Soạn văn 11 chân trời sáng tạo ngắn nhất bài 4: Đồ gốm gia dụng của người Việt

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu hỏi: Kể tên một số đồ gốm gia dụng trong gia đình bạn. Những đồ gồm ấy có thể "nói" với bạn về(những) điều gì?

CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Tìm trong đoạn văn ít nhất hai ý kiến/ quan điểm của tác giả và ít nhất hai dữ liệu.

II. Soạn bài siêu ngắn: Đồ gốm gia dụng của người Việt

CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Một số đồ gốm gia dụng trong gia đình như: bát, cốc, thìa, muôi, đĩa........ . Những đồ gồm ấy có thể "nói" với em về quá trình hình thành và phát triển của các giai đoạn hình thành gốm, hai các giai đoạn lịch sử.

CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Tìm trong đoạn văn ít nhất hai ý kiến/ quan điểm của tác giả và ít nhất hai dữ liệu:

Dữ liệu:

• Những chiếc bát men đen, men ngọc thời Lý và những chiếc bát đàn thời Hậu Lê có dạng loe miệng và thót đáy như một cái nón
• Cái bát cong đề như thế có trong gốm hoa Lam thời Trần và chúng có chân rất cao.

Ý kiến của tác giả:

• Chỉ riêng cái bát ăn cơm mỗi thời mỗi khác và phản ánh những tập tục ăn ở khác nhau.
• Một cải tiến nữa kết hợp giữa bát hình nón và bát chân cao sinh ra cái bát chiết yêu duyên dáng.

Câu 2: Đoạn văn này trình bày một xu hướng riêng của đồ gốm gia dụng trong xã hội Việt Nam từ sau thế kỉ XV. Đó là xu hướng dùng đồ gốm Trung Hoa và Nội phủ.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Bố cục văn bản:

+ Từ đầu đến tập tục ăn ở khác nhau -> Giới thiệu vấn đề cần thuyết minh

+ Từ Tiền thân của cái bát đến thế kỉ XVIII - XIX -> Nói về tiền thân của chiếc bát

+ Từ Đồ gốm gia dụng thời Lý-Trần đến chất lượng không tình, nhưng giá rẻ -> Đặc điểm của đồ gốm thời Lý- Trần

+ Từ Ngay từ cuối thời Trần đến hết -> Xu thế riêng của đồ gốm gia dụng.

=> Bố cục của văn bản trình bày theo thời gian giúp người đọc có thể hiểu và biết được tiến trình lịch sử một cách dễ dàng.

Câu 2: Xác định cách trình bày thông tin của đoạn văn dưới đây và đánh giá hiệu quả của cách trình bày ấy:

a, Đoạn văn được viết theo lối diễn dịch.-> Phù hợp với các thông tin đưa ra, giúp người đọc hiểu được tiền thân lịch sử của đồ gốm gia dụng một cách đầy đủ.

b, Đoạn văn được viết theo lối quy nạp. -> Phù hợp với các thông tin đưa ra, giúp người đọc hiểu được lịch sử của đồ gốm gia dụng nhờ việc chững minh, dẫn chứng đưa ra chứng minh cho câu đầu

Câu 3: Cách sử dụng các yếu tố hình thức của văn bản này có sự đặc biệt: Văn bản sử dụng các hình ảnh xuyên suốt bài, mỗi phần đều có các yếu tố hình thức là các hình ảnh minh họa -> Các yếu tố này giúp cho các ý tưởng và thông tin sinh động, hấp dẫn, sinh động hơn, người đọc dễ hiểu và hình dung các đồ gia dụng gốm hơn.

Câu 4: Thông tin cơ bản: Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có cả một lịch sử phát triển không giống như những đồ sành như nồi niêu, chum vại cả ngàn năm hầu như không thay đổi.

Thông tin chi tiết: 

• Tiền thân của cái bát có lẽ do con người vó hoa như vó quả dừa và vỏ trai......
• Cái bát thuyền trong các mộ thời Hán có dạng.....
• Song, hình như con người lại không ưa một sự mô phỏng thuần túy như thế..

