Giải tiếng việt 5 VNEN bài 15B: Những công trình mới

A. Hoạt động cơ bản

1. Thi vẽ bức tranh về ngôi nhà mơ ước

Ví dụ:

2-3-4: Đọc, giải nghĩa, luyện đọc bài: "Về ngôi nhà đang xây".

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi:

(1) Những chi tiết nào vẽ lên hình ảnh một ngôi nhà đang xây?

(2) Tìm những hình ảnh so sánh nói lên vẻ đẹp của ngôi nhà.

(3) Tìm những hình ảnh nhân hoá làm cho ngôi nhà được miêu tả sông động, gần gũi.

(4) Hình ảnh những ngôi nhà đang xây nói lên điều gì về cuộc sống trên đất nước chúng ta?

Chọn ý đúng để trả lời:

a. Đất nước ta có nhiều ngôi nhà đẹp.

b. Đất nước ta đang phát triển và thay đổi hằng ngày, hằng giờ.

c. Đất nước ta ngổn ngang như một công trường xây dựng.

Trả lời:

1. Những chi tiết thể hiện một ngôi nhà đang xây: Giàn giáo, trụ bê tông, bác thợ nề huơ huơ cái bay, mùi vôi vữa nồng hăng, còn nguyên màu vôi, gạch, cửa sổ chưa sơn, tường chưa trát vữa…

2. Những hình ảnh so sánh trong bài thơ đó là:

• Trụ bê tông nhú lên như một mầm cây.
• Ngôi nhà giống bài thơ sắp làm xong.
• Ngôi nhà như bức tranh còn nguyên màu vôi, gạch.
• Ngôi nhà như trẻ nhỏ lớn lên với trời xanh.

3. Những hình ảnh nhân hóa làm cho ngôi nhà được miêu tả sông động, gần gũi là:

• Ngôi nhà: tựa vào nền trời sẫm biếc, thở ra mùi vôi vữa,  lớn lên với trời xanh.
• Nắng: đứng ngủ quên trên những bức tường.
• Làn gió: mang hương, ủ đầy những rãnh tường chưa trát.

4. Hình ảnh những ngôi nhà đang xây nói lên:

Đâp án đúng là: b. Đất nước ta đang phát triển và thay đổi hằng ngày, hằng giờ.

B. Hoạt động thực hành

1. Kể lại một câu chuyện em đã nghe hay đã đọc nói về những người đã góp sức mình chống lại đói nghèo, lạc hậu vì hạnh phúc của nhân dân.

Trả lời:

Kể chuyện: Buôn Chư Lênh đón cô giáo

Căn nhà sàn chật ních người. Ai nấy mặc quần áo đẹp như đi hội. Mấy cô gái trải những tấm lông thú thẳng tắp từ đầu cầu thang tới cửa bếp giữa sàn. Bấy giờ, già làng mới ra hiệu dẫn Y Hoa bước lên lối đi bằng lông thú mịn như nhung - nghi thức đặc biệt dành cho khách quý.

Y Hoa đến bên già Rok, trưởng buôn, đang đứng đón khách ở giữa nhà sàn. Nhận con dao mà già giao cho, nhằm vào cây cột nóc. Y Hoa chém một nhát thật sâu vào cột. Theo tục lệ, đó là lời thề của người lạ đến buôn. Lời thề ấy không thể nói ra mà phải khắc vào cột. Sau khi chém nhát dao,Y Hoa sẽ được coi là người trong buôn.

Già Rok sờ tay lên vết chém, gật gù khen:

-  Tốt cái bụng đó, cô giáo ạ!

Rồi giọng già vui hẳn lên:

-  Bây giờ cho người già xem cái chữ của cô giáo đi!

Bao nhiêu tiếng người cùng ùa theo:

-  Phải đấy! Cô giáo cho lũ làng xem cái chữ nào!

Y Hoa lấy trong gùi ra một trang giấy, trải lên sàn nhà. Mọi người im phăng phắc. Y Hoa nghe rõ cả tiếng đập trong lồng ngực mình. Quỳ hai gối lên sàn, tôi viết hai chữ thật to, thật đậm: “Bác Hồ”. Y Hoa viết xong, bỗng bao nhiêu tiếng hò reo cùng bật lên:

-  Ôi, chữ cô giáo này! Nhìn kia!

-  A, chữ, chữ cô giáo! Đẹp quá!

=> Qua câu chuyện này ta thấy, cô giáo Y Hoa là người cô giáo tốt không quản khó khăn để đưa cái chữ đến với người dân vùng cao, vùng sâu vùng xa. Từ đó, giúp họ biết con chữ, nâng cao trình độ dân trí, phát triển kinh tế.

2-3-4: Kể chuyện trong nhóm, thi kể chuyện trước lớp

5. Nhận xét về cách tả hoạt động trong bài văn tả người

Đọc đoạn văn sau: Công nhân sửa đường (trang 164 sgk)

• Xác định các đoạn của bài văn và nội dung chính của mỗi đoạn:

• Tìm những câu văn miêu tả hoạt động của bác Tâm

Trả lời:

• Xác định các đoạn của bài văn và nội dung chính của mỗi đoạn:

• Những câu văn miêu tả hoạt động của bác Tâm:
• Tay trái bác xếp rất khéo những viên đá bọc nhựa đường đen nhánh vào chỗ trũng.
• Bác đập búa đều đều xuông những viên đá để chúng ken chắc vào nhau.
• Hai tay bác đưa lên hạ xuống nhịp nhàng. 

6. Viết đoạn văn tả hoạt động của một người mà em yêu mến

Trả lời:

Đoạn văn: Tả mẹ đang nấu cơm

Buổi chiều khi sau đi làm về, mẹ em nhanh chóng thay chiếc váy màu hồng trẻ trung và mặc bộ quần áo ở nhà để thuận tiện chế biến thức ăn cho bữa tối.

Vừa xuống dưới bếp, tôi đã thấy hình bóng thấp thoáng của mẹ. Dáng mẹ thoăn thoắt, đôi bàn tay mẹ nhanh chóng chuẩn bị những nguyên liệu để nấu ăn. Em chú ý cách mẹ chế biến từng món ăn để học hỏi. Đầu tiên, mẹ vo gạo thật sạch và cho nước nấu cơm. Tiếp đó mẹ tiến hành mổ cá, những chú cá tươi rói, khỏe mạnh đã nhanh chóng được mẹ sơ chế và ướp. Em vừa hộ mẹ nhặt rau vừa quan sát mẹ bắt đầu rán cá. Mẹ khéo léo lật cá mặt này đến mặt khác để cá chín đều. Những con cá vàng ươm, thơm phức được đặt lên chiếc đĩa sứ dài xinh xắn.  Tiếp đến mẹ bóc tỏi và cầm lấy rổ rau em vừa rửa sạch để xào. Từng cọng rau muống mẹ em xào vẫn giữ được màu xanh tươi và hương thơm đậm đà. Tất cả những món ăn đã được mẹ chế biến trong vòng một tiếng đồng hồ. Bố em về đến nhà, em hộ me dọn đồ ăn ra mâm và cả nhà cùng thưởng thức những món ăn mẹ nấu.

Với em, những món ăn mẹ nấu là những món ăn tuyệt vời nhất, bởi trong đó còn chứa đựng cả tình thương và hạnh phúc gia đình.