Hướng dẫn giải nhanh Khoa học tự nhiên 8 KNTT bài 39: Da và điều hòa thân nhiệt ở người
Baivan.net sẽ đưa ra lời giải nhanh, ngắn gọn chuẩn xác môn khoa học tự nhiên 8 bộ sách kết nối tri thức và cuộc sống bài 39: Da và điều hòa thân nhiệt ở người. Học sinh kéo xuống để tham khảo. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em đạt hiệu quả cao trong học tập
I. DA Ở NGƯỜI
Câu 1: Quan sát hình 39.1 trang 160, em hãy xác định các thành phần của lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da.
Trả lời:
Lớp biểu bì: Tầng sừng, tầng tế bào sống.
Lớp bì: Thụ quan, tuyến nhờn, cơ co chân lông, lông và bao lông, tuyến mồ hôi, dây thần kinh, mạch máu.
Lớp mỡ dưới da: Lớp mỡ.
Câu 2: Nêu chức năng các thành phần của da.
Trả lời:
Lớp biểu bì: duy trì tiết mồ hôi, bã nhờn chống lại vi khuẩn và nấm từ bên ngoài.
Lớp bì: giảm sự tác động từ bên ngoài, làm lành vết thương, giúp nuôi dưỡng biểu bì, loại bỏ chất thải.
Lớp mỡ dưới da: bảo vệ cơ và xương khỏi tác động của các cú va chạm từ bên ngoài và là lối đi cho các dây thần kinh, mạch máu giữa da và cơ
Câu 3: Vì sao nói giữ gìn vệ sinh môi trường cũng là một biện pháp bảo vệ da?
Trả lời:
Giảm bụi bẩn, chất gây kích ứng da --> giảm vi khuẩn, bụi bẩn và nấm từ bên ngoài bám vào da.
Câu 4: Vận dụng những hiểu biết về da, nêu các biện pháp chăm sóc, bảo vệ và trang điểm đa an toàn.
Trả lời:
Chống nắng khi ra ngoài trời. ...
Làm sạch da mặt. ...
Cung cấp độ ẩm cho da. ...
Chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. ...
Điều trị kịp thời các tổn thương về da. ..
Thảo luận: Tìm hiểu một số bệnh về da
Câu 5: Tìm hiểu một số bệnh về da trong trường học hoặc khu dân cư rồi hoàn thành thông tin theo mẫu Bảng 39.1 trang 162.
Trả lời:
Tên bệnh | Số người mắc | Biện pháp phòng chống |
Viêm da cơ địa |
| Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ Dưỡng ẩm thường xuyên Dưỡng ẩm trong vòng vài phút sau khi tắm Tắm hằng ngay, tắm không quá 10 phút và không nên tắm nước quá nóng. Sử dụng các sản phẩm không xà phòng, không mùi thơm chuyên biệt cho da khô và nhạy cảm. Tránh các yếu tố làm nặng là hương liệu, xà phòng, rửa tay thường xuyên, bụi mạt nhà |
Viêm da tiếp xúc |
| Ngưng tiếp xúc với tác nhân gây nên tình trạng viêm da tiếp xúc Sử dụng các loại dưỡng ẩm dịu nhẹ, có bổ sung các thành phần phục hồi bảo vệ da Mang các quần áo bảo hộ, găng tay khi làm việc dưới môi trường tiếp xúc thường xuyên với hóa chất Thoa dưỡng ẩm ngay lập tức sau khi rửa tay với dung dịch sát khuẩn |
Bệnh vảy nến |
| Hạn chế rượu bia, thuốc lá, căng thẳng và cào gãi Uống đủ nước và giữ ấm cho cơ thể Thoa dưỡng ẩm thường xuyên, sử dụng các loại dưỡng ẩm dịu nhẹ Tránh các sản phẩm chăm sóc da có tính tẩy rửa mạnh |
Nổi mề đay – mẩn ngứa |
