Giải sách bài tập Sinh học 11 cánh diều bài 9: Miễn dịch ở người và động vật
Hướng dẫn giải bài 9: Miễn dịch ở người và động vật SBT Sinh học 11 cánh diều. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Trắc nghiệm
Câu 1.98: Bệnh truyền nhiễm ở người chủ yếu do những tác nhân nào gây ra?
A. Prion, virus, vi khuẩn, nấm, nguyên sinh vật.
B. Prion, virus, vi khuẩn, nấm, nguyên sinh vật và hóa chất độc hại.
C. Prion, virus, vi khuẩn, nấm, nguyên sinh vật và rối loạn di truyền.
D. Prion, virus, vi khuẩn, nấm, nguyên sinh vật và chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án A.
Những tác nhân chủ yếu gây ra bệnh truyền nhiễm ở người là: prion, virus, vi khuẩn, nấm, nguyên sinh vật.
Câu 1.99: Tác nhân gây bệnh chỉ có thể gây bệnh trên người khi hội đủ các yếu tố:
A.có khả năng gây bệnh và có con đường xâm nhiễm phù hợp.
B. số lượng đủ lớn, có khả năng gây bệnh và con đường xâm nhiễm phù hợp.
C. tồn tại trong môi trường tự nhiên, có khả năng gây bệnh và số lượng phải đủ lớn.
D. có khả năng gây bệnh trên động vật và số lượng phải đủ lớn.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án B.
Tác nhân gây bệnh chỉ có thể gây bệnh trên người khi hội đủ 3 yếu tố: số lượng đủ lớn (vượt tầm kiểm soát của cơ thể), có khả năng gây bệnh (độc lực) và con đường xâm nhiễm phù hợp.
Câu 1.100: Các chức năng chính của hệ miễn dịch là
(1) ngăn chặn sự xâm nhiễm của tác nhân gây bệnh.
(2) nhận biết và loại bỏ tác nhân gây bệnh.
(3) thải loại độc tố ra khỏi cơ thể.
(4) nhận biết và loại bỏ những tế bào bị hư hỏng.
A. (1), (2) và (3). B. (1), (2) và (4).
C. (1), (3) và (4). D. (1), (2), (3) và (4).
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án B.
Miễn dịch là cơ chế bảo vệ đặc biệt của cơ thể có chức năng ngăn chặn, nhận biết và loại bỏ những thành phần bị hư hỏng hoặc các tác nhân gây bệnh, nhờ đó mà cơ thể người ít bị bệnh.
Câu 1.101: Các thành phần chính của miễn dịch không đặc hiệu là
A. da, niêm mạc, dịch nhày, chất tiết, các tế bào thực bào, tế bào giết tự nhiên, kháng thể.
B. da, niêm mạc, dịch nhày, chất tiết, các tế bào thực bào, tế bào T độc.
C. da, niêm mạc, dịch nhày, chất tiết, các tế bào thực bào, tế bào giết tự nhiên.
D. da, niêm mạc, dịch nhày, chất tiết, các tế bào thực bào, tế bào giết tự nhiên, tế bào plasma.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án C.
Miễn dịch không đặc hiệu bao gồm da, niêm mạc, dịch nhày, chất tiết, các tế bào thực bào, tế bào giết tự nhiên.
Câu 1.102: Các chức năng của miễn dịch không đặc hiệu là
(1) ngăn chặn sự xâm nhiễm của tác nhân gây bệnh.
(2) nhận diện, tiết protein làm chết các tế bào bệnh.
(3) nhận biết đặc hiệu, loại bỏ và ghi nhớ tác nhân gây bệnh.
(4) thực bào và phân huỷ các tác nhân gây bệnh.
A. (1), (2) và (3). B. (1), (2) và (4).
C. (1), (3) và (4). D. (1), (2), (3) và (4).
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án B.
Miễn dịch không đặc hiệu có chức năng ngăn chặn, ức chế và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh theo cơ chế giống nhau.
Miễn dịch không đặc hiệu không hình thành trí nhớ miễn dịch.
Câu 1.103: Các tế bào chủ yếu tham gia miễn dịch đặc hiệu là
A. tế bào T hỗ trợ, tế bào T độc, tế bào B nhớ, tế bào plasma, bạch cầu.
B. tế bào T hỗ trợ, tế bào T độc, tế bào B nhớ, tế bào plasma, tế bào mast.
C. tế bào T hỗ trợ, tế bào T độc, tế bào B nhớ, tế bào plasma, tế bào giết tự nhiên.
D. tế bào T hỗ trợ, tế bào T độc, tế bào B nhớ, tế bào plasma, tế bào T nhớ.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án D.
Miễn dịch đặc hiệu có sự tham gia chủ yếu của các tế bào T hỗ trợ, tế bào T độc, tế bào B nhớ, tế bào plasma, tế bào T nhớ.
Câu 1.104: Tế bào có chức năng tiết các chất phân huỷ các tế bào nhiễm bệnh là
A. đại thực bào. B. tế bào T độc.
C. tế bào giết tự nhiên. D. tế bào T độc và tế bào giết tự nhiên.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án D.
Tế bào có chức năng tiết các chất phân huỷ các tế bào nhiễm bệnh là tế bào T độc và tế bào giết tự nhiên.
Đại thực bào có chức năng bắt giữ, bao bọc, tiêu diệt tác nhân gây bệnh.
