Đề văn 7: Cảm nghĩ của em về bài Trong đầm gì đẹp bằng sen

[toc:ul]

Bài mẫu 1: Cảm nghĩ của em về bài Trong đầm gì đẹp bằng sen

Dàn ý

1. Mở bài

• Dẫn dắt vấn đề: Ca dao là những bài học về những phẩm chất, tình cảm tốt đẹp của con người.
• Khái quát ý nghĩa bài ca dao: Bài ca dao: “…” đã cho thấy vẻ đẹp của người dân Việt Nam, đặc biệt là người dân lao động.

2. Thân bài

• Bài ca dao ca ngợi vẻ đẹp của hoa sen – quốc hoa của dân tộc Việt Nam
• Câu hỏi tu từ “Trong đầm gì đẹp bằng sen?” như một lời khẳng định vẻ đẹp tuyệt vời của hoa sen trong muôn vài các loài hoa sặc sỡ khác.
• Không chỉ đẹp như một cô gái đôi mươi, hoa sen mặc dù sống trong đầm lầy “hôi tanh mùi bùn” nhưng vẫn vươn cao và tỏa ra hương thơm mát dịu, nhẹ nhàng mà quyến rũ vô cùng.
• Qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian đã ẩn dụ để nói về vẻ đẹp và phẩm chất của con người Việt Nam, đặc biệt là người dân lao động.
• Dù sống trong bùn đen nhưng hoa sen vẫn mang trong mình cả vẻ đẹp kiều diễm bên ngoài lẫn hương thơm dịu nhẹ, phải chăng tác giả dân gian đang muốn ẩn dụ cho người dân lao động Việt Nam với những phẩm chất cao đẹp?
• Người dân Việt Nam bao đời nay luôn tự hào với những truyền thống tốt đẹp, với nền văn hiến, văn hóa lâu đời. Chính cái nôi văn hiến ấy đã tạo ra những con người với những phẩm chất đáng quý.
• Biểu hiện phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam
• Người dân Việt Nam mang trong mình những phẩm chất đáng quý: chăm chỉ lao động, cần cù, chịu thương chịu khó, yêu thương đồng bào, kiên cường, dũng cảm,…
• Dù có đói khổ, thiếu thốn, ta vẫn thấy một đồng bào đoàn kết, chia nhau từng miếng cơm manh áo, từng “hũ gạo cứu đói” (nạn đói 1945), cùng nhau chung tay làm việc vì một tương lai tươi sáng.

3. Kết bài

• Khẳng định lại ý nghĩa bài ca dao: Vẻ đẹp của người dân lao động chính là niềm tự hào của đất nước ta.
• Bài học rút ra và liên hệ bản thân: Chúng ta cần biết giữ gìn và phát huy những truyền thống, phẩm chất quý báu của ông cha ta.

Bài làm

Nét trong sáng, cao đẹp trong tâm hồn con người Việt Nam từ bao đời đã được ca ngợi và trở thánh chủ đề của nhiều câu tục ngữ, ca dao. Chúng ta không thể quên bài ca dao quen thuộc:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng

Nhụy vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Bằng ngôn từ trong sáng, giản dị nhất, bài ca dao làm nổi bật hình ảnh bông sen thơm ngát, đang nở trên đầm lầy. Bông sen đơn sơ, chân chất như người dân lao động mang nét đẹp bình dị, thôn dã, lúc nào cũng ngan ngát toa hương, một thứ hương thơm đặc biệt tinh khiết không pha lẫn mùi vị nào khác dù hoa sen trong đầm. Đầm lầy càng u tối, thối tha thi bóng hoa lại càng đẹp đẽ, sáng trói. Thông qua bài ca dao, hình ảnh của người dân lao động Việt Nam hiện lên một cách tự nhiên, hợp lý đến tài tình. Tâm hồn của mỗi con người được ví như một bông hoa thơm ngát, dù sống ở đâu, trong hoàn cảnh nào cũng giữ riêng cho mình nét trong trắng, thanh cao nguyên vẹn.