-> Thông tin chi tiết chứng minh cho thông tin cơ bản, lí giải và làm rõ vấn đề của thông tin cơ bản. 

Câu 5: Trong đoạn văn, tác giả thể hiện thái độ ngạc nhiên và khó tin qua đoạn văn:"Đồ gốm gia dụng thời Lý ... Trần quá thanh nhã .... bức tranh trừu tượng với bốn hoặc sáu ghế". Dựa vào các chi tiết như " khiến chúng ta không thể tưởng tượng rằng có thời con người sống cao sang như thế" hay " Những chiếc chậy, những chiếc âu mà hôm nay chúng ta nâng niu như cổ vật quý hiếm...."

Câu 6: Những thông tin cơ bản của văn bản này gợi cho em suy nghĩ: Văn hóa dân tộc ta thật hào hùng. Văn hoá đồ gốm sứ xưa của Việt Nam mở ra cho mọi người một giá trị mênh mông, thoáng đãng vô cùng vô tận về đời sống xã hội xa xưa. Ý nghĩa và giá trị hiện vật luôn được nối dài và sống thêm nhờ vào cách “Đọc” cách thưởng thức của mỗi người, mỗi thời đại. Đồ gốm sứ xưa là những đồ vật câm lặng, nhưng chúng lại hàm chứa nội dung văn hoá, mỹ thuật trang trí dân tộc phong phú. Đó chính là một phần“đời sống” của người Việt còn lại, là chất men tạo sự đam mê cho giới chơi đồ gốm sứ xưa ở Việt Nam cũng như trên thế giới. 

Bài tập sáng tạo: 

III. Soạn bài ngắn nhất: Đồ gốm gia dụng của người Việt

CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Đó là: bát, cốc, thìa, muôi, đĩa........ . Những đồ gồm ấy có thể "nói" với em về quá trình hình thành và phát triển của các giai đoạn hình thành gốm, hai các giai đoạn lịch sử.

CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Dữ liệu:

• Những chiếc bát men đen, men ngọc thời Lý và những chiếc bát đàn thời Hậu Lê có dạng loe miệng và thót đáy như một cái nón
• Cái bát cong đề như thế có trong gốm hoa Lam thời Trần và chúng có chân rất cao.

Ý kiến của tác giả:

• Chỉ riêng cái bát ăn cơm mỗi thời mỗi khác và phản ánh những tập tục ăn ở khác nhau.
• Một cải tiến nữa kết hợp giữa bát hình nón và bát chân cao sinh ra cái bát chiết yêu duyên dáng.

Câu 2: Đó là xu hướng dùng đồ gốm Trung Hoa và Nội phủ.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Bố cục: 4 phần

+ Từ đầu đến tập tục ăn ở khác nhau.

+ Từ Tiền thân của cái bát đến thế kỉ XVIII - XIX.

+ Từ Đồ gốm gia dụng thời Lý-Trần đến chất lượng không tình, nhưng giá rẻ.

+ Từ Ngay từ cuối thời Trần đến hết.

=> Trình bày theo thời gian giúp người đọc có thể hiểu và biết được tiến trình lịch sử một cách dễ dàng.

Câu 2: 

a, Đoạn văn được viết theo lối diễn dịch.-> giúp người đọc hiểu được tiền thân lịch sử của đồ gốm gia dụng.

b, Đoạn văn được viết theo lối quy nạp. -> giúp người đọc hiểu được lịch sử của đồ gốm gia dụng.

Câu 3: Văn bản sử dụng các hình ảnh xuyên suốt bài, mỗi phần đều có các yếu tố hình thức là các hình ảnh minh họa -> Người đọc dễ hiểu và hình dung các đồ gia dụng gốm hơn.

Câu 4: Thông tin cơ bản: Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có cả một lịch sử phát triển không giống như những đồ sành như nồi niêu, chum vại cả ngàn năm hầu như không thay đổi.

Thông tin chi tiết: 

• Tiền thân của cái bát có lẽ do con người vó hoa như vó quả dừa và vỏ trai......
• Cái bát thuyền trong các mộ thời Hán có dạng.....
• Song, hình như con người lại không ưa một sự mô phỏng thuần túy như thế..

