Giải tiếng việt 5 VNEN bài 9B: Tình người với đất

A. Hoạt động cơ bản

1. Chơi trò chơi: "Giải ô chữ bí mật " Du lịch Việt Nam".

Điền chữ cái vào mỗi ô trống để tìm các địa danh ở hàng ngang và địa danh ở hàng dọc màu xanh.

1) Tên một tỉnh miền núi phía bắc, có hang Pác Bó, suối Lê-nin.

2) Tên thủ đô của nước ta.

3) Tên một thành phố biên giới thuộc tỉnh Quảng Ninh.

4) Tên một thành phố của tỉnh Quảng Nam, có phố cổ được công nhận là Di sản văn hoá thế giới.

5) Tên một con sông có chín nhánh chảy ra biển ở miền Nam nước ta.

Trả lời:

=> Dòng chữ màu xanh là: "CÀ MAU".

2. Nghe thầy cô (hoặc bạn) đọc bài sau: Đất Cà Mau

3. Nối từ ngữ ở cột A với nghĩa thích hợp cột B

Trả lời:

4. Cùng luyện đọc

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi:

(1) Mưa ở Cà Mau như thế nào?

(2) Cây cối trên đất Cà Mau mọc thế nào?

(3) Người Cà Mau dựng nhà cửa như thế nào?

(4) Vì sao người Cà Mau phải kiên cường, giàu nghị lực?

Trả lời:

(1) Mưa ở Cà Mau rất phũ, hối hả một hồi rồi tạnh ngay. Trong mưa thường nổi cơn dông.

(2) Cây cối mọc thành chòm, thành rặng,rễ dài, cấm sâu vào lòng đất. Cây bình bát, cây bần quây quần thành chòm,thàng rặng. Đước mọc san sát, thẳng đuột.

(3) Nhà cửa dựng dọc theo những bờ kênh , dưới những hàng đước xanh rì . Nhà nọ sang nhà kia phải leo trên cầu bằng thân cây đước.

(4) Người Cà Mau phải kiên cường, giàu nghị lực mới sống được trên mảnh đất có nhiều thú dữ và thời tiết khắc nghiệt. 

6. Chọn một tên dưới đây cho từng đoạn trong bài.

1) Mưa ở Cà Mau.

2) Cây cối, nhà cửa ở Cà Mau.

3) Muông thú ở Cà Mau.

4) Con người Cà Mau.

Trả lời:

• Đoạn 1: Mưa ở Cà Mau (Đoạn 1)
• Đoạn 2: Cây cối, nhà cửa ở Cà Mau
• Đoạn 3: Muông thú ở Cà Mau
• Đoạn 4: Con người Cà Mau

B. Hoạt động thực hành

2. Cùng nhau hỏi - đáp theo các câu hỏi dưới đây:

1) Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề gì? Mỗi bạn nêu ý kiến thế nào?

M: - Hùng nói rằng quý nhất là ... vì ...

2) Thầy giáo muốn thuyết phục Quý, Hùng, Nam công nhận điều gì? Thầy đã giải thích như thế nào?

3) Cách nói của thầy thể hiện thái độ tranh luận thế nào?

Trả lời:

a. Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề cái gì quý nhất.

Ý kiến của mỗi bạn như sau:

b. Thầy đã thuyết phục ba bạn công nhận rằng: Lúa gạo, vàng bạc đều rất quý nhưng người lao động mới là quý nhất. Thầy đã đưa ra lập luận: Không có người lao động thì không có người làm ra lúa gạo, vàng bạc và thời gian cũng trôi qua vô ích.

c. Cách nói của thầy thể hiện thái độ hoà nhã, tranh luận vững chắc. Thầy tôn trọng ý kiến của các bạn, nhìn nhận những thứ các bạn nêu là quý. Sự lập luận của thầy có tình, có lí khi ôn tồn giảng giải để thuyết phục học sinh có cái nhìn đúng đắn nhất: chính người lao động là quý nhất. Những thứ quý giá do các bạn nêu đều do người lao động làm ra.

3. Tập thuyết trình, tranh luận

Hãy đóng vai một trong ba bạn (Hùng, Quý, Nam) nêu ý kiến tranh luận bằng cách mở rộng thêm lí lẽ và dẫn chứng để lời tranh luận thêm sức thuyết phục.

Trả lời:

Ví dụ mẫu:

Nam: Theo tớ, thời gian là quý nhất. Thời gian không chỉ giúp ta làm ra của cải, lúa gạo. Thời gian còn giúp chúng ta khôn lớn và trưởng thành. Thời gian trôi qua sẽ không trở lại, nên ai biết gìn giữ và trân trọng nó, thì ta làm được nhiều điều có ý nghĩa trong đời.

Hùng: Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Lúa gạo quý như vàng. Trong bài Hạt gạo làng ta, nhà thơ Trần Đăng Khoa đã gọi hạt gạo là “hạt vàng làng ta”. Lúa gạo nuôi sông tất cả mọi người. Có ai trong chúng ta không ăn mà sống được đâu?...

4. Trao đổi với bạn: Ở thành phố nay ở nông thôn thích hơn? Vì sao?

Trả lời:

Ví dụ mẫu:

Mình thích ở nông thôn hơn ở thành phố. Nông thôn có không khí trong lành, cây cối xanh mát, đường sá rộng rãi. Phong cảnh làng quê thật đẹp. Ngày nghỉ, mình có thể cùng các bạn đá bóng, chơi thả diều, tắm sông thật là vui. 

Hoặc:

Mình thích ở thành phố hơn ở nông thôn. Thành phố có nhiều người, có xe cô đi lại đông đúc, có nhiều khu vui chơi giải trí hiện đại. Thành phố có nhiều trường lớn, có nhiều trang thiết bị học tập hiện đại mà ở nông thôn không có. 

C. Hoạt động ứng dụng

Tìm hiểu về cây côi, nhà cửa ở địa phương em:

1) Loại cây nào mọc nhiều nhất hoặc được trồng nhiều nhất? Chúng mọc thế nào hoặc được trồng thế nào?

2) Nhà cửa ở địa phương em được xây dựng thế nào?

Trả lời:

Ví dụ mẫu:

(1) Quê em ở vùng đất Thái Bình nên loại cây được trồng nhiều nhất ở quê em đó là cây lúa. Muốn cây lúa mọc lên, người nông dân phải cày bữa cho đất sục bùn, sau đó bón phân, gieo hạt lúa. Từ từ, cây mạ sẽ mọc lên và dần dần thành cây lúa. Muốn cây lúa có bông lớn, nhiều hạt, người nông dân phải cung cấp đầy đủ nước, bón phân, làm cỏ để cây phát triển nhanh chóng.

(2) Nhà cửa ở quê em không cao tầng và san sát như ở thành phố. Ở làng quê, nên đất đai rộng rãi, mỗi hộ tự xây một ngôi nhà trên diện tích đất của mình. Nhà chủ yếu là nhà cấp 4 ba gian nhưng rộng rãi và thoáng mát. Các nhà không cách nhau quá xa, thường cách nhau một bờ tường hoặc một mảnh vườn nhỏ.