bài soạn lớp 6: Đeo nhạc cho mèo

[toc:ul]

Câu 1: Hãy tóm tắt truyện dựa trên mấy ý sau:

• Lý do cuộc họp làng chuột
• Cảnh họp làng chuột lúc đầu và sáng kiến “đeo nhạc cho mèo”
• Cảnh họp làng chuột lúc cử người “đeo nhạc cho mèo”.
• Kết quả việc cử người và thực hiện sáng kiến

Trả lời:

Bởi mèo cứ ăn thịt chuột mãi nên chuột phải tìm cách bảo vệ giống nòi.Cả làng chuột họp nhau lại. Ông Cống có sáng kiến đeo nhạc vào cổ mèo để mèo đi đâu cũng phát ra tiếng kêu, chuột nghe thấy biết đường mà chạy. Cả làng chuột đều cho cách đó rất hay nhưng khi cử người làm thì ai cũng chối đây đẩy. Rốt cuộc anh chuột Chù không biết chối vào đâu được đành phải nhận lời. Khi thấy chuột Chù rón rén đến, mèo nhe nanh, giơ vuốt khiến Chù vội vứt nhạc chạy về báo làng. Không ai dám bàn đến cái nhạc nữa. Bởi thế nên đến tận bây giờ, mèo vẫn cứ ăn thịt chuột.

Câu 2: Cảnh họp làng chuột lúc đầu và lúc cử người “đeo nhạc cho mèo” ...

Cảnh họp làng chuột lúc đầu và lúc cử người “đeo nhạc cho mèo” rất đối lập nhau. Hãy chỉ ra và nêu ý nghĩa của những chi tiết đối lập ấy?

Trả lời:

Sự đối lập cảnh họp làng chuột lúc đầu và lúc cử người “đeo nhạc cho mèo” .

• Cảnh họp làng chuột lúc đầu:
• Đông đủ và khí thế, không thiếu một ai
• Tất cả đều phấn chấn “dẩu mõm, quật đuôi”
• Thống nhất “đồng thanh ưng thuận”, lao xao ưng thuận
• Cảnh cử người đeo nhạc cho mèo:
• Không khí căng thẳng, chùng hẳn xuống
• Tất cả đùn đẩy lẫn nhau, viện cớ thoái thác

=> Sự mâu thuẫn giữa dự định và hành động chứng tỏ sự hèn nhát của làng chuột cũng như tính chất viển vông của những sáng kiến.

Câu 3: Em có nhận xét gì về việc tả các loại chuột trong truyện? ...

Em có nhận xét gì về việc tả các loại chuột trong truyện? Phải chăng mỗi loại chuột ám chỉ  một loại người nào đó trong xã hội cũ?

Trả lời:

Việc tả các loài chuột trong truyện rất sinh động, thực tế:

• Ông Cốm béo tốt, vai kẻ cả nên “lên giọng”
• Chuột Nhắt láu lỉnh, nhanh nhẩu, trở mặt cãi lí
• Anh Chù thật thà, không biết cãi lí, bị đẩy làm việc nguy hiểm

Các loại chuột tương ứng với với các loại người trong làng: Những kẻ có vai vế, có chút chữ nghĩa (ông Cống), kẻ có chức sắc “dở ông, dở thằng” (chuột Nhắt), người thấp cổ bé họng (chuột Chù).

Câu 4: Trong cuộc họp của làng chuột, ai có quyền xướng việc và sai khiến? ...

Trong cuộc họp của làng chuột, ai có quyền xướng việc và sai khiến? Ai phải nghe theo và nhận những việc khó khăn, nguy hiểm?

Trả lời:

Trong cuộc họp của làng chuột, thì:

• Chuột Cống, Chuột Nhắt là những kẻ “ chiếu trên” có quyền chi phối làng chuột nên cử chỉ phán truyền có quyền từ chối việc làng.
• Chuột Chù là đầy tớ, cùng đinh nhất làng nên bắt buộc phải làm những công việc nguy hiểm.

=> Truyện phê phán những kẻ có chức sắc và cảnh “việc làng” ở nông thôn ngày xưa. Ý tưởng của kẻ có chức sắc vừa viển vông, hão huyền, gặp việc khó mới thấy được sự hèn nhát của những kẻ đứng đầu làng, kẻ nào cũng tham sống sợ chết.

Câu 5: Truyện Đeo nhạc cho mèo đưa ra bài học gì?

Trả lời:

• Sáng kiến phải có tính thực tiễn và khả thi, nếu không mọi thứ chỉ là nói suông, hão huyền
• Một kế hoạch tốt phải có điều kiện thực hiện, trong đó người thực hiện rất quan trọng
• Một hội đồng chỉ có một cá nhân thao túng thì mọi đường hướng đều dễ dẫn tới sai lầm, điên rồ.

[Luyện tập] Phân tích, đánh giá tính cách chuột Cống?

Trả lời:

Trong làng chuột, chuột Cống được xếp vào bậc trưởng thượng, ngồi ngất ngưởng chiếu trên. Vì thế mà chương trình nghị sự bàn chuyện đeo nhạc cho mèo do ông Cống khởi xướng và trình bày. Họ hàng nhà chuột cứ nghĩ đó là một cao kiến có thể cứu cả dòng tộc khỏi cái nỗi sợ hãi tồn tại bấy lâu nay. Nhưng thật không ngờ, đến ngày phân công người đi đeo nhạc cho mèo, ông Cống mới lộ rõ bộ mặt nhút nhát của mình. Cống tự cho mình là bậc trưởng thượng trong làng nên cái việc nhỏ nhoi kia chẳng xứng chút nào với cái danh hiệu cao quý mà ta đây hiện có (một cách trốn tránh trách nhiệm rất gian ngoan của những kẻ có quyền thế). Thế là cuối cùng, trách nhiệm nặng nề lại đặt lên đôi vai của những kẻ cùng đinh.

Từ những phân tích trên đây, có thể thấy chuột Cống là kẻ thích huyênh hoang nhưng lại là một tên nhút nhát. Chuột Cống đại diện cho những kẻ chức sắc trong làng xã ngày xưa (gian ngoan và xảo trá).