Soạn văn 6 ngắn nhất bài: Chỉ từ

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1:  (Trang 138 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.

a. Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh chưng của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mơ gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên Vương

(Bánh chưng, bánh giầy)

b. Đấy vàng, đây cũng đồng đen

 Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.

(Ca dao) 

c. Nay ta đưa năm mươi người con xuống biển, nàng đưa năm mươi người con lên núi, chia nhau cai quản các phương.

(Con Rồng, cháu Tiên)

d. Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.

(Sự tích Hồ Gươm)

Câu 2:  (Trang 138 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Thay các cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy.

 a. Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc. Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.

(Thánh Gióng)

b. Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.

(Thánh Gióng)

Câu 3:  (Trang 138 - SGK Ngữ văn 6 tập 1) Có thể thay thế các chỉ từ trong đoạn dưới đây bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ

Năm ấy, đến lượt Lý Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạc Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lý Thông dọn một mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:

 - Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.

(Thạch Sanh)

II. Soạn bài siêu ngắn: Chỉ từ

Câu 1:  Tìm chỉ từ:

a. Chỉ từ:  ấy

• Ý nghĩa: Xác định sự vật trong không gian phân biệt bánh của Lang Liêu với những thứ khác.
• Chức vụ: Làm phụ ngữ cho cụm danh từ “hai thứ bánh”

b.  Chỉ từ: đấy vàng, đây cũng, đấy hoa, đây sen.

• Ý nghĩa: Đấy, đây ở hai dòng thơ đều làm trạng ngữ chỉ thời gian hiện tại.

c. Chỉ từ : nay

• Ý nghĩa: xác định sự vật trong thời gian.
• Chức năng: trạng ngữ chỉ thời gian.

d. Chỉ từ : Đó

• Ý nghĩa: Định vị sự vật trong không gian.
• Chức năng: Làm trạng ngữ.

Câu 2:  Thay từ

a. Đến chân núi Sóc = đến đấy

b. Làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy

=>Tránh hiện tượng lặp từ.

Câu 3:  Không thay được chỉ từ => vai trò rất quan trọng, có thể chỉ ra những sự vật, những thời điếm, giúp người nghe, người đọc định vị được các sự vật, thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay trong dòng thời gian vô tận.

III. Soạn bài ngắn nhất: Chỉ từ

Câu 1:  Chỉ từ:

a. Chỉ từ "ấy" có chức năng dùng để xác định sự việc trong không gian với chức vụ làm phụ ngữ cho cụm danh từ “hai thứ bánh”

b.  Chỉ từ "đấy vàng, đây cũng, đấy hoa, đây sen"  có chức năng là trạng ngữ chỉ thời gian, chúng dùng để chỉ thời gian.

c. Chỉ từ "nay" chức năng trạng ngữ chỉ thời gian, dùng để xác định sự vật trong thời gian.

d. Chỉ từ "Đó"  dùng để định vị sự vật trong không gian và làm chức năng trạng ngữ.

Câu 2:  Thay từ:

a. Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc. Đến đấy, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa bay lên trời.

b. Người ta còn nói khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng ấy về sau gọi là làng Cháy.

Tác dụng: giúp câu tránh hiện tượng lặp từ.

Câu 3: Không thay được vì đảm nhiệm vai trò rất quan trọng, có thể chỉ ra những sự vật, những thời điếm diễn ra cho mọi người hiểu rõ hơn.

IV. Soạn bài cực ngắn: Chỉ từ

Câu 1: Chỉ từ:

a.  ấy => Xác định sự vật trong không gian phân biệt bánh của Lang Liêu với những thứ khác.

Chức vụ: Làm phụ ngữ cho cụm danh từ

b. "đấy vàng, đây cũng, đấy hoa, đây sen" => trạng ngữ chỉ thời gian hiện tại.

c. nay => xác định sự vật trong thời gian.

Chức năng: trạng ngữ chỉ thời gian.

d. Đó => Định vị sự vật trong không gian.

Chức năng: Làm trạng ngữ.

Câu 2:  Thay từ

a. Đến chân núi Sóc  thành từ "đến đấy"

b. Làng bị lửa thiêu cháy  thành từ "làng ấy"

Mục địch: thay như vậy sẽ tránh được hiện tượng lặp từ của câu.

Câu 3:  Các chỉ từ không thay được  bởi chúng dùng để chỉ ra những sự vật, những thời điếm, giúp người nghe định vị được đóng vai trò vô dùng quan trọng.