Sống trong sạch là quy tắc, luật sống của con người Việt Nam từ bao đời nay. Nó trở thành đạo đức, nhân cách được bồi dưỡng và bổ sung truyền dạy từ thế hệ này sang thế hệ khác. Ngay từ chế độ phong kiến nhiễu nhương, thối nát, nhưng nhà nho, trí thức đã quan niệm giấy rách phải giữ lấy lề để sống một cách thanh bạch, giản dị nhưng vô cùng chân thật. Cuộc sống đầy những cạm bẫy, càng lúc càng phô bày đầy đủ những thói xấu của loài người. Nếu như ai cũng sống gần mực thì đen thì có lẽ cả xã hội này không còn tồn tại người tốt. Nhưng với truyền thống đạo lí cao đẹp từ xa xưa, người dân Việt Nam luôn ngẩng cao đầu, sử dụng nhân cách quí giá của chính mình để sống và hành động một cách chân chính nhất. Xã hội càng xấu xa thối nát chừng nào thì con người Việt Nam càng sáng trong chừng ấy. Chúng ta không thể quên bi kịch về cái chết của Lão Hạc, một nông dân chất phác, quê mùa thà chết để giữ được thanh danh không vướng bùn nhơ xấu xa. Chúng ta không thể quên được hình ảnh chị Dậu trong đêm tối đen như mực và như tiền đồ của chị quyết giữ lấy tiết hạnh, lòng thuỷ chung với chồng con. Và ta càng không thể quên được lời khẩn cầu tha thiết, xót xa, nức nở của con cò ăn đêm, quyết giữ tâm hồn trong trắng đến phút cuối cuộc đời.

Có xáo thi xáo nước trong

Đừng xáo nước đục đau lòng cò con

Đây có phải là hiện thân của người dân lao động? Quả vậy, kế tục và phát huy truyền thống cao đẹp, họ luôn sống một cách ngay thẳng, chân thực trong bất cứ hoàn cảnh nào để trở thành những đoá sen thơm ngát giữa đầm.

Không thể không có những bông hoa rũ cánh, cúi xuống đầm lầy để vướng phải bùn nhơ. Cũng như trong xã hội, không thiếu những kẻ đứng trước hoàn cảnh khó khăn đã không giữ được mình. Tư tưởng hám danh hám lợi, cầu thân đã đưa họ đến những hành động đi ngược lại với lương tâm, đạo lí con người. Từ những việc nhỏ nhặt họ đã không giữ bản thân mình cho được trong sạch thì đến những việc quan trọng, to lớn hơn làm sao họ không trở nên xấu xa, nguy hiểm. Loại người như vậy là một gánh nặng, một căn bệnh của xã hội, càng trở nên trầm trọng trong cuộc sống hôm nay. Đất nước đang cần, hơn bao giờ hết những người mang đạo đức cách mạng, hết lòng vì dân mà phục vụ. Nối tiếp truyền thống xưa, các cán bộ chân chính hôm nay cũng trở thành những đoá hoa sen. Sống giữa khó khăn của xã hội đầy cạm bẫy, lọc lừa, họ vẫn xác định cho mình một lí tưởng đúng đắn. Để làm một đoá hoa sen cho mai sau, ngay từ bây giờ, ta phải tu dưỡng đạo đức, rèn luyện tinh thần, học hỏi thêm nhiều điều bồ sung lí trí nhằm có suy nghĩ chính xác khi đứng trước những ngã rẽ, biết đi trên những lối mòn quí giá của dân tộc, thêm vào những nhận thức mới mẻ của thời đại. Tất cả sẽ giúp ta trở thành người công dân tốt, không hổ thẹn với truyền thống xưa đồng thời ta cũng tự hào vì đã tiếp tục phát huy di sản tâm hồn quý báu của dân tộc.

Nói tóm lại, là người dân Việt Nam, chúng ta có quyền tự hào về tất cả những gì cao đẹp được ông bà xưa truyền lại, nhất là ở tâm hồn trong trắng, thanh cao, luôn rạng ngời dù ở bất kì hoàn cảnh môi trường nào. Cũng chính vì thế, ta buộc phải suy nghĩ, hành động một cách nghiêm túc để không làm mai một đi truyền thống này. Muốn đạt được như thế, ngay từ khi còn là học sinh, ta phải tự nhắc nhở nhau sống như hoa sen: "Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"

Bài mẫu 2: Cảm nghĩ của em về bài Trong đầm gì đẹp bằng sen

Bài làm

Bài thơ có thể coi là là bài học đầu tiên mà chúng ta được dạy. Bài thơ bắt đầu từ lời ru của mẹ, từ câu hát của bà. Chẳng biết từ bao giờ đã đi sâu vào tâm trí mỗi chúng ta. Ngày thơ bé, đó chỉ là bài thơ đơn thuần nhưng lớn lên rồi mới nhận ra rằng bài thơ ấy chứa đựng một bài học quý giá về đức tính của con người.