Câu 1.105: Tế bào sản sinh kháng thể là
A. đại thực bào. B. tế bào T độc.
C. tế bào plasma. D. tế bào T hỗ trợ.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án C.
Đại thực bào có chức năng bắt giữ, bao bọc, tiêu diệt tác nhân gây bệnh.
Tế bào T độc liên kết đặc hiệu với các tế bào bị nhiễm bệnh, đồng thời sản sinh enzyme và perforin làm cho các tế bào nhiễm bệnh bị phân huỷ.
Tế bào plasma sản sinh kháng thể để liên kết đặc hiệu và bất hoạt kháng nguyên trong dịch cơ thể (miễn dịch dịch thể).
Tế bào T hỗ trợ kích hoạt các tế bào B tăng sinh, biệt hoá thành hai loại tế bào là tế bào B nhớ và tế bào plasma.
Câu 1.106: Tiêm hoặc uống vaccine là
A. đưa kháng nguyên vào cơ thể.
B. đưa chất tạo kháng nguyên vào cơ thể.
C. đưa kháng nguyên hoặc chất tạo kháng nguyên vào cơ thể.
D. đưa kháng nguyên và kháng thể vào cơ thể.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án C.
Vaccine là chế phẩm có chứa kháng nguyên hoặc chất sản sinh kháng nguyên.
=> Tiêm hoặc uống vaccine là đưa kháng nguyên hoặc chất tạo kháng nguyên vào cơ thể. Khi đó, cơ thể sẽ kích hoạt hệ miễn dịch hình thành kháng thể bất hoạt kháng nguyên, đồng thời ghi nhớ kháng nguyên.
Câu 1.107: Dị ứng là do cơ thể phản ứng với
A. kháng nguyên. B. dị nguyên.
C. sự xâm nhiễm của virus. D. các chất lạ.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án B.
Dị ứng là phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch ở người với một số chất kích thích, gọi là dị nguyên. Dị nguyên có thể có trong thức ăn, nọc độc của côn trùng, nấm mốc, thuốc, phấn hoa, …
Câu 1.108: Các dấu hiệu đặc trưng của dị ứng là dấu vết
(1) mẩn ngứa. (2) sốc phản vệ. (3) suy hô hấp.
(4) hạ huyết áp. (5) nôn mửa.
A. (1), (2), (3) và (4). B. (1), (2), (4) và (5).
C. (1), (3), (4) và (5). D. (1), (2), (3) và (5).
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án A.
Các dấu hiệu đặc trưng của dị ứng là hạ huyết áp, mẩn ngứa, sốc phản vệ, hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mắt, suy hô hấp, …
Câu 1.109: Khi cơ thể bị nhiễm HIV, virus không tấn công vào tế bào nào sau đây?
A. Tế bào thực bào. B. Tế bào lympho.
C. Tế bào T hỗ trợ. D. Tế bào mast.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án D.
Khi cơ thể bị nhiễm HIV, virus tấn công vào các tế bào của hệ miễn dịch, ví dụ như các tế bào thực bào, tế bào lympho, đặc biệt là các tế bào T hỗ trợ.
Câu 1.110: Khi bị ung thư, khối u và tế bào ung thư có thể làm suy giảm hệ miễn dịch theo các phương thức
(1) kích hoạt tế bào giết tự nhiên.
(2) giảm sự lưu thông của máu.
(3) suy giảm các tế bào tủy xương.
(4) gây tổn thương da và niêm mạc.
A. (1), (2) và (3). B. (1), (2) và (4).
C. (1), (3) và (4). D. (2), (3) và (4).
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án D.
Khối u phát triển trên da và màng nhày có thể phá vỡ rào cản tự nhiên và cho phép tác nhân gây bệnh xâm nhiễm.
Các khối u lớn đè lên các cơ quan, bộ phận gây tổn thương hoặc làm giảm sự lưu thông máu của cơ thể.
Một số tế bào ung thư xâm nhập vào tế bào tủy xương làm suy giảm dẫn đến không tạo đủ các tế bào miễn dịch giúp cơ thể chống bệnh.
Câu 1.111: Các nguyên nhân gây bệnh tự miễn là
(1) di truyền.
(2) chất độc hại.
(3) căng thẳng.
(4) tập thể dục.
(5) chế độ dinh dưỡng không phù hợp.
A. (1), (2), (3) và (4). B. (1), (2), (3) và (5).
C. (1), (3), (4) và (5). D. (1), (2), (3), (4) và (5).
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án B.
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tự miễn như di truyền, môi trường sống có nhiều chất độc hại, chế độ làm việc căng thẳng và chế độ dinh dưỡng không phù hợp, …
Câu 1.112: Hệ miễn dịch có thể bị suy giảm khi
A. tập thể dục thường xuyên. B. uống nhiều nước.
C. uống nhiều rượu bia. D. ăn nhiều rau xanh.
Hướng dẫn trả lời:
Chọn đáp án C.
Hệ miễn dịch có thể bị suy giảm khi uống nhiều rượu bia, những người uống nhiều rượu bia dễ bị bệnh hơn, nhất là những bệnh liên quan đến đường hô hấp. Lí do là vì rượu bia có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch tự nhiên của cơ thể, khiến cơ thể khó chống lại virus và vi khuẩn xâm nhập.