Soạn mới giáo án Âm nhạc 11 CTST bài 4: Thực hành hát luyến âm

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS khởi động giọng theo mẫu sau:

Mẫu 1:

Mẫu 2:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khởi động giọng theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- HS khởi động giọng theo lớp, tổ/nhóm, cá nhân.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chỉnh sửa lỗi sai cho HS (nếu có).

- GV chuyển sang hoạt động mới.        

1. Khởi động giọng

Thực hiện hai mẫu luyện thanh đi lên và đi xuống liền bậc theo quãng 2 thứ, trong tầm âm phù hợp.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giải thích, làm mẫu, minh họa cho các hướng dẫn về tư thế, lấy hơi, khẩu hình, chất lượng âm thanh,... của kĩ thuật hát luyến âm.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS luyện tập về kĩ thuật hát luyến âm theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kĩ thuật hát luyến âm trước lớp.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chỉnh sửa lỗi sai cho HS (nếu có).

- GV chuyển sang hoạt động mới.        

2. Hướng dẫn chung về kĩ thuật hát luyến âm

- Hơi thở: lấy hơi đúng chỗ, kiểm soát hơi thở tốt.

- Miệng: mở tự nhiên, hơi cười.

- Âm thanh: mềm mại, mượt mà.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS nghe bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây, Lí hoài xuân hoặc Lí con sáo sang sông:

+ Ngôi trường giữa ngàn mây:

https://youtu.be/yLrdtbENptM?si=Dbx3ZO7G1UcQGnC9

+ Lí hoài xuân:

https://youtu.be/IxchuxdVBWs?si=NDuR8ZF3u0PJYjWW

+ Lí con sáo sang sông:

https://youtu.be/aj9yIJa-f6g?si=RbkCsHMbUnRop1xz

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Cảm nhận về tính chất âm nhạc của bài hát.

- GV chia HS thành 4 nhóm và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về nhạc sĩ Lê Dũng (năm sinh, quá trình hoạt động âm nhạc, các tác phẩm tiêu biểu,...).

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây (kí hiệu, âm hình tiết tấu, tính chất, nhịp, cấu trúc, chia câu, chia đoạn, hát bè,...).

+ Nhóm 3: Tìm hiểu về bài dân ca Lí hoài xuân (nguồn gốc, xuất xứ, các đặc trưng trong cách hát, các từ địa phương trong bài,...).

+ Nhóm 4: Tìm hiểu về bài dân ca Lí con sáo sang sông (nguồn gốc, xuất xứ, các đặc trưng trong cách hát, các từ địa phương trong bài,...).

- GV yêu cầu HS lắng nghe bài hát nhằm xác định những chỗ hát luyến âm trong bài.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc nhóm theo nội dung thảo luận được phân công.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận lần lượt theo các nội dung sau:

+ Tác giả, tác phẩm bài Ngôi trường giữa ngàn mây.

+ Bài dân ca Lí hoài xuân.

+ Bài dân ca Lí con sáo sang sông.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý bổ sung (nếu có) cho phần trình bày của nhóm bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

3. Tìm hiểu thông tin về tác giả và bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây, Lí hoài xuân hoặc Lí con sáo sang sông

* Bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây

- Nhạc sĩ Lê Dũng:

+ Nhạc sĩ Lê Dũng sinh năm 1985 tại Hà Tây.

+ Ông tốt nghiệp khoa Piano và Sáng tác tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam).

+ Ông sáng tác một số ca khúc được sử dụng trong các chương trình biểu diễn của nhà thiếu nhi các tỉnh và của Đài Truyền hình Việt Nam.

- Bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây:

+ Bài hát được sáng tác vào năm 2020, có giai điệu nhiều luyến láy theo phong cách dân ca miền núi, nhịp độ vừa phải.

+ Nội dung lời ca miêu tả lớp học đơn sơ nơi vùng cao, với thầy cô và đàn em thân thương, với con đường đến lớp mỗi sáng sớm mây trắng quyện theo từng bước chân.

+ Bài hát đạt giải khuyến khích trong cuộc thi Sáng tác ca khúc về đề tài dân tộc, thiểu số, miền núi do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức năm 2020.

+ Bài hát có cấu trúc 2 đoạn:

        ·        Đoạn 1: từ đầu đến ngôi trường giữa ngàn mây.

        ·        Đoạn 2: từ Đây là ngôi trường của em đến hết bài.

+ Âm hình tiết tấu chủ đạo đoạn 2:

* Bài hát Lí hoài xuân

- Lí hoài xuân là bài dân ca quen thuộc với lời hát mộc mạc, giản dị nhưng giàu ý nghĩa, giai điệu nhiều quãng nhảy và nhiều luyến láy.

+ Lời hát được lấy ý từ bài ca dao Mười thương:

“Một thương tóc bỏ đuôi gà

Hai thương ăn nói mặn mà có duyên

Ba thương má lúm đồng tiền

Bốn thương răng láng hạt huyền kém thua”

- Bài dân ca có sử dụng một số từ địa phương vùng Quảng Trị - Thừa Thiên Huế như: nường (nàng).

* Bài hát Lí con sáo sang sông

- Lí con sáo sang sông (dân ca Nam Bộ) là bài dân ca trữ tình, giai điệu buồn man mác nhiều luyến láy, thể hiện tính chất mênh mang của vùng sông nước Nam Bộ; lời hát được lấy ý từ câu ca dao:

“Ai đem con sáo sang sông

Để cho con sáo sổ lồng bay xa”

- Bài dân ca có sử dụng từ địa phương Nam Bộ như: thiềng thị (thành thị).

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hát mẫu bài Ngôi trường giữa ngàn mây hoặc Lí hoài xuân, Lí con sáo sang sông.

- GV hướng dẫn HS hát theo lối móc xích; tập hát từng đoạn theo cấu trúc của bài.

- GV yêu cầu HS hát đúng kĩ thuật hát luyến âm, lưu ý thực hiện các yêu cầu về kĩ thuật hát luyến âm trong từng đoạn của bài hát.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS học hát Ngôi trường giữa ngàn mây hoặc Lí hoài xuân, Lí con sáo sang sông theo tổ/nhóm, cá nhân.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời cả lớp, tổ/nhóm, cá nhân hát bài Ngôi trường giữa ngàn mây hoặc Lí hoài xuân, Lí con sáo sang sông.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV lắng nghe và sửa sai, hướng dẫn hát đúng cao độ, trường độ và rõ lời cho HS.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

4. Tập hát giai điệu chính của bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây, Lí hoài xuân hoặc Lí con sáo sang sông

* Bài hát Ngôi trường giữa ngàn mây

- Tìm hiểu cấu trúc bài hát (chia câu, chia đoạn) và xác định những từ có hát luyến trong bài.

- Đoạn 1: hát luyến cao độ, thể hiện được tính chất của bài hát; giữ chắc hơi và buông nhẹ âm thanh; phát âm rõ lời và duyên dáng.

- Đoạn 2: hát luyến âm nhẹ nhàng; nối liền từ âm này sang âm khác một cách tự nhiên; lấy hơi nhanh và không để lộ hơi.

* Bài hát Lí hoài xuân

- Tìm hiểu cấu trúc bài dân ca (chia câu), xác định những chỗ cần lấy hơi và những từ có hát luyến trong bài.

- Hát luyến âm nhẹ nhàng, đúng cao độ; phát âm rõ lời.

- Giữ hơi chắc; khi hát những âm cao, âm thanh cần bay bổng, thanh thoát, thể hiện tình cảm trữ tình, nhẹ nhàng.

* Bài hát Lí con sáo sang sông

- Tìm hiểu cấu trúc bài dân ca (chia câu), xác định những chỗ cần lấy hơi và những từ có hát luyến trong bài.

- Hát luyến âm rõ lời, đúng cao độ; phát âm mềm mại.

- Lấy hơi nhanh; xử lí hơi thở phù hợp.

- Âm thanh ngân vang, mềm mại; nhấn nhẹ vào đầu ô nhịp.