Ngay từ đầu bài thơ, tác giả đã nhấn mạnh vẻ đẹp của bông sen, khẳng định rằng đó là loài hoa đẹp nhất trong đầm, trong nơi nó sinh sống. Khẳng định như thế nên ngay ở câu sau tác giả đã nhắc đến vẻ đẹp hài hòa của sen. “Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng” Ba màu sắc sao mà hài hòa đến thế. Giữa đầm lầy, một bông sen trắng muốt như đại diện cho tinh túy của đất trời đồng quê, vươn lên sống trên bùn, giữa cái phông nền ấy dường như càng làm nổi bật lên vẻ đẹp của bông sen. Cánh hoa trắng thuần khiết, giữa chen nhị vàng, một màu vàng tươi, toả hương thơm ngát, cùng với đó là những chiếc lá sen to bản, xanh tươi xuất hiện như muốn làm hoàn chỉnh bức tranh đẹp đẽ về loài hoa ấy. Vẻ đẹp ấy không phải được tác giả nói một lần mà là hai lần trong cả câu hai và câu ba, “Nhị vàng bông trắng lá xanh” về nội dung câu thơ vẫn vậy nhưng đã đảo lộn các từ ngữ đi. Như muốn nhấn vào cái vẻ đẹp “có một không hai” ấy.

Nói về vẻ đẹp nhiều thế nhưng đó không phải điều chính mà tác giả muốn nói. Thứ mà quan trọng nhất khiến bông sen đẹp và tuyệt đến thế là do “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Kể cũng thật kì diệu, loài hoa ấy không phải là gần bùn mà là sống và phát triển trong bùn thế nhưng vẫn luôn ngát hương thơm mát cùng với cánh hoa sen phớt hồng đẹp đẽ. Vẻ đẹp ấy không hề vì bùn hôi tanh mà mất đi hay phai nhạt, nó vẫn luôn ở đấy, là bản chất của loài hoa này. Những gì thuộc về bản chất thì khó hay không bao giờ mất đi. Nếu là bản chất thì dù đặt vào hoàn cảnh nào nó vẫn sẽ ở đó, ngày lại ngày phát triển và càng tốt đẹp hơn, như loài sen chẳng hạn.

Nói về hoa sen hay phải chăng là nói bài học gửi đến mỗi người. “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” chính là một phẩm chất cần có của mỗi người. Sống trong hoàn cảnh không tốt, nhiều thứ bẩn thỉu, hôi tanh nhưng vẫn luôn giữ được những phẩm chất tốt đẹp của bản thân. Đó mới là cái đáng quý của con người. Vẻ đẹp về hình thức cũng quan trọng nhưng quan trọng hơn cả là cần giữ được vẻ đẹp của tâm hồn mình. Hình thức rồi cũng đến ngày tàn phai nhưng vẻ đẹp tâm hồn thì còn mãi. Nhớ rằng luôn chăm chút vẻ đẹp hình thức của mình nhưng cũng đừng quên trang bị cho mình cả một tâm hồn đẹp, một bản chất tốt. Tuy nhiên để có được những phẩm chất tốt không phải điều dễ dàng, nó đòi hỏi con người ta phải kiên trì tới cùng, ngày ngày rèn luyện đến khi điều ấy trở thành bản chất của mỗi người. Luôn giữ vững ngay cả khi rơi vào những hoàn cảnh khó khăn, những “vũng bùn” mà cuộc đời kéo ta vào.

Từ hình ảnh thực tế của hoa sen mà tác giả đã sáng tác ra một bài thơ mang giá trị sâu sắc, được truyền đạt qua những câu từ hết sức đơn giản, dễ hiểu. Cũng vì vậy mà đến giờ giá trị bài thơ vẫn còn nguyên vẹn và tiếp tục được lưu truyền, gửi gắm trong đó là một bài học về phẩm chất con người. Hãy sống như loài sen, giản dị, mộc mạc nhưng vẫn đẹp. Sống gần bùn mà vẫn tỏa hương thơm ngát. Đó gần như là một trong những phẩm chất tiêu chuẩn của con người Việt Nam. Con người của một dân tộc giản dị, đằm thắm, luôn giữ vững cho mình những phẩm chất tốt đẹp.

Bài mẫu 3: Cảm nghĩ của em về bài Trong đầm gì đẹp bằng sen

Bài làm

Trong cuộc sống thường nhật và tâm thức của mỗi người dân Việt, hoa sen giữ một vị trí quan trọng. Ta bắt gặp sen trong những hồ ao, đầm nước, trải suốt từ Bắc vào Nam. Ta bắt gặp hoa sen trong những bình gốm sứ trang trọng nơi phòng khách, sen trên bàn thờ gia tiên, trong chùa cúng phật và không thể không có sen trong những điệu hát dân ca, trong những câu ca dao uyển chuyển, mượt mà. Trong đầm gì đẹp bằng sen đã trở nên thân thuộc tự thuở xưa cho đến bấy giờ:

"Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"

Ngôn ngữ trong sáng, giản dị, bài ca dao đã đem đến cho người đọc những cảm nhận tinh tế về cây sen, hoa sen. Hình tượng cây sen được miêu tả chính xác, cụ thể, vừa chân thực, sống động vừa giàu ý nghĩa tượng trưng, khái quát. Cảm giác thẩm mĩ, triết lí sâu sắc và vẻ đẹp trời phú của cây sen đã tạo ra vẻ đẹp và chiều sâu của bài ca dao ngắn. Bằng câu hỏi tu từ, "Trong đằm gì đẹp bằng sen…" tác giả đã khéo léo khẳng định, và tuyệt đối hoá vẻ đẹp của cây sen trong đầm. Hỏi đấy, nhưng nào cần đợi câu trả lời bởi cái hàm ý trong câu hỏi ấy đã quá rõ rồi. Trong đầm, chẳng có cây nào đẹp bằng sen đâu? Và như để minh chứng cho sự khẳng định đó, tác giả đem đến cho người đọc những hình ảnh cụ thể về vẻ đẹp của sen:

"Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng"

Theo trình tự quan sát từ ngoài vào trong rất tự nhiên, hợp lí, bằng sự phối màu hài hoà xanh – trắng – vàng cây sen hiện lên với vẻ đẹp trong sáng, tinh khiết. Đọc những vần thơ ấy, tưởng tượng đến đầm sen ấy, bông sen ấy, lòng ta sao có thể dửng dưng được trước vẻ đẹp trang nhã mà cao sang của sen. Bất chợt, trong ta, như thấy đâu đây hồ sen bát ngát đầu làng, như thấy hương sen thoang thoảng trong buổi tinh sương và bỗng dưng ta muốn hít thật căng lồng ngực cơn gió trong lành đẫm hương sen quê mình. Không nghi ngờ gì nữa, sen đẹp thật. Nhưng để khẳng định, để nhấn mạnh, tác giả tiếp tục miêu tả cây sen ở câu thứ ba:

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

Tưởng có gì mới lạ, hoá ra, tác giả chỉ nhắc lại câu thơ thứ hai. Nhưng không chỉ là sự nhắc lại đơn thuần. Trình tự miêu tả đã được đảo ngược, chẳng phải từ ngoài vào trong nữa mà từ trong ra ngoài, vẫn là ba gam màu chủ đạo vàng – trắng – xanh ấy thôi nhưng một chút lật ngược rất khéo léo kia đã khiến ta đang trôi trong cảm giác nhẹ nhàng lâng lâng khi thả hồn phiêu du trên hồ sen, trong hương sen phải dừng lại. Nhịp thơ từ nhẹ nhàng khoan thai chuyển sang khẩn trương, dồn dập. Và ta chợt hiểu ra căn nguyên của sự thay đổi đó khi đọc câu thơ cuối cùng:

"Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"

Cảm nhận một cách tổng thể, khái quát ta sẽ thấy câu đầu và cấu cuối là sự nhận định, đánh giá, liên tưởng về vẻ đẹp và phẩm chất cao quý của cây sen. Hai câu giữa là sự phản ánh thực thể sống động, hấp dẫn của cây sen, là phần làm nên màu sắc, đường nét cho bức tranh đầm sen. Thiếu hai câu giữa bức tranh đầm sen còn gì hấp dẫn nữa. Và câu thơ cuối cũng chính là cái đích đến của bức tranh cây sen, đích đến của bài ca dao. Nếu câu đầu là lời giới thiệu chung về bức tranh sen, câu hai, ba là bức tranh sen qua màu sắc, đường nét của hội hoạ thì câu thứ tư là linh hồn của bức tranh và cũng là linh hồn của cả bài ca dao. Khép lại nghĩa đen, mở ra nghĩa bóng. Một cách dẫn dắt thần tình của tác giả dân gian. Từ bông sen của thiên nhiên, bông sen của đầm ao làng quê đất Việt, bông sen toả hương ngát suốt dọc mùa hè, bông sen mà ta có thể nhìn thấy màu sắc, ngửi thấy hương thơm, ta đến nghĩ bông sen của biểu tượng. Bông sen biểu tượng cho con người Việt Nam và tâm hồn Việt Nam, trong sáng, thanh tao tựa hương sen buổi sáng, tựa màu sen tinh khiết trong ngần vươn lên giữa bùn lầy. Đọc đến câu thơ này, không ai còn nghĩ nhiều về nghĩa thực của nó nữa. Bời vì ta đã hiểu rằng sen là người, với ý nghĩa sâu xa và triết lí nhân sinh ẩn chứa trong đó. Qua nghệ thuật ẩn dụ, ta ngầm hiểu sen hoá thành người, "bùn" trong hồ sen hoá "bùn" trong cuộc sống, xã hội. Cả cái đầm sen và mùi hôi tanh kia cũng là một ẩn dụ với nhiều hàm nghĩa, tầng nghĩa sâu sắc. Vậy là từ bài ca dao về cây sen, từ việc nói về cây sen, hoa sen tác giả đã phản ánh trung thực sự sống, lẽ sống, tâm hồn và phẩm chất của con người Việt Nam từ ngàn đời nay bằng hình thức cách điệu, rất thi vị nhưng cũng rất sâu sa. Tâm hồn, phẩm chất của con người việt Nam được ví như bông sen trong đầm kia, dù gần bùn hôi tanh thì màu hoa trắng, sắc nhị vàng và hương thơm thanh khiết vẫn vẹn nguyên, không phai nhạt, không đổi thay. Hãy trở về với quá khứ, ta sẽ thấy rõ hơn vẻ đẹp tâm hồn – truyền thống yêu đời ấy của con người Việt Nam. Từ những người lao động nghèo khổ tận cùng của xã hội, cả đời không biết nổi một con chữ, khi tai hoạ giáng xuống đầu, cận kề cái chết vẫn khẩn cầu tha thiết xin được chết trong:

"Có xáo thì xáo nước trong

Đừng xáo nước đục đau lòng cò con"

Đến những nhà nho với vốn tri thức uyên thâm, bỏ lại đằng sau hào quang của công danh và bổng lộc của chốn quan trường khi xã hội mất hết kỉ cương để lui về vui với thú điền viên, vui với tiếng suối rì rầm, vui với việc phát cỏ ương sen. Rồi một chị Dậu dù nghèo túng, dù đang cần từng xu lẻ để nộp sưu vẫn ném cả nắm tiền vào mặt tên quan phủ để giữ gìn phẩm hạnh của người đàn bà. Lão Hạc thà chết để giữ gìn nhân phẩm của một người cha. Và bông sen thơm ngát, bông sen đẹp nhất của dân tộc Việt Nam toả hương ngàn đời vào cuộc sống suốt chiều dài lịch sử, làm rạng danh dân tộc là bông sen vàng xứ Nghệ. Tất cả những con người việt Nam ấy luôn đem câu "giấy rách phải giữ lấy lề" bên mình để làm phương châm sống, để răn mình, giữ mình. Nghèo túng, bần hàn, đôi lúc cả bị dập vùi nữa nhưng họ không để mình bị vướng bùn nhơ, không để cuộc đời vấy mùi bùn hôi tanh.

Nối tiếp cha ông xưa, con cháu ngày nay cần phải sống xứng đáng. Xã hội phát triển, cuộc sống hiện đại không ít những cám dỗ khiến con người dễ dàng sa ngã. Xác định cho mình một lí tưởng, một phương châm sống là vô cùng cần thiết với tất cả mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ chúng ta. Hãy nuôi dưỡng tâm hồn, nuôi dưỡng những bông sen quý để mãi mãi trong lòng chúng ta, sen toả hương thơm ngát, để màu sen thanh khiết đồng hành cùng mỗi người và đồng hành cùng dân tộc, xưa, nay và mãi mãi trong tương lai.