Soạn văn 11 chân trời sáng tạo ngắn nhất bài 5: Ôn tập
Soạn bài Ôn tập sách ngữ văn 11 tập 1 chân trời sáng tạo ngắn gọn nhất. Nhằm giúp học sinh giảm bớt thời gian soạn bài nhưng vẫn đảm bảo nắm đủ ý, baivan giới thiệu các em tổ hợp bài soạn cực ngắn, siêu ngắn và ngắn nhất. Từ đó, học sinh có thêm lựa chọn bài soạn phù hợp với của mình. Soạn “Ôn tập” cực ngắn - baivan.
[toc:ul]
I. Câu hỏi trong bài học
Câu 1: Đọc lại các văn bản kịch đã học và điền thông tin phù hợp vào bảng sau:
| Văn bản | Cốt truyện | Xung đột |
| Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài | ||
| Sống hay không sống – đó là vấn đề | ||
| Âm mưu và tình yêu |
Câu 2: Kẻ bảng dưới đây vào vở, liệt kê một số hành động, lời thoại tiêu biểu; từ đó khái quát tính cách của các nhân vật:
| Nhân vật chính | Hành động, lời thoại và tính cách | |
| Hành động, lời thoại | Tính cách | |
| Vũ Như Tô | ||
| Hăm-lét | ||
| Phéc-đi-năng | ||
Câu 3: Qua các văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, Sống hay không sống - đó là vấn đề, Âm mưu và tình yêu, hãy làm rõ hiệu ứng thanh lọc của bi kịch.
Câu 4: Khi sử dụng ngôn ngữ viết, chúng ta cần lưu ý những gì?
Câu 5: Cần lưu ý những điều gì khi viết văn bản nghị luận giới thiệu về một kịch bản văn học hoặc bộ phim?
Câu 6: Theo bạn, lẽ sống có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc đời của mỗi người?
II. Soạn bài siêu ngắn: Ôn tập
Câu 1: Đọc lại các văn bản kịch đã học và điền thông tin phù hợp vào bảng sau:
| Văn bản | Cốt truyện | Xung đột |
| Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài | Theo lệnh của bị hôn quân Lê Tương Dực, Vũ Như Tô bị bắt xây dựng Cửu Trùng đài để cho vua hưởng lạc, vui chơi với các cung nữ. | - Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động với tầng lớp phong kiến. - Mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và những người phu phen bị bắt bớ, phu dịch để xây Cửu Trùng Đài |
| Sống hay không sống – đó là vấn đề | Phản ánh chế độ dã man thời trung cổ. | - xung đột giữa lí tưởng với hiện thực xã hội : sự mâu thuẫn đối kháng giữa hiện thực xấu xa với lý tưởng nhân văn đã được ông thể hiện rất rõ qua tấn bị kịch của nhân vật - Hiện thực xấu xa của xã hội |
| Âm mưu và tình yêu | Tình yêu đã làm nên sức mạnh phi thường xoanh quanh Phéc-đi-năng, người xuất thân quyền quý đã dũng cảm và ngoan cường chống bạo quyền vì khát vọng tự do và hạnh phúc. | - Xung đột về quan điểm về tình yêu của Luy-dơ và cha mẹ - Xung đột bảo vệ tình yêu và danh dự của Phéc-đi-năng |
Câu 2: Kẻ bảng dưới đây vào vở, liệt kê một số hành động, lời thoại tiêu biểu; từ đó khái quát tính cách của các nhân vật:
| Nhân vật chính | Hành động, lời thoại và tính cách | |
| Hành động, lời thoại | Tính cách | |
| Vũ Như Tô | Cuối vở kịch, Cửu Trùng Đài bị đốt, Vũ Như Tô và Đan Thiềm tột cùng đau đớn vĩnh biệt Cửu Trùng Đài và vĩnh biệt nhau -Vũ Như Tô: Đan Thiềm! Xin cùng bà vĩnh biệt!) thì cái tên Cửu Trùng Đài còn có ý nghĩa là biểu tượng cho “giấc mộng lớn”, cho sự bền vững, trường tồn. Nhưng cái đẹp và sự tồn tại của nó hóa ra chỉ ngắn ngủi, mong manh như một giấc chiêm bao. | Không chịu khuất phục, ngoan cường đến lúc cuối mới nhận ra vấn đề |
