Giải tiếng việt 5 VNEN bài 14B: Hạt vàng làng ta

A. Hoạt động cơ bản

1. Thi kể tên các bài thơ, tục ngữ, ca dao nói về cây lúa, hạt gạo, hạt cơm.

Trả lời:

1. Lúa khô nước cạn ai ơi
Rủ nhau tát nước, chờ trời còn lâu

2. Cực lòng thiếp lắm chàng ơi
Kiếm nơi khuất tịch, thiếp ngồi thở than
Than vì cây lúa lá vàng
Nước đâu mà tưới nó hoàn như xưa
Trông trời chẳng thấy trời mưa
Lan khô huệ héo, khổ chưa hỡi trời

3. Thân em như lúa nếp tơ,
Xanh cây tốt rễ, phởn phơ phơi màu

4. Mạ non bắt trẻ cấy biền
Thương em đứt ruột, chạy tiền không ra

5. Được mùa lúa, úa mùa cau
Được mùa cau, đau mùa lúa

6. Trời cao đất rộng thênh thang,
Tiếng hò giọng hát ngân vang trên đồng,
Cá tươi gạo trắng nước trong,
Hai mùa lúa chín thơm nồng tình quê

7. Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẽo thơm một hạt đắng cay muôn phần

2 - 3 - 4: Đọc, giải nghĩa, luyện đọc bài: "Hạt gạo làng ta".

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi:

(1) Đọc khổ thơ 1, em hiểu hạt gạo được làm nên từ những gì?

(2) Những hình ảnh nào nói lên nỗi vất vả của người nông dân?

(3) Các bạn nhỏ đã làm gì để góp phần tạo ra hạt gạo?

(4) Viết vào vở câu thơ có hình ảnh em thích nhất trong bài.

Trả lời

1. Đọc khổ thơ 1, em hiểu hạt gạo được làm ra từ :

• a - 3: Có vị phù sa/ Của sông kinh Thầy - Từ tinh túy của đất
• b - 1: Có hướng sen thơm/ Trong hồ nước đầy - Từ tinh túy của nước
• c - 2: Có lời mẹ hát/ Ngọt bùi hôm nay - Từ công lao con người.

2. Những hình ảnh nói lên nỗi vất vả của người nông dân là: 

Giọt mồ hôi sa

Những trưa tháng sáu.

Nước như ai nấu.

Chết cả cá cờ.

Cua ngoi lên bờ

Mẹ em xuống cấy.

=> Qua khổ thơ này, muốn nói với chúng ta, hạt gạo được làm ra là có những khó khăn của thiên nhiên và nỗi vất vả của người lao động.

3. Tuổi nhỏ đã cùng với người mẹ, người chị và các thế hệ khác ở lại hậu phương ra sức thi đua lao động sản xuất để làm ra hạt gạo tiếp tế cho chiến trường. Hình ảnh các bạn chống hạn vục mẻ miệng gầu, bắt sâu cho lúa, gánh phân với đôi quang trành quết đất là những hình ảnh cảm động, nói lên những nỗ lực của thiếu nhi, dù nhỏ và chưa quen lao động vẫn cố gắng đóng góp công sức để làm ra hạt gạo.

7. Tìm hiểu biên bản cuộc họp

(1). Chi đội lớp 5A ghi biên bản để làm gì?

Chọn ý đúng để trả lời:

a. ghi nhớ sự việc đã xảy ra

b. nhớ những điều đã thống nhất để thực hiện

c. Xem xét lại khi cần thiết

d. Cả ba điều trên

(2). Cách mở đầu và kết thúc biên bản có gì giống và khác cách mở đầu và kết thúc đơn?

(3). Nêu tóm tắt những điểm cần ghi vào biên bản.

Trả lời:

1. Chi đội lớp 5A ghi biên bản để:

Đáp án đúng là: d. Cả ba điều trên

2. Cách mở đầu và kết thúc biên bản giống và khác nhau cách mở đầu và kết thúc đơn là:

• Giống nhau:
• Mở đầu có Quốc hiệu, tiêu ngữ, tên văn bản.
• Kết thúc có có tên, chữ kí của người có trách nhiệm.
• Khác nhau:
• Mở đầu biên bản không có tên nơi nhận, thời gian, địa điểm, lập biên bản ghi ở phần nội dung.
• Kết thúc Biên bản cuộc họp có hai chữ kí (của chủ tịch đoàn, thư kí), không có lời cảm ơn như đơn.

3. Những điểm cần ghi vào biên bản:

• Thời gian, địa điểm họp.
• Thành phần tham dự, chủ toạ, thư kí.
• Nội dung cuộc họp (diễn biến, tóm tắt các ý kiến, kết luận).
• Chữ kí của chủ tịch và thư kí.

B. Hoạt động thực hành

1. Những trường hợp nào dưới đây cần ghi biên bản? Vì sao? Tên biên bản đó là gì?

a. Đại hội liên đội.

b. Họp lớp phổ biến kế hoạch tham quan một di tích lịch sử.

c. Bàn giao tài sản.

d. Đêm liên hoan văn nghệ.

e. Xử lí vi phạm pháp luật về giao thông.

g. Xử lí việc xây dựng nhà trái phép.

Trả lời:

3. Dựa vào tranh và lời thuyết minh dưới tranh, mỗi em kể lại một đoạn câu chuyện

                           (Trang 153, 154 sgk)

Trả lời:

• Tranh 1: Chú bé Giô-dép bị chó dại cắn được đưa từ cùng quê xa xôi đến Pa-ri nhờ Lu-i Pa-xtơ cứu chữa. Nhìn vẻ đau đớn của em bé và đôi mắt đỏ đọc của người mẹ, lòng Pa-xtơ se lại.
• Tranh 2: Đêm khuya, ông vẫn ngồi trầm ngâm suy nghĩ. Vắc xin chữa bệnh dại ông chế ra có tác dụng ở loài vật nhưng ông chưa thử nghiệm lên người bao giờ. Ông muốn cứu cậu bé nhưng còn lo lắng.
• Tranh 3: Ngày hôm sau Pa-xtơ quyết định tiêm vắc-xin cho cậu bé, đây là loại vắc-xin có độc tính cao. Ông hồi hộp theo dõi.
• Tranh 4: Pa-xtơ thức suốt đêm ròng để quyết định tiêm mũi thứ 10 cho em bé.
• Tranh 5: Sau 7 ngày chờ đợi, Giô-dép vẫn bình yên và khỏe mạnh.
• Tranh 6: Sau thành công vang dội ấy, rất nhiều bệnh nhân nhờ ông cứu chữa. Phòng thí nghiệm của ông trở thành viện Pa-xtơ – viện chống bệnh dại đầu tiên trên thế giới.  Tượng đài Lu-i Pa- xtơ ở Viện chống dại mang tên ông.

C. Hoạt động ứng dụng

Sưu tầm bài hát về cây lúa, hạt gạo.

Trả lời:

Những bài hát về cây lúa, hạt gạo là:

• Hát về cây lúa hôm nay
• Bài ca năm tấn
• Mùa xuân làng lúa làng hoa
• Hạt gạo làng ta
• Tình ta biển bạc đồng xanh
• Ngày mùa.....