Soạn siêu ngắn tiếng việt 4 kết nối bài 14: Trong lời mẹ hát

BÀI 14: TRONG LỜI MẸ HÁT

PHẦN ĐỌC

Khởi động: Kể cho bạn nghe một kỉ niệm với người thân mà em nhớ nhất. Nêu cảm nghĩ của em khi nhớ về kỉ niệm ấy.

Trả lời:

Một trong những kỉ niệm đáng nhớ nhất trong cuộc đời em liên quan đến người thân là ngày em tốt nghiệp trung học phổ thông. Đó là một ngày quan trọng và đầy cảm xúc không chỉ đối với em mà còn đối với gia đình của em.

Trong ngày tốt nghiệp, gia đình em đã tổ chức một bữa tối tại nhà để chúc mừng. Bữa tối đó không chỉ có món ăn ngon mà còn có sự hiện diện của các bậc thầy, cô, bác, và bạn bè. Gia đình đã cùng nhau chia sẻ những kỷ niệm vui vẻ và những lời chúc phúc cho tương lai của em.

Khi nhớ về kỉ niệm đó, em luôn cảm thấy ấm áp và biết ơn. Đó là lúc em cảm nhận được sự yêu thương và ủng hộ vô điều kiện từ gia đình. Em nhớ cảm giác hạnh phúc và tự hào khi nhận được sự khen ngợi và động viên từ những người thân yêu.

Kỉ niệm đó đã là một dịp để cả gia đình tạo ra những dấu ấn đáng nhớ trong cuộc sống của em. Nó đã khắc sâu trong tâm trí em và luôn là nguồn động viên, động lực để em tiến bước trên con đường phía trước. Đó là một khoảnh khắc đáng trân trọng mà em sẽ luôn giữ trong trái tim và nhớ mãi.

Bài đọc: Trong lời mẹ hát – Trương Nam Hương

Câu 1: Khổ thơ nào cho thấy ngay từ thuở thơ ấu, bạn nhỏ đã được nghe mẹ kể chuyện cổ tích, hát ru những bài ca dao?

Trả lời:

Khổ thơ thứ nhất cho thấy từ thuở thơ ấu, bạn nhỏ đã được nghe mẹ kể chuyện cổ tích, hát ru những bài ca dao bởi câu "Tuổi thơ chở đầy cổ tích." Đây là sự khắc sâu những kí ức và giá trị văn hóa mà mẹ đã truyền đạt cho bạn nhỏ từ khi còn bé.

Câu 2: Tìm những hình ảnh đẹp, gần gũi được gợi ra từ bài hát của mẹ.

Trả lời:

Những hình ảnh đẹp và gần gũi được gợi ra từ bài hát của mẹ bao gồm cánh cò trắng, dải đồng xanh, màu vàng của hoa mướp, và hình ảnh con gà cục tác lá chanh. Những hình ảnh này tạo nên một bức tranh màu sắc và sống động về tuổi thơ và quê hương.

Câu 3: Qua cảm nhận của bạn nhỏ về mẹ ( ở khổ thơ thứ ba), em thấy bạn nhỏ là người như thế nào?

Trả lời:

Qua cảm nhận của bạn nhỏ về mẹ trong khổ thơ thứ ba, bạn nhỏ có thể được mô tả là một người biết ơn và yêu thương mẹ, có lòng hiếu thảo, và cảm nhận sâu sắc về những nỗ lực và tình yêu của mẹ dành cho bạn nhỏ.

Câu 4: Dựa theo nội dung ở khổ thơ thứ tư, đóng vai bạn nhỏ để nói lời tâm sự với mẹ.

Trả lời:

Dựa theo nội dung ở khổ thơ thứ tư, bạn nhỏ có thể đóng vai để nói lời tâm sự với mẹ, có thể nói về sự biết ơn, lòng hiếu thảo, và tình cảm sâu sắc của bạn nhỏ dành cho mẹ.

Câu 5: Theo em, bài thơ Trong lời mẹ hát muốn nói về điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

1. Những kỉ niệm thân thương thời thơ ấu.
2. Lòng biết ơn đối với cha mẹ
3. Vẻ đẹp và ý nghĩa của những bài hát ru.

Trả lời:

Theo em, bài thơ "Trong lời mẹ hát" muốn nói về điều gì là C. Vẻ đẹp và ý nghĩa của những bài hát ru. Bài thơ này thể hiện sự tưởng nhớ và trân trọng những ký ức đẹp và quý báu từ tuổi thơ, qua tiếng hát và những giá trị văn hóa mà mẹ đã truyền đạt cho bạn nhỏ.

Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Tìm hình ảnh nhân hóa trong bài thơ Trong lời mẹ hát

Trả lời:
Những hình ảnh nhân hóa trong bài thơ "Trong lời mẹ hát" của Trương Nam Hương mang theo những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và tình cảm gia đình:

• Tuổi thơ chở đầy cổ tích: Hình ảnh này thể hiện sự tươi đẹp và phong cách của tuổi thơ. Nó biểu thị rằng trong khoảnh khắc của tuổi thơ, có rất nhiều câu chuyện cổ tích, những ký ức ngọt ngào và thế giới màu sắc. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kể chuyện cổ tích và truyền đạt những giá trị văn hóa từ mẹ đến con cái.
• Thời gian chạy qua tóc mẹ: Hình ảnh này thể hiện sự thay đổi và tuổi tác của mẹ qua thời gian. Tóc mẹ trắng là biểu tượng của tuổi già và kinh nghiệm. Nó nhắc nhở về sự trôi qua của thời gian và cách mẹ đã trải qua những thách thức và trải nghiệm trong cuộc đời.
• Trong lời mẹ hát có cả cuộc đời hiện ra: Hình ảnh này thể hiện sự phong phú và sâu sắc của những gì mà mẹ chia sẻ thông qua lời hát. Cuộc đời của mẹ không chỉ là một phần nhỏ của lời hát, mà là cả sự tổng hợp của những trải nghiệm, cảm xúc, và kiến thức. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi từ người có kinh nghiệm.
• Lời ru chắp con đôi cánh: Hình ảnh này biểu thị sự ảnh hưởng mạnh mẽ của mẹ đối với con cái. Lời ru của mẹ không chỉ là một cách để động viên và an ủi con cái, mà còn là nguồn động viên và sức mạnh để con cái có thể vươn lên và đối mặt với cuộc đời. Nó thể hiện tình cảm bất diệt giữa mẹ và con.

Câu 2: Viết 2-3 câu về những việc mẹ đã làm cho em, trong đó có trạng ngữ chỉ thời gian hoặc nơi chốn.

Trả lời:
Mẹ luôn luôn là người đồng hành và hỗ trợ em trong suốt cuộc đời. Vào những buổi tối mùa đông lạnh giá, mẹ thường nấu những bát mì ấm áp để làm cho em cảm thấy ấm lòng sau một ngày dài ở trường. Mỗi hè, mẹ dẫn em đến công viên gần nhà để cùng chơi và thư giãn trong bóng mát cây xanh.

PHẦN VIẾT

Lập dàn ý cho bài văn thuật lại một sự việc

Câu hỏi: Viết bài văn thuật lại một sự việc thể hiện truyền thống Uống nước nhớ nguồn và chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của em về sự việc đó.

Chuẩn bị

- Chọn sự việc đã tham gia hoặc chứng kiến ( ví dụ: thăm viện bảo tàng, chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, thăm hỏi gia đình thương binh - liệt sĩ, tặng quà người già, ch  ào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam.....)

- Nhớ lại những hoạt động, việc làm chính và sắp xếp theo đúng trình tự.

Trả lời:

- Chọn các sự kiện: thăm viện bảo tàng 

- Các hoạt động: thăm quan, chụp ảnh, …

Lập dàn ý

Trả lời:

I. Mở bài

- Giới thiệu về lí do, nhân dịp gì em được đến thăm viện bảo tàng: Để phục vụ cho kỳ thi Rung chuông vàng cấp thành phố với chủ đề: “Học sinh tốt nhớ về cội nguồn”, em được cô giáo cho đi thăm quan viện bảo tàng Phòng không – Không quân.

II. Thân bài

Không gian: Rộng lớn, có nhiều mô hình về các loại máy bay, vũ khí

Con đường rộng rãi, thoáng mát, có nhiều cây xanh

Các hàng cây đều được trồng từ rất lâu, tỏa bóng xanh mát. 

Có nhiều mô hình máy bay, vũ khí, các tư liệu về các cuộc chiến tranh rất thú vị, mới lạ và bổ ích mà em chưa từng biết đến, làm em rất ấn tượng về bảo tàng Phòng không – Không quân.

III. Kết bài

Em rất ấn tượng về chuyến tham viện bảo tàng Phòng không – Không quân. Em đã biết thêm được rất nhiều điều mới mẻ và thú vị, em sẽ cố gắng để đạt điểm cao trong kỳ thi học sinh Rung chuông vàng.

Góp ý và chỉnh sửa dàn ý.

Trả lời:

Các em học sinh tự trình bày bài trước cả lớp, đồng thời cũng đọc bài của các bạn. Các em chú ý:

• Bố cục dàn ý
• Nội dung miêu tả
• Trình tự các sự việc
• Cảm xúc, suy nghĩ của em về chuyến đi

PHẦN NÓI VÀ NGHE

Truyền thống Uống nước nhớ nguồn

Câu hỏi: Thuật lại một sự việc thể hiện truyền thống Uống nước nhớ nguồn và chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của em về sự việc đó.

1. Nói

- Dựa vào dàn ý đã lập ở hoạt động viết, em hãy thuật lại sự việc theo yêu cầu.

- Khi nói, em cần kết hợp thể hiện suy nghĩ, cảm xúc của mình qua giọng nói, cử chỉ, điệu bộ,....

- Em có thể kết hợp giới thiệu tranh, ảnh, video.... ghi lại việc làm thể hiện truyền thống Uống nước nhớ ngồn mà em đã tham gia hoặc chứng kiến.

Trả lời:

Chuyến đi thăm bảo tàng Phòng quân - Không quân đã để lại trong em một ấn tượng sâu sắc về lịch sử, truyền thống, và ý nghĩa của quân đội trong cuộc sống của đất nước. Trong bảo tàng, em được tìm hiểu về các sự kiện lịch sử quan trọng, những chiến công hùng hồn của các anh hùng quân sự, và những thành tựu đáng kinh ngạc trong lĩnh vực Phòng quân - Không quân.

Chuyến đi này đã giúp em hiểu rõ hơn về truyền thống Uống nước nhớ nguồn, tức là việc biết ơn và tôn trọng nguồn gốc của mình. Em nhận ra rằng những thành tựu và tổn thất của quân đội đã góp phần quan trọng vào sự tự do và an ninh của đất nước, và chúng ta cần phải biết trân trọng và gìn giữ những giá trị này.

Bài học quý báu từ chuyến đi này là sự nhớ nhung về công lao của những người đi trước và tôn trọng công trình xây dựng đất nước. Trong tương lai, em hứa sẽ duy trì và phát triển những giá trị truyền thống này, đồng thời luôn tự hào về quê hương và đất nước của mình.

2. Trao đổi, góp ý:

• Nội dung sự việc thể hiện truyền thống Uống nước nhớ ngồn.
• Trình tự của sự việc đúng với thực tế.
• Suy nghĩ, cảm xúc của người nói được thể hiện qua lời nói, giọng nói, cử chỉ, điệu bộ

Trả lời:

Các em rà soát lại bài làm của mình và sửa chữa các lỗi (nếu có):

• Nội dung sự việc thể hiện truyền thống Uống nước nhớ ngồn.
• Trình tự của sự việc đúng với thực tế.
• Suy nghĩ, cảm xúc của người nói được thể hiện qua lời nói, giọng nói, cử chỉ, điệu bộ

Vận dụng

Câu 1: Chia sẻ với người thân suy nghĩ, cảm xúc của mình về những việc làm góp phần giữ gìn truyền thống Uống nước nhớ nguồn.

Trả lời:

Uống nước nhớ nguồn là một truyền thống đáng quý của dân tộc ta. Để giữ gìn và phát huy truyền thống Uống nước nhớ nguồn, em cùng mọi người sẽ thực hiện những hành động và thái độ sau đây:

• Tìm hiểu về lịch sử và truyền thống quốc gia: Hãy tìm hiểu kỹ về lịch sử, cuộc chiến tranh, và những người anh hùng đã đóng góp cho tự do và độc lập của đất nước. Hiểu rõ hơn về lịch sử giúp bạn trân trọng hơn những gì đã được xây dựng và hy sinh cho đất nước.
• Tham gia vào các hoạt động tưởng nhớ: Tham gia vào các sự kiện, lễ hội, hoặc buổi tưởng nhớ các ngày quốc gia và ngày lễ quan trọng để tôn vinh những người anh hùng và sự hy sinh của họ.
• Giáo dục thế hệ trẻ: Chia sẻ kiến thức và những câu chuyện về lịch sử và truyền thống quốc gia với thế hệ trẻ. Giúp họ hiểu rõ giá trị của những gì đã xảy ra trong quá khứ và tầm quan trọng của việc giữ gìn truyền thống này.
• Tôn trọng các ngày lễ quốc gia: Tham gia vào các hoạt động, sự kiện, hoặc lễ kỷ niệm trong các dịp quốc gia như Ngày Độc lập, Ngày Chiến thắng, hoặc các ngày lễ khác. Đây là cơ hội để cộng đồng tụ họp và thể hiện lòng tự hào về đất nước.
• Học hỏi từ những người lớn tuổi: Nghe kể chuyện và học hỏi từ những người lớn tuổi trong gia đình hoặc cộng đồng về những ký ức và truyền thống quốc gia. Điều này giúp kết nối các thế hệ và truyền tải kiến thức từ thế hệ này sang thế hệ khác.
• Đảm bảo sự bền vững của truyền thống: Hãy tham gia vào các hoạt động và tổ chức xã hội hoặc tình nguyện để đảm bảo rằng truyền thống Uống nước nhớ nguồn được duy trì và phát triển cho tương lai.
• Thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng: Hãy thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với những người đã hy sinh và làm việc hết mình cho đất nước bằng cách tham gia vào các hoạt động xã hội, đóng góp cho các tổ chức từ thiện, hoặc thể hiện lòng tôn trọng thông qua các hành động hàng ngày.

Câu 2: Tìm đọc một chuyện về lòng biết ơn

Trả lời:

Học sinh có thể tham khảo câu chuyện sau:

Lòng biết ơn

Ngày nắng đẹp trời xanh, cô bé Lan đi cùng bà đến công viên. Cô bé vui vẻ nhảy múa, đùa giỡn dưới bóng mát của những cây cỏ xanh tươi. Bà cùng theo dõi Lan từ ghế gỗ gