Cảm nhận bài thơ Xa ngắm thác núi Lư của Lý Bạch

[toc:ul]

Bài mẫu 1: Cảm nhận bài thơ Xa ngắm thác núi Lư của Lý Bạch

Dàn ý

1. Mở bài

• Giới thiệu khái quát về tác giả Lí Bạch (những nét chính về tiểu sử, đặc điểm sáng tác…)
• Giới thiệu về bài thơ “Vọng Lư sơn bộc bố” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

2. Thân bài

• Đỉnh núi Hương Lô

⇒ Quan sát một cách bao quát, toàn diện.

⇒ Câu thơ đầu gợi ra cái nền, cái khung cảnh đẹp huyền ảo của cảnh vật.

• Thác núi Lư
•  Động từ “quải” (treo) đã biến cảnh vật từ trạng thái động sang trạng thái tĩnh: nhìn từ xa, đỉnh núi là khói tía mù mịt, chân núi là dòng sông tuôn chảy, khoảng giữa là thác nước treo lơ lửng như giải lụa trắng rủ xuống bất động.
•  Với hai động từ “phi”, “lưu” cảnh vật đang từ trạng thái tĩnh lại chuyển sang trạng thái động. Thác nước được miêu tả một cách trực tiếp nhưng qua đó ta lại thấy được thế núi cao và sườn dốc đứng.
•  “Tam thiên xích” lag một con số ước lệ, qua đó làm tăng thêm độ nhanh, sức mạnh và thế đổ của dòng thác
•  Phép so sánh, lối nói phóng đại: thác nước – dải Ngân Hà, qua đó cho thấy sự mạnh mẽ, kì vĩ của thiên nhiên

⇒ Thác núi Lư hiện lên rất đẹp, kì vĩ và mạnh mẽ. Qua đó, giúp chúng ta cảm nhạn được tình yêu thiên nhiên và phần nào đó tính cách mạnh mẽ, hào phóng của tác giả.

=> Qua đặc điểm cảnh vật được miêu tả ta có thể thấy Lí Bạch là nhà thơ có một tình cảm bao la, cảm xúc sâu lắng phát xuất từ tình yêu thiên nhiên say đắm mãnh liệt cùng với đó là tâm hồn lãng mạn và bay bổng, phóng khoáng, biểu lộ ước vọng mạnh mẽ về lẽ sống của ông.

3. Kết bài

•  Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ
•  Cảm nhận của bản thân về bài thơ: bài thơ thể hiện rõ những đặc điểm sáng tác của Lí Bạch.

Bài làm

Nhắc đến Lý Bạch là nhắc đến cây đại thụ của nền văn học cổ điển Trung Hoa. Ông sống vào đời Đường (701-762), học rộng, tài cao, tính tình phóng khoáng thích ngao du sơn thuỷ. Thơ ông tiêu biểu cho bút pháp lãng mạn, khoáng đạt tự do bay bổng. Có lẽ như vậy mà ngọn núi Lư sơn hiện ra như một thắng cảnh tuyệt mĩ trong thơ ông:

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên

Dao khan bộc bố quải tiền xuyên

Phi lưu trực há tam thiên xích

Nghi thị ngân hà lạc cửu thiên

       Dịch thơ:

Nắng rọi Hương Lô khói tía bay

Xa trông dòng thác trước sông này

Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước

Tưởng dải ngân hà tuột khỏi mây

                                                                (Tương Như dịch)                    

       Lý Bạch đi nhiều, biết rộng. Hầu như tất cả các danh lam thắng cảnh trên đất nước Trung Hoa rộng lớn ông đều đặt chân tới. Bài thơ này tuyệt bút tả cảnh thác núi Lư hùng vĩ, tráng lệ qua đó biểu hiện một tình yêu thiên nhiên, yêu núi sông Tổ quốc.

       Mở đầu bài thơ là cảnh thác núi Lư sơn từ xa nhìn lại:

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên

       Hương Lô là ngọn núi cao nằm phía tây bắc của dãy Lư sơn, đứng xa quan sát nó giống như một chiếc Lư Hương, làm cái phông nền cho dòng thác. Ngọn Hương Lô như gợi cho người đọc một sự liên tưởng và hình dung: ánh nắng mặt trời lan toả khoác lên dãy núi Lư lớp áo choàng huy hoàng rực rỡ. Giữa khung cảnh ấy nổi lên ngọn Hương Lô, chiếc Lư Hương khổng lồ nghi ngút khói trầm hương màu tím. Đây chính là sự khúc xạ ánh sáng, trên đỉnh núi lúc này như được thắp lên những luồng sáng hàng nghìn ánh màu rực rỡ, lộng lẫy huy hoàng. Hình ảnh núi Hương Lô quan sát từ xa như vừa thực vừa ảo làm hiện lên vẻ đẹp kỳ lạ của thác núi Lư. Câu thơ như đầy màu sắc, màu trắng của thác, xanh của núi, vàng của nắng và tím của sương khói. Đằng sau câu thơ ta như thấy vị tiên thơ đang trầm ngâm ngắm cảnh, chiêm ngưỡng sự diệu kỳ này.

       Cảnh Hương Lô thật kỳ tuyệt, nhưng thu hút và huyền ảo hơn vẫn là ngọn thác:

Dao khan bộc bố quải tiền xuyên

Phi lưu trực há tam thiên xích

Nghi thị ngân hà lạc cửu thiên

       Nhan đề là vọng một vị trí quan sát từ xa, nhìn dòng thác, thác nước tuôn trào đổ xuống ầm ầm tựa ngang trời. Dòng thác qua con mắt thi tiên đã biến thành dải lụa trắng xoá mềm mại treo ngang trời. Từ quải được coi như nhãn tự của câu thơ, nó biến cái động thành cái tĩnh, thể hiện rất thực cảm giác khi nhìn thấy dòng thác từ xa. Đỉnh núi khói tía bao phủ, ngang trời, lưng núi dòng sông tuôn chảy như dải lụa mềm mại uyển chuyển, bức tranh tráng lệ kỳ vĩ biết bao:

Phi lưu trực há tam thiền xích

       Đến câu thơ thứ ba này cảnh vật từ tĩnh chuyển sang động. Thế nước chảy như bay (phi lưu) được diễn tả qua hai động từ đi kèm hai trạng từ. Ta hình dung thấy núi cao, nước đổ thẳng xuống như dựng đứng, ba ngàn thước là lối nói khoa trương nhưng người đọc vẫn cảm thấy chân thực.

       Bằng cảm hứng lãng mạn của mình, sự liên tưởng kỳ lạ nhà thơ đã thấy:

Nghi thị ngân hà lạc cửu thiên

       Câu thơ trác tuyệt thể hiện tài năng quan sát và cảm hứng lãng mạn tuyệt vời của thi nhân. Tả thác nước thần tình giữa cái ảo và cái thực, cái hình và cái thần diễn tả được cảm giác kỳ diệu do hình ảnh thác nước gợi trong tâm khảm nhà thơ. Do vậy nghi thị (ngỡ là) rất thành công. Hồ nghi mà vẫn cho là thật. Từ trên cao ba ngàn thước, thác nước ầm ầm tuôn trào uyển chuyến mạnh mẽ nhưng mềm mại như dải lụa. Hay hơn thế tác giả ngỡ là dòng sông sao tuột khỏi chín tầng mây đang lơ lửng treo ngang trời. Đây là hình ảnh đẹp nhất trong bài thơ, ở đây ngôn ngữ thơ đã chắp cánh cho hồn thơ bay bổng diệu kỳ. Ngắm dòng thác Lư sơn ngỡ như lạc vào chốn bồng lai ngư phủ.

       Với tình yêu thiên nhiên say đắm, thi tiên đã dựng lên bức tranh thác nước Lư sơn hoành tráng tuyệt vời. Hơn một thiên niên kỉ trôi qua đã mấy ai được đến núi Lư sơn để ngắm lại dòng thác khi nắng rọi? Quả vậy thác núi Lư làm cho thơ Lý Bạch vĩnh hằng bất tử với thời gian. Một nhà thơ khác đời Đường là Tử Ngưng phải thẹn thùng khi cất bút.

       Bài thơ là một tuyệt tác, nó thể hiện trí tưởng tượng hiếm có, nét thậm xưng tráng lệ, cảm hứng lãng mạn dạt dào. Qua đó ta hiểu rõ một tâm hồn thơ say sưa với cảnh đẹp thiên nhiên đất nước. Biết bao danh lam thắng cảnh đã đi vào thơ ông để mãi mãi muôn đời nhớ đến thi tiên - Lý Bạch.

Bài mẫu 2: Cảm nhận bài thơ Xa ngắm thác núi Lư của Lý Bạch

Bài làm

Lý Bạch là một trong những nhà thơ nổi tiếng đời Đường ở Trung Quốc. Thơ của ông mang nét tài hoa và vẻ đẹp của một tâm hồn nghệ sĩ luôn say sưa với cảnh đẹp thiên nhiên. Bài thơ "Xa ngắm thác núi Lư" của Lý Bạch đã trở thành một tác phẩm xuất sắc trong sự nghiệp thơ của ông, bởi trong bài thơ, Lý Bạch không phải chỉ vẽ lên một bức tranh hùng tráng về thiên nhiên, mà còn gợi lên những cảm xúc sâu sắc trong lòng người đọc về một cảnh đẹp tuyệt vời do tạo hóa kiến tạc nên:

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.

Như nhiều nhà thơ khác ở đời Đường, Lý Bạch có một lối viết hàm súc "ý ở ngoài lời". Bài thơ "Xa ngắm thác núi Lư" viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt cổ điển với ngôn từ đặc sắc, cô đọng mà ý nghĩa thì vô cùng sâu sắc và phong phú, cho thấy phong cách độc đáo của nhà thơ. Mở đầu bài thơ, Lý Bạch như dẫn dắt chúng ta vào một thế giới tuyệt đẹp với "Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên". Đọc câu thơ, em như thấy trước mắt mình mở ra một quang cảnh thật rực rỡ: Đó là ánh mặt trời tươi sáng rọi chiếu xuống núi Hương Lô, tỏa sáng trên khung cảnh núi non kỳ vĩ. Bên cạnh đó, nhà thơ Lý Bạch còn điểm xuyết một màu sắc vô cùng rực rỡ, lộng lẫy "tử yên" của làn khói tía bốc lên từ ngọn thác, tưởng tượng như nó là một áng mây màu chơi vơi quanh ngọn núi vậy. Thật là tuyệt đẹp. Em cũng cảm nhận được cái hay của từ "sinh" khiến cho ý thơ trở nên sống động vô cùng. Bức tranh thiên nhiên tĩnh lặng nhưng lại rất sống động. Bởi từ "sinh" gợi nên sự chuyển động của ánh mặt trời, của khói tía hòa quyện vào nhau, đem lại nét huyền diệu cho cảnh thiên nhiên này.

Giữa bức tranh tuyệt đẹp của cảnh núi non, dòng thác sừng sững hiện ra: "Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.", câu thơ có thể hiểu là dòng thác đang treo trên dòng sông phía trước. Vậy từ "quải" (treo) chính là từ đem lại cho em niềm thán phục sự tài hoa của thi sĩ trong cách miêu tả. Dòng thác lớn từ trên đỉnh núi cao đổ xuống, mà nhà thơ hình dung như là nó được treo lơ lửng giữa không trung, dựa vào vách núi Hương Lô kỳ vĩ. Cách miêu tả như vậy vừa cho thấy cái hùng vĩ của thiên nhiên, lại vừa khiến cho người đọc hình dung toàn bộ phong cảnh bao la, kỳ vĩ được thu lại trong một câu thơ vô cùng ngắn gọn, gồm bảy chữ mà chữ nào cũng có sức gợi thật nhiều ý nghĩa. Con thác lớn như một dải lụa mềm được tạo hóa treo trên vách núi. Phải là một người tinh tế trong cảm nhận đến thế nào mới viết được câu thơ tài tình như vậy.

Và cách mà Lý Bạch đặc tả sức chảy của dòng thác núi Lư cũng đem lại thật nhiều xúc cảm cho người đọc: "Phi lưu trực há tam thiên xích". Dòng thác đổ như bay, chảy thẳng xuống từ ba nghìn thước. Từ "phi" thật mạnh mẽ, em hiểu rằng dòng thác kia không phải là "chảy" mà là bay thẳng xuống mặt đất với tất cả sự lớn lao và sức mạnh của nó. Cách nói ba nghìn thước mang yếu tố thậm xưng càng khắc họa vào cảm nghĩ của người đọc một sự kinh ngạc trước sự kỳ diệu của tạo hóa.

Câu kết lại của bài thơ mới thật bất ngờ, khi nhà thơ bỗng có một liên tưởng đặc biệt: "Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên". Dòng thác lớn khiến cho người ngắm nhìn ngỡ ngàng tưởng là dòng sông Ngân Hà tuột khỏi bầu trời rơi xuống trần gian này. Bằng câu thơ cuối, Lý Bạch đã nâng độ cao của dòng thác từ ba nghìn thước lên đến "cửu thiên"- chín tầng trời, thật hùng tráng thay!

Đọc thơ Lý Bạch, đặc biệt là bài thơ "Xa ngắm thác núi Lư", em càng thêm yêu những cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, và cảm nhận giá trị lớn của thi ca trong trong cuộc sống con người. Thơ ca tái hiện vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống, giúp chúng ta hiểu về những thời đại, những vùng đất mà mình chưa từng đặt chân đến.

Bài mẫu 3: Cảm nhận bài thơ Xa ngắm thác núi Lư của Lý Bạch

Bài làm

Lí Bạch là nhà thơ lãng mạn nổi tỉếng đời Đường (Trung Quốc), ông từng được mệnh danh là “thi tiên” bởi những vần thơ đẹp đẽ, kì vĩ. Và người đọc có lẽ đã bắt gặp cái “thần” của chất “tiên” trong thơ ông khi đọc bài thơ Xa ngắm thác núi Lư tức “Xa vọng Lư sơn bộc bố”.

Nguyên văn chữ Hán của bài thơ là:

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên

Dao khan bộc bố quải tiền xuyên

Phi lưu trực há tam thiên xích

Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên

Nghĩa là:

Nắng rọi Hương Lô khói tía bay

Xa trông dòng thác trước sông này

Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước

Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây.

Nắng rọi lên đỉnh núi chiếu lên làn hơi nước buổi sớm mai khiến sương khói ánh lên một màu tía bao phủ lấy dòng thác. Nguyên văn chứ Hán “tử yên” có nghĩa là khói tím. Câu thơ vẽ nên một khung cảnh lung linh huyền ảo phảng phất màu huyền bí chốn thần tiên. Trong cái mơ màng của khói sương và màu sắc hiện lên hình ảnh một dòng thác mạnh mẽ, dữ dội:

“Dao khan bộc bố quải tiền xuyên

Phi lưu trực há tam thiền xích”. 

 Nhà thơ dùng từ “quải” nghĩa là “treo” tạo nên một câu thơ đầy sức gợi: Dòng thác đổ từ trên xuống như tấm vải treo rủ từ trên xuống mềm mại và thật quyến rũ lòng người. Câu thơ lấy cái tĩnh của từ “quải” để tả cái động của dòng nước “phi lưu trực há” thật độc đáo. Từ “phi” có nghĩa là bay rất nhanh, rất mạnh. Dòng nước lao nhanh như bay từ trên xuống tung bụi nước trắng xóa: “bay thẳng xuống ba nghìn thước”. Vậy ra, dải lụa được “treo” giữa mây trời kia không hề mong manh, yếu đuối chút nào. Ẩn sâu trong vẻ mềm mại ấy là một sự dữ dội đến kinh ngạc. Đến đây tác giả có cảm giác dòng thác là dải Ngân Hà tuột khỏi mây. Ngân Hà là dòng sông của trời, dòng sông sao tuyệt mĩ, nơi ấy tỉ tỉ ngôi sao đua nhau lấp lánh sáng. Điều mà tác giả “nghi thị” ngỡ là vô lí nhưng lại không hẳn vậy. Thác núi Lư bắt nguồn từ đỉnh Hương Lô sương khói thần tiên, vậy ngọn thác là đâu không thể thấy rõ, chỉ biết nó tuôn ra từ những áng khói tím mơ màng kì bí. Đỉnh Hương Lô là nơi “treo” giữ cái dòng thác lạ lùng ấy, nó có vẻ mềm mại của một dải lụa nhưng lại có cái dữ dội, phóng khoáng mang linh hồn của chốn đại ngàn rừng núi. Từ đỉnh núi, thác “bay thẳng xuống ba nghìn thước”. Lí Bạch đã dùng lối nói phóng đại để nhấn mạnh vẻ đẹp của dòng thác. Vậy thì, điều mà nhà thơ “nghi thị” ngỡ rằng đó là dòng sông Ngân tuột khỏi mây mà rơi xuống hẳn cũng có lí lắm chứ! Ngôn ngữ của “thi tiên” quả là điêu luyện.

            Bằng tâm hồn hào phóng tự do, lòng yêu thiên nhiên và sự sáng tạo tuyệt vời, “thi tiên” Lí Bạch đã vẽ nên bức tranh cảnh dòng thác ở núi Hường Lô thật hùng vĩ và tuyệt đẹp!