| Hăm-lét | Nhận thấy thế lực lớn lao hùng hậu của kẻ thù, Hamlet biết mình phải dùng vận dụng trí thông minh | Chàng đại diện cho cái thiện để đấu tranh với Clodiuts và tay chân của hắn. Hamlet dũng cảm đương đầu với tất cả. |
| Phéc-đi-năng | - Chỉ trích hành động của tể tướng - Nói rằng mình sẽ lên giá cùng Luy-dơ - Dùng thanh kiếm sĩ quan để xin cha - Xin chúa chứng giám và uy hiếp tể tướng | Nhân vật Thiếu tá Phéc-đi-năng trong truyện xuất hiện với việc ngỗ nghịch, cãi lại thậm chí là muốn cầm kiếm lên chiến đấu với cha nhưng tất cả là vì tình yêu của chàng. |
Câu 3: Sự thanh lọc của bi kịch là sự tác động của bi kịch đối với người xem. Ví dụ như: Vũ Như Tô là một nhân vật bi kịch, ngay mở đầu tình huống lựa chọn xây hay không xây Cửu Trùng Đài cũng đã cho thấy tính chất bi thảm của Vũ. Mặc dù nếu Vũ không lựa chọn xây đài Vũ có thể bị giết nhưng sẽ không đau đớn vằng việc người nghệ sĩ không làm được kì đài mong ước để sánh với tạo hóa, một kẻ tài hoa không đợc thi thố tài năng thực hiện hoài bão đó cũng là một bi kịch lớn. Dù ông có như nào thì cũng phải đứng trong hoàn cảnh bi kịch, tác giả đã khéo xây dựng các tình huống để từ các tình huống đó tác động đến người xem làm cho người xem cảnh giác, đề phòng với những lỗi lầm mà mình gặp phải.
Câu 4: Các lưu ý:
1. Ngôn ngữ viết được thể hiện bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác.
- Người viết và người đọc phải biết các kí hiệu chữ viết, các quy tắc chính tả, các quy tắc tổ chức văn bản.
- Khi viết phải suy ngẫm, lựa chọn, gọt giũa nên người đọc phải đọc đi đọc lại, phân tích nghiềm ngẫm để lĩnh hội.
- Ngôn ngữ viết đến với đông đảo người đọc trong không gian và thời gian lâu dài.
2. Ngôn ngữ viết không có yếu tố ngữ điệu, cử chỉ nhưng có sự hỗ trợ của hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự, hình ảnh minh họa, bảng biểu, sơ đồ…
3. Trong ngôn ngữ viết, từ ngữ phong phú nên khi viết có điều kiện được lựa chọn thay thế để đạt tính chính xác.
- Trong văn bản viết, tùy thuộc vào phong cách ngôn ngữ mà sử dụng từ ngữ.
- Không dùng các từ mang tính khẩu ngữ, địa phương, thổ ngữ.
- Được sử dụng câu dài ngắn khác nhau tùy thuộc ý định.
- Ngoài hai trưòng hợp này cần tránh sự lẫn lộn giữa hai loại ngôn ngữ, tránh dùng những yếu tố đặc thù của ngôn ngữ nói trong ngôn ngữ viết và ngược lại.
Câu 5: Cần phải viết theo trình tự:
1. Chuẩn bị viết:
- Cần xác định đề tài và lựa chọn tác phẩm có chủ đề rõ ràng, nội dung và hình thức nghệ thuật đặc sắc, có độ dài vừa phải
2. Tìm ý, lập dàn ý:
- Cần nêu luận điểm và triển khai ít nhất hai luận điểm nhằm làm sáng tỏ luận đề của bài viết và khẳng định lại luận đề.
3. Viết bài
4. Xem lại và chỉnh sửa
Câu 6: Lẽ sống góp phần xác định những điều đúng đắn: có lẽ sống đúng đắn tức là con người có một lối sống, quan điểm sống đúng và tốt đẹp. Từ đó con người sống để cống hiến cho xã hội, sống vì sự hạnh phúc của bản thân cũng như mọi người, thúc đẩy con người vươn lên vì những điều tốt đẹp.
III. Soạn bài ngắn nhất: Ôn tập
Câu 1: Đọc lại các văn bản kịch đã học và điền thông tin phù hợp vào bảng sau:
| Văn bản | Cốt truyện | Xung đột |
| Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài | Theo lệnh của bị hôn quân Lê Tương Dực, Vũ Như Tô bị bắt xây dựng Cửu Trùng đài để cho vua hưởng lạc, vui chơi với các cung nữ. | - Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động với tầng lớp phong kiến. - Mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và những người phu phen bị bắt bớ, phu dịch để xây Cửu Trùng Đài |
| Sống hay không sống – đó là vấn đề | Phản ánh chế độ dã man thời trung cổ. | - xung đột giữa lí tưởng với hiện thực xã hội : sự mâu thuẫn đối kháng giữa hiện thực xấu xa với lý tưởng nhân văn đã được ông thể hiện rất rõ qua tấn bị kịch của nhân vật - Hiện thực xấu xa của xã hội |
| Âm mưu và tình yêu | Tình yêu đã làm nên sức mạnh phi thường xoanh quanh Phéc-đi-năng, người xuất thân quyền quý đã dũng cảm và ngoan cường chống bạo quyền vì khát vọng tự do và hạnh phúc. | - Xung đột về quan điểm về tình yêu của Luy-dơ và cha mẹ - Xung đột bảo vệ tình yêu và danh dự của Phéc-đi-năng |
Câu 2:
| Nhân vật chính | Hành động, lời thoại và tính cách | |
| Hành động, lời thoại | Tính cách | |
| Vũ Như Tô | Cuối vở kịch, Cửu Trùng Đài bị đốt, Vũ Như Tô và Đan Thiềm tột cùng đau đớn vĩnh biệt Cửu Trùng Đài và vĩnh biệt nhau -Vũ Như Tô: Đan Thiềm! Xin cùng bà vĩnh biệt!) thì cái tên Cửu Trùng Đài còn có ý nghĩa là biểu tượng cho “giấc mộng lớn”, cho sự bền vững, trường tồn. Nhưng cái đẹp và sự tồn tại của nó hóa ra chỉ ngắn ngủi, mong manh như một giấc chiêm bao. | Không chịu khuất phục, ngoan cường đến lúc cuối mới nhận ra vấn đề |
| Hăm-lét | Nhận thấy thế lực lớn lao hùng hậu của kẻ thù, Hamlet biết mình phải dùng vận dụng trí thông minh | Chàng đại diện cho cái thiện để đấu tranh với Clodiuts và tay chân của hắn. Hamlet dũng cảm đương đầu với tất cả. |
| Phéc-đi-năng | - Chỉ trích hành động của tể tướng - Nói rằng mình sẽ lên giá cùng Luy-dơ - Dùng thanh kiếm sĩ quan để xin cha - Xin chúa chứng giám và uy hiếp tể tướng | Nhân vật Thiếu tá Phéc-đi-năng trong truyện xuất hiện với việc ngỗ nghịch, cãi lại thậm chí là muốn cầm kiếm lên chiến đấu với cha nhưng tất cả là vì tình yêu của chàng. |
Câu 3:
- Vũ Như Tô là một nhân vật bi kịch, ngay mở đầu tình huống lựa chọn xây hay không xây Cửu Trùng Đài cũng đã cho thấy tính chất bi thảm của Vũ. Mặc dù nếu Vũ không lựa chọn xây đài Vũ có thể bị giết nhưng sẽ không đau đớn vằng việc người nghệ sĩ không làm được kì đài mong ước để sánh với tạo hóa, một kẻ tài hoa không đợc thi thố tài năng thực hiện hoài bão đó cũng là một bi kịch lớn. Dù ông có như nào thì cũng phải đứng trong hoàn cảnh bi kịch, tác giả đã khéo xây dựng các tình huống để từ các tình huống đó tác động đến người xem làm cho người xem cảnh giác, đề phòng với những lỗi lầm mà mình gặp phải.
Câu 4:
1. Ngôn ngữ viết được thể hiện bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác.
2. Ngôn ngữ viết không có yếu tố ngữ điệu, cử chỉ nhưng có sự hỗ trợ của hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự, hình ảnh minh họa, bảng biểu, sơ đồ…
3. Trong ngôn ngữ viết, từ ngữ phong phú nên khi viết có điều kiện được lựa chọn thay thế để đạt tính chính xác.
Câu 5:
1. Chuẩn bị viết:
- Cần xác định đề tài và lựa chọn tác phẩm có chủ đề rõ ràng.
2. Tìm ý, lập dàn ý:
- Cần nêu luận điểm và triển khai ít nhất hai luận điểm.
3. Viết bài
4. Xem lại và chỉnh sửa
Câu 6: Có lẽ sống đúng đắn tức là con người có một lối sống, quan điểm sống đúng và tốt đẹp. Từ đó con người sống để cống hiến cho xã hội, sống vì sự hạnh phúc của bản thân cũng như mọi người, thúc đẩy con người vươn lên vì những điều tốt đẹp.
IV. Soạn bài cực ngắn: Ôn tập
Câu 1:
| Văn bản | Cốt truyện | Xung đột |
| Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài | Theo lệnh của bị hôn quân Lê Tương Dực, Vũ Như Tô bị bắt xây dựng Cửu Trùng đài để cho vua hưởng lạc, vui chơi với các cung nữ. | - Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động với tầng lớp phong kiến. - Mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và những người phu phen bị bắt bớ, phu dịch để xây Cửu Trùng Đài |
| Sống hay không sống – đó là vấn đề | Phản ánh chế độ dã man thời trung cổ. | - xung đột giữa lí tưởng với hiện thực xã hội : sự mâu thuẫn đối kháng giữa hiện thực xấu xa với lý tưởng nhân văn đã được ông thể hiện rất rõ qua tấn bị kịch của nhân vật - Hiện thực xấu xa của xã hội |
| Âm mưu và tình yêu | Tình yêu đã làm nên sức mạnh phi thường xoanh quanh Phéc-đi-năng, người xuất thân quyền quý đã dũng cảm và ngoan cường chống bạo quyền vì khát vọng tự do và hạnh phúc. | - Xung đột về quan điểm về tình yêu của Luy-dơ và cha mẹ - Xung đột bảo vệ tình yêu và danh dự của Phéc-đi-năng |
Câu 2:
| Nhân vật chính | Hành động, lời thoại và tính cách | |
| Hành động, lời thoại | Tính cách | |
| Vũ Như Tô | Cuối vở kịch, Cửu Trùng Đài bị đốt, Vũ Như Tô và Đan Thiềm tột cùng đau đớn vĩnh biệt Cửu Trùng Đài và vĩnh biệt nhau -Vũ Như Tô: Đan Thiềm! Xin cùng bà vĩnh biệt!) thì cái tên Cửu Trùng Đài còn có ý nghĩa là biểu tượng cho “giấc mộng lớn”, cho sự bền vững, trường tồn. Nhưng cái đẹp và sự tồn tại của nó hóa ra chỉ ngắn ngủi, mong manh như một giấc chiêm bao. | Không chịu khuất phục, ngoan cường đến lúc cuối mới nhận ra vấn đề |
| Hăm-lét | Nhận thấy thế lực lớn lao hùng hậu của kẻ thù, Hamlet biết mình phải dùng vận dụng trí thông minh | Chàng đại diện cho cái thiện để đấu tranh với Clodiuts và tay chân của hắn. Hamlet dũng cảm đương đầu với tất cả. |
| Phéc-đi-năng | - Chỉ trích hành động của tể tướng - Nói rằng mình sẽ lên giá cùng Luy-dơ - Dùng thanh kiếm sĩ quan để xin cha - Xin chúa chứng giám và uy hiếp tể tướng | Nhân vật Thiếu tá Phéc-đi-năng trong truyện xuất hiện với việc ngỗ nghịch, cãi lại thậm chí là muốn cầm kiếm lên chiến đấu với cha nhưng tất cả là vì tình yêu của chàng. |
Câu 3:
- Vũ Như Tô là một nhân vật bi kịch, ngay mở đầu tình huống lựa chọn xây hay không xây Cửu Trùng Đài cũng đã cho thấy tính chất bi thảm của Vũ. Mặc dù nếu Vũ không lựa chọn xây đài Vũ có thể bị giết nhưng sẽ không đau đớn vằng việc người nghệ sĩ không làm được kì đài mong ước để sánh với tạo hóa, một kẻ tài hoa không đợc thi thố tài năng thực hiện hoài bão đó cũng là một bi kịch lớn.
Câu 4:
1. Ngôn ngữ viết được thể hiện bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác.
2. Ngôn ngữ viết không có yếu tố ngữ điệu, cử chỉ nhưng có sự hỗ trợ của hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự, hình ảnh minh họa, bảng biểu, sơ đồ…
3. Trong ngôn ngữ viết, từ ngữ phong phú nên khi viết có điều kiện được lựa chọn thay thế để đạt tính chính xác.
Câu 5:
1. Chuẩn bị viết:
2. Tìm ý, lập dàn ý:
3. Viết bài
4. Xem lại và chỉnh sửa
Câu 6: Có lẽ sống đúng đắn, con người sống để cống hiến cho xã hội, sống vì sự hạnh phúc của bản thân cũng như mọi người, thúc đẩy con người vươn lên vì những điều tốt đẹp.