuất: rong, bèo, cây thủy sinh, tảo hiển vi.
• Sinh vật tiêu thụ cấp 1: cá nhỏ ăn rong, bèo. tôm, động vật nổi, tép, cua
• Sinh vật tiêu thụ cấp 2: cá to, vừa.
• Sinh vật tiêu thụ cấp 3: cá lớn.
• Sinh vật phản giải: vi sinh vật.

3. Các kiểu hệ sinh thái

Câu hỏi: Cho các hệ sinh thái sau: hệ sinh thái đồng cỏ, hệ sinh thái suối, hệ sinh thái rừng lá rộng ôn đới, hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái ruộng bậc thang, hệ sinh thái rạn san hô. Em hãy sắp xếp các dạng sinh thái trên vào kiểu dạng sinh thái phù hợp.

Hướng dẫn trả lời: 

hệ sinh thái tự nhiên: hệ sinh thái đồng cỏ, hệ sinh thái suối, hệ sinh thái rừng lá rộng ôn đới, hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rạn san hô. 
hệ sinh thái nhân tạo: hệ sinh thái ruộng bậc thang

II. TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI

Câu hỏi 1: Quan sát hình 44.3 Phân tích mối quan hệ dinh dưỡng giữa châu chấu và các sinh vật đứng trước và sau trong chuỗi thức ăn

Hướng dẫn trả lời: 

Cỏ là thức ăn của châu chấu, châu chấu là thức ăn của ếch

Câu hỏi 2: Cho ví dụ và vẽ sơ đồ về lưới thức ăn.

Hướng dẫn trả lời: 

Câu hỏi 3: Quan sát hình 44.4, cho biết đây là tháp sinh thái nào?

Hướng dẫn trả lời: 

Hình 44.4 thể hiện tháp số lượng.

2. Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh thái.

III. BẢO VỆ CÁC HỆ SINH THÁI

IV. THỰC HÀNH

Câu hỏi: Phân tích mối quan hệ giữa các sinh vật quan sát được trong hệ sinh thái.

Hướng dẫn trả lời: 

- Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với nhân tố vô sinh của môi trường, tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.