-> Thông tin chi tiết chứng minh cho thông tin cơ bản, lí giải và làm rõ vấn đề của thông tin cơ bản. 

Câu 5: Ngạc nhiên và khó tin. Dựa vào các chi tiết như " khiến chúng ta không thể tưởng tượng rằng có thời con người sống cao sang như thế" hay " Những chiếc chậy, những chiếc âu mà hôm nay chúng ta nâng niu như cổ vật quý hiếm...."

Câu 6: Văn hóa dân tộc ta thật hào hùng. Văn hoá đồ gốm sứ xưa của Việt Nam mở ra cho mọi người một giá trị mênh mông, thoáng đãng vô cùng vô tận về đời sống xã hội xa xưa. Ý nghĩa và giá trị hiện vật luôn được nối dài và sống thêm nhờ vào cách “Đọc” cách thưởng thức của mỗi người, mỗi thời đại. Đồ gốm sứ xưa là những đồ vật câm lặng, nhưng chúng lại hàm chứa nội dung văn hoá, mỹ thuật trang trí dân tộc phong phú. Đó chính là một phần“đời sống” của người Việt còn lại, là chất men tạo sự đam mê cho giới chơi đồ gốm sứ xưa ở Việt Nam cũng như trên thế giới. 

Bài tập sáng tạo: 

IV. Soạn bài cực ngắn: Đồ gốm gia dụng của người Việt

CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

- Đó là: bát, cốc, thìa, muôi, đĩa........ .

- Về quá trình hình thành và phát triển của các giai đoạn hình thành gốm.

CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Dữ liệu:

• Những chiếc bát men đen, men ngọc thời Lý và những chiếc bát đàn thời Hậu Lê có dạng loe miệng và thót đáy như một cái nón
• Cái bát cong đề như thế có trong gốm hoa Lam thời Trần và chúng có chân rất cao.

Ý kiến của tác giả:

• Chỉ riêng cái bát ăn cơm mỗi thời mỗi khác và phản ánh những tập tục ăn ở khác nhau.
• Một cải tiến nữa kết hợp giữa bát hình nón và bát chân cao sinh ra cái bát chiết yêu duyên dáng.

Câu 2: Đó là xu hướng dùng đồ gốm Trung Hoa và Nội phủ.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Bố cục: 4 phần

=> Trình bày theo thời gian giúp người đọc có thể hiểu và biết được tiến trình lịch sử một cách dễ dàng.

Câu 2: 

a, Trình bày theo lối diễn dịch.-> giúp người đọc hiểu được tiền thân lịch sử của đồ gốm gia dụng.

b, Trình bày theo lối quy nạp. -> giúp người đọc hiểu được lịch sử của đồ gốm gia dụng.

Câu 3: Văn bản sử dụng các hình ảnh xuyên suốt bài -> Người đọc dễ hiểu và hình dung các đồ gia dụng gốm hơn.

Câu 4: Thông tin cơ bản: Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có cả một lịch sử phát triển không giống như những đồ sành như nồi niêu, chum vại cả ngàn năm hầu như không thay đổi.

Thông tin chi tiết: 

• Tiền thân của cái bát có lẽ do con người vó hoa như vó quả dừa và vỏ trai......
• Cái bát thuyền trong các mộ thời Hán có dạng.....
• Song, hình như con người lại không ưa một sự mô phỏng thuần túy như thế..

-> Thông tin chi tiết chứng minh cho thông tin cơ bản, lí giải và làm rõ vấn đề của thông tin cơ bản. 

Câu 5: Ngạc nhiên và khó tin. Dựa vào các chi tiết như " khiến chúng ta không thể tưởng tượng rằng có thời con người sống cao sang như thế" hay " Những chiếc chậy, những chiếc âu mà hôm nay chúng ta nâng niu như cổ vật quý hiếm...."

Câu 6: Văn hóa dân tộc ta thật hào hùng. Văn hoá đồ gốm sứ xưa của Việt Nam mở ra cho mọi người một giá trị mênh mông, thoáng đãng vô cùng vô tận về đời sống xã hội xa xưa.

Bài tập sáng tạo: