Giải chi tiết Tiếng việt 4 Kết nối Bài Ôn tập và đánh giá giữa học kì II (Phần 1-Ôn tập)

TIẾT 1-2

Câu 1: Chọn đọc một bài đã học trong chủ điểm Sống để yêu thương và trả lời câu hỏi.

• Hải Thượng Lãn Ông: Việc làm nào của Hải Thượng lãn Ông đúng với câu: Thầy thuốc như mẹ hiền?
• Vệt phấn trên mặt bàn: Vì sao vệt phấn trên mặt bàn được xóa đi?
• Ông Bụt đã đến: Việc làm của nhân vật nào trong câu chuyện giống như ông Bụt trong thế giới cổ tích?
• Con muốn làm một cái câu: Chi tiết nào trong câu chuyện giúp em hiểu hơn câu tục ngữ: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây?
• Tờ báo tường của tôi: Nếu gặp được người bạn nhỏ trong câu chuyện, em sẽ nói gì với bạn?

Hướng dẫn trả lời:

Hải Thượng Lãn Ông: Việc cứu đứa bé con của người thuyền chài của Hải Thượng lãn Ông đúng với câu: Thầy thuốc như mẹ hiền.

Câu 2: Nghe- viết: Cảm xúc Trường Sa ( 4 khổ thơ đầu).

Hướng dẫn trả lời:

Học sinh tự thực hiện.

Câu 3: Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu trong đoạn văn dưới đây:

Quê hương

     Mùa xuân trở về. Nước biển ấm hẳn lên. Những con sóng không còn ầm ào nữa. Đại dương khe khẽ hát nhữn lời ca êm đềm. Đàn cá hồi bỗng ngừng kiếm ăn, ngẩn ngơ nhớ tới quê hương... " Nơi chôn rau cắt rốn" của chúng là thượng nguồn của dòng sông.

( Theo Đặng Chương Ngạn)

Hướng dẫn trả lời:

Chủ ngữ: Mùa xuân, nước biển, những con sóng, đại dương, đàn cá hồi, " Nơi chôn rau cắt rốn" của chúng

Vị ngữ: trở về,  ấm hẳn lên, không còn ầm ào nữa, khe khẽ hát nhữn lời ca êm đềm, bỗng ngừng kiếm ăn, ngẩn ngơ nhớ tới quê hương...; là thượng nguồn của dòng sông.

Câu 4: Tìm trạng ngữ của mỗi câu trong đoạn văn dưới đây:

a, Mùa đông, bà tôi thường lấy những mảnh giẻ rách, bảo tải cũ lót chỗ cho mèo nằm. Khi đi chợ, bà tôi mua cá nhỏ kho riêng trong một cái niêu đất xinh xắn, gọi là nồi cá mèo. Mỗi khi ăn cơm, bà tôi để riêng một cái đĩa nhỏ, xới ít cơm nóng và trộn chút cá kho vào cơm làm thức ăn cho mèo.

( Lê Phương Liên)

b, Một giờ sau cơn dông, người ta hầu như không nhận thấy trời hè vừa ủ dột. Mùa hè, mặt đất cũng chóng khô như đôi má em bé. Quanh các luống kim hương, vô số bướm chập chờn trông như những tia sáng lập lòe của các đóa đền hoa.

( Theo Vích-to Huy-gô)

Hướng dẫn trả lời:

a, Mùa đông, Khi đi chợ, Mỗi khi ăn cơm

b, Một giờ sau cơn dông, Mùa hè, Quanh các luống kim hương.

Câu 5: Viết đoạn văn ( 2-3 câu) về một nhân vật trong chuyện đã đọc, đã nghe. Xác định chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ của mỗi câu.

Hướng dẫn trả lời:

Trong những câu chuyện mà mình đã đọc, truyện mà mình yêu thích đó là “Dế Mèn phiêu lưu ký” của tác giả Tô Hoài. Nhân vật mà mình yêu thích đó là Dế Mèn. Bởi vì Dế Mèn là nhân vật đã biết nhìn nhận lỗi lầm của mình để thay đổi. Bạn ấy thích đi ngao du sông núi và thích giúp đỡ những người yếu đuối, gặp khó khăn xung quanh mình.

• Chủ ngữ: truyện mà mình yêu thích, Nhân vật mà mình yêu thích, Bởi vì Dế Mèn,  Bạn ấy
• Vị ngữ: đó là “Dế Mèn phiêu lưu ký” của tác giả Tô Hoài,  đó là Dế Mèn,  là nhân vật đã biết nhìn nhận lỗi lầm của mình để thay đổi, thích đi ngao du sông núi và thích giúp đỡ những người yếu đuối, gặp khó khăn xung quanh mình.
• Trạng ngữ:  Trong những câu chuyện mà mình đã đọc

TIẾT 3-4

Câu 1: Đọc thuộc lòng đoạn thơ khoảng 80 chữ trong một bài đã học dưới đây và trả lời câu hỏi:

• Quả ngọt cuối mùa: Nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh người bà trong bài thơ?
• Tiếng ru: Tác giả bài thơ muốn nhắn nhủ em điều gì?
• Sáng tháng Năm: Những câu thơ nào thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ khi được gặp Bác Hồ?
• Cảm xúc Trường Sa: Bài thơ giúp em hiểu điều gì về cuộc sống của những người lính ở biển đảo?

Hướng dẫn trả lời:

Trong bài  Sáng tháng Năm: Những câu thơ thể hiện tình cảm, cảm xúc của nhà thơ khi được gặp Bác Hồ là: 

“Vui sao một sáng tháng Năm

Đường về Việt Bắc lên thăm Bác Hồ

Suối dài xanh mướt nương ngô

Bốn phương lồng lộng thủ đô gió ngàn…”

Câu 2: Đọc bài dưới đây và trả lời câu hỏi

TRỨNG BỌ NGỰA NỞ

( VŨ TÚ NAM - SGK Tiếng việt 4 tập 2 Kết nối trang 72)

a, Đoạn mở đầu giới thiệu sự việc gì?

b, Các chú bọ ngựa non được miêu tả thế nào qua từng khoảnh khắn dưới đây:

• Trong quá trình lách ra khỏi kẽ hở trên ổ trứng mẹ
• Khi vừa ra khỏi ổ trứng
• Lúc " đổ bộ" xuống những quả chanh, cành chanh

c, Em thích hình ảnh miêu tả nào trong bài? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

a, Đoạn mở đầu giới thiệu khung cảnh trước khi trứng bọ ngựa nở

b, 

• Trong quá trình lách ra khỏi kẽ hở trên ổ trứng mẹ các chú bọ ngựa bé ti tí như con muỗi, màu xanh cốm, ló cái đầu tinh nghịch có đôi mắt thô lố 
• Khi vừa ra khỏi ổ trứng: các chú nằm đờ một lát, rồi ngọ ngoại
• Lúc " đổ bộ" xuống những quả chanh, cành chanh: chú đứng hiên ngang trên quả chanh, giương giươn đôi tay kiếm nhỏ xíu.

c, Em thích hình ảnh các chú bọ ngựa lách ra khỏi kẽ hở trên ổ trứng mẹ các chú bọ ngựa bé ti tí như con muỗi, màu xanh cốm, ló cái đầu tinh nghịch có đôi mắt thô lố , thể hiện sự ngây ngô của các chú bọ ngưa.

Câu 3: Tìm câu chủ đề trong mỗi đoạn văn dưới đây:

a. Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ. Cha làm cho tồi chiếc chổi cọ để quét nhà, quét sân. Mẹ đựng hạt giống đầy móm lá cọ, treo lên gác bếp để gieo cấy mùa sau. Chị tôi đan nón lá cọ, lại biết đan cả mành cọ và làn cọ xuất khấu. Chiều chiều chăn trâu, chúng tôi rủ nhau đi nhặt những trái cọ rơi đầy quanh gốc về om, ăn vừa béo vừa bùi.

(Nguyễn Thái Vận)

b. Ánh nẳng ban mai trải xuống cánh đồng vàng óng, xua tan dần hơi lạnh mùa đông. Lúa nặng trĩu bông ngả đầu vào nhau, thoang thoảng hương thơm, Từng cơn gió nhẹ làm cả biển vàng rung rinh như gợn sóng. Đàn chim gáy ở đâu bay về gù vang cánh đồng, như hoà nhịp với tiếng hát trên các thửa ruộng... Ngày mùa, cánh đồng lúa trông thật đẹp mắt.

(Theo Trúc Mai)

c. Sau trận mưa rào, mọi vật đều sáng và tươi. Những đoá râm bụt thêm đỏ chói. Bầu trời xanh bóng như được gội rửa. Mấy đám mây bông trôi nhờn nhợ, sáng rực lên trong ánh mặt trời. Mẹ gà mừng rỡ “tục, tục” dắt bầy con quảy quanh vũng nước đọng trong vườn.

(Theo Vũ Tú Nam)

Hướng dẫn trả lời:

a. Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ.

b. Ngày mùa, cánh đồng lúa trông thật đẹp mắt.

c. Sau trận mưa rào, mọi vật đều sáng và tươi.

Câu 4: Viết đoạn văn ngắn có câu chủ đề: Họ hàng nhà kiến chăm chỉ, hiền lành.

Hướng dẫn trả lời:

Họ hàng nhà kiến lúc nào cũng chăm chỉ, hiền lành. Trời chuẩn bị mưa to nhưng đàn kiến vẫn hành quân thành một hàng đen kịt tha mồi về tổ. Lần theo dấu vết của đàn kiến mới thấy chúng đi kiếm ăn rất xa tổ, chúng kiếm ăn ở trên cây hồng xiêm mà tổ lại ở trên vách nhà, quãng đường đi phải đến chục mét, quá xa xôi với thân hình nhỏ bé ti ti của chúng. Thế mà đàn kiến vẫn nối đuôi nhau thành hàng đi sát vào mép tường sân, trông chúng nhỏ bé nhưng lại rất kiên cường, một tên kiến bị trêu chọc thì những con xung quanh liền cùng nhau giơ càng lên phản ứng tự vệ. Mưa mang theo gió lớn khiến đàn kiến đi lúc nhanh lúc chậm, lúc nào không có gió thì đi nhanh, lúc có gió thì đi chậm và hạ thấp người xuống. Đôi chân của chúng nhỏ tí xíu nhưng cũng rất đặc biệt, có thể leo cây leo tường rất dễ dàng, lại còn tha trên mình mồi thức ăn, có khi mồi ấy còn to và nặng hơn kích thước cơ thể chúng. Khi con mồi quá to thì chúng cùng đoàn kết, hợp tác bu lại xung quanh, mỗi con cắp một góc của con mồi rồi chúng cùng nhau tha đi rất nhẹ nhàng. 

TIẾT 5

Câu 1: Dưới đây là khổ thơ đầu và khổ thơ cuối trong bài Mẹ vắng nhà ngày bão của tác giả Đặng Thanh Hiền. Theo em, các bạn nhỏ hiểu được điều gì khi mẹ vắng nhà và khi mẹ trở về?

Mấy ngày mẹ về quê
Là mấy ngày bão nổi
Con đường mẹ đi về
Cơn mưa dài chặn lối

Thế rồi cơn bão qua
Bầu trời xanh trở lại
Mẹ về như nắng mới
Sáng ấm cả gian nhà.

Hướng dẫn trả lời:

Theo em, các bạn nhỏ hiểu được tầm quan trọng của mẹ và những vất vả mà mẹ phải làm hàng ngày.

Câu 2: Hai dòng thơ " Mẹ về như nắng mới/ Sáng ấm cả gian nhà." gợi ra những cảm nhận khác nhau. Em thích cách cảm nhận nào dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

• Mẹ về cũng là khi cơn bão đã đi qua khiến bạn nhỏ thấy mẹ tựa như ánh mặt trời, làm sáng ấm cả gian nhà.
• Hình ảnh thơ thể hiện niềm vui của bạn nhỏ khi mẹ về. Có mẹ, ngôi nhà như sáng bừng lên sau bao ngày bão dông. Có mẹ, lòng con ấm áp hơn sau bao ngày mong nhớ.
• Hai câu thơ thể hiện tình cảm yêu quý của con với mẹ và đề cao vai trò của người mẹ trong mỗi mái ấm gia đình.

Hướng dẫn trả lời:

Em thích cách cảm nhận: 

• Hai câu thơ thể hiện tình cảm yêu quý của con với mẹ và đề cao vai trò của người mẹ trong mỗi mái ấm gia đình.

Câu 3: Viết 5-7 câu nêu tình cảm, cảm xúc của em về một người thân trong gia đình.

Hướng dẫn trả lời:

 Trên thế gian này, mẹ chính là người phụ nữ quan trọng nhất của con. Từ khi con sinh ra, tuy phải chịu bao nhiêu cơn đau về thể xác nhưng mẹ vẫn nở nụ cười thật dịu dàng cùng đôi bàn tay ấm áp ôm con vào lòng. Đối với con, mẹ giống như một thiên thần tốt bụng luôn chăm sóc, bảo vệ và che chở cho con trước mọi khó khăn của cuộc đời. Dường như da mặt của mẹ đã đen rạm đi, hốc hác hơn trước. Mái tóc mẹ vàng hoe vì những chuỗi ngày dài lam lũ cơ cực mẹ phải làm việc dưới trời nắng. Đôi mắt của mẹ thật hiền từ, chất chứa bao yêu thương, luôn tiếp cho con niềm tin vào cuộc sống ngày mai. Con yêu nhất đôi bàn tay mẹ, đôi bàn tay đã tần tảo không ngại nắng mưa nuôi dưỡng con đến ngày hôm nay. Vậy mà, con chẳng thể làm gì để báo đáp công lao trời bể của mẹ. Con không thể cho mẹ một giấc ngủ bình yên như mẹ đã cho, không thể cho mẹ một cuộc sống an nhàn hay một niềm vui bé nhỏ nhưng mẹ vẫn luôn yêu thương con, an ủi con, động viên con và luôn đồng hành cùng con trong từng bước chân của cuộc đời. Con chỉ muốn nói với mẹ rằng "Con yêu mẹ!"