| Mặc quần áo thoải mái Tránh chà xát lên vùng da bị nổi mề đay hoặc sử dụng các loại xà phòng độc hại; Làm mát khu vực bị nổi mẩn bằng vòi sen, quạt, vải mát hoặc kem dưỡng da loại nhẹ; Lập danh sách khi nào và ở đâu bệnh xuất hiện, lúc đó đang làm gì, ăn gì… Tránh các thức ăn, đồ uống gây dị ứng. Hạn chế tiếp xúc với nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh |
Bệnh ghẻ |
| Tránh tiếp xúc da với da của người mắc bệnh ghẻ Điều trị tất cả những người bị ghẻ sống chung cùng một lúc. Bôi thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ Hạn chế kỳ cọ cạo gãi vì nó có thể gây viêm da, nhiễm khuẩn. Không được bôi các thuốc hại da như DDT, 666, Volphatox …. Bôi liên tục 10- 15 ngày; theo dõi sau 10-15 ngày vì có thể có đợt trứng mới nở. Điều trị kết hợp với phòng bệnh chống lây lan. Giặt, phơi quần áo, chăn màn, đồ dùng của người bệnh cách xa với đồ dùng của những người xung quanh. Cách ly người bệnh, không dùng chung quần áo, ngủ chung |
Nấm da |
| Giữ vùng da khô ráo, mang giày dép và quần áo thông thoáng, thoải mái. Cần giặt tất cả quần áo với nước nóng. Không dùng chung vật dụng cá nhân Không nên đi chân trần ở các khu vực công cộng. Sử dụng các loại bột chống nấm khi mang giày. Hạn chế cào gãi, tiếp xúc với các hóa chất gây kích ứng da. |
Bệnh zona thần kinh |
| Giữ cho vùng da sạch sẽ, khô ráo và thông thoáng Hạn chế chà sát, cào gãi vùng da tổn thương. Mặc quần áo rộng để tránh tổn thương thêm da. Không đắp các chất lạ hoặc lá lên vùng da tổn thương. Hạn chế căng thẳng trong cuộc sống Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, vitamin, tập luyện thể dục |
... | ... | ... |
Câu 6: Em hãy tìm hiểu một số thành tựu ghép da trong y học
Trả lời:
- Ngày 16/05/1965, viện Quân y 103 thành công dùng da ếch ghép lên một diện bỏng sâu 10% ở một người phụ nữ.
- Bệnh viện Bỏng Quốc gia sử dụng da ếch tươi, da ếch đông khô tiệt trùng bằng tia Gamma hoặc sử dụng trung bì da heo tươi, da heo đông khô ở độ lạnh sâu để ghép da, điều trị vết bỏng cho người bệnh.
- Công nghệ nhân nuôi tế bào sợi được chuyển giao từ Nga và Singapore giúp Bệnh viện Bỏng Quốc gia thành công trong việc cấy nguyên bào sợi trong nghiên cứu và điều trị bỏng.
II. ĐIỀU HOÀ THÂN NHIỆT Ở NGƯỜI
Câu 1: Đọc giá trị đo thân nhiệt của bản thân và nhận xét về giá trị đo.
Trả lời:
Phạm vi bình thường cho nhiệt độ cơ thể là từ 36°C - 37,5°C
Nếu nhiệt độ cơ thể thấp là triệu chứng duy nhất, thì đó không phải là điều đáng lo ngại. Nếu nhiệt độ cơ thể thấp xảy ra với các triệu chứng khác, chẳng hạn như ớn lạnh, run rẩy, khó thở hoặc nhầm lẫn, thì có thể đây là dấu hiệu của một số bệnh nghiêm trọng như bệnh tiểu đường hoặc tuyến giáp,...
Nhiệt độ cơ thể cao hơn có thể đang bị sốt, ốm, say nắng,...
Câu 2: Cho biết ý nghĩa của việc đo thân nhiệt.
Trả lời:
Giúp theo dõi được tình trạng sức khỏe bản thân, từ đó có những điều trị kịp thời khi gặp tình trạng sốt, giảm nguy cơ của các biến chứng có thể xảy ra.
Câu 3: Duy trì ổn định thân nhiệt ở người có vai trò gì? Nêu các cơ chế duy trì thân nhiệt ở người.
Trả lời:
Vai trò: Giúp các quá trình sống trong cơ thể diễn ra bình thường. Nếu thân nhiệt dưới 35°C hoặc trên 38 °C thì tim, hệ thần kinh và các cơ quan khác có thể bị rối loạn, ảnh hưởng đến các hoạt động sống của cơ thể.
Cơ chế điều hoà thân nhiệt: Da có vai trò quan trọng nhất
Nếu nhiệt độ môi trường hay thân nhiệt tăng cao, não sẽ gửi tín hiệu đến mao mạch và tuyến mồ hôi nằm ở da, kích thích sự dãn mạch và tiết mồ hôi, tăng toả nhiệt.
Khi nhiệt độ môi trưởng thấp hoặc thân nhiệt giảm sẽ có các phản ứng ngược lại làm giảm toả nhiệt, hiện tượng cơ co và dãn liên tục gây phản xạ run, tăng quá trình phản giải các chất ở tế bảo để điểu tiết sự sinh nhiệt.
Câu 4: Trình bày vai trò của da và hệ thần kinh trong điều hoà thân nhiệt.
Trả lời:
Da là cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất trong điều hoà thân nhiệt:
Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da dãn giúp toả nhiệt nhanh, đồng thời tăng cường tiết mồ hôi, mồ hôi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể.
Khi trời rét, mao mạch ở da co lại, cơ chân lông co để giảm sự toả nhiệt. Ngoài ra, khi trời quá lạnh, còn có hiện tượng cơ co dãn liên tục gây phản xạ run để sinh nhiệt.
Hệ thần kinh giữ vai trò chủ đạo vì điều hòa dị hóa ở tế bào tức điều hòa sự sinh nhiệt, điều hòa co dãn mạch máu dưới da, điều khiển tăng giảm tiết mồ hôi, co duỗi chân lông, từ đó điều tiết sự tỏa nhiệt.
Câu 5: Em hãy đề xuất biện pháp chống nóng, lạnh cho cơ thể.
Trả lời:
Hoạt động chống nóng | Hoạt động chống lạnh |
Trồng cây xanh | Trồng cây xanh |
Chống nóng cho nhà ở | Mặc áo ấm |
Sử dụng quạt | Luyện tập thể dục, thể thao |
Sử dụng điều hoà hai chiều | Sử dụng điều hoà hai chiều |
Câu 6: Thảo luận theo nhóm về cách xử lí tình huống khi gặp một người bị say nắng (cảm nóng) và một người bị cảm lạnh
Trả lời:
Say nắng (cảm nóng)
Cần nhanh chóng tiến hành sơ cứu ngay lập tức trước khi chưa có sự hỗ trợ của nhân viên y tế:
Chuyển bệnh nhân vào chỗ mát và thoáng gió.
Cởi bỏ bớt quần áo. Cho uống nước pha muối.
Chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở các vị trí có động mạch lớn như nách, bẹn, cổ.
Chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình vận chuyển vẫn phải chườm mát cho nạn nhân.
Khi gặp một người bị cảm lạnh
Cần đưa ngay vào chỗ ấm, không có gió lùa, thoáng khí, đắp chăn chống lạnh, xoa dầu nóng khắp người, có khi còn phải đốt lửa để sưởi ấm. Sau đó, lấy củ gừng tươi cạo sạch vỏ, giã nát, vắt lấy nước, hòa nước sôi và ít đường cho uống nóng, lấy bã xào với rượu mạnh xoa khắp người rồi đắp chăn chống lạnh, theo dõi mạch, nhiệt độ, huyết áp thường xuyên đến khi thấy môi hồng, người nóng lên.
Trường hợp cảm tả: uống nước chè, đường, gừng đến khi thấy bụng nóng nên là hết đi ngoài. Khi bị nhức đầu do cảm lạnh dầm mưa, cho uống nước gừng tươi và chanh ngày 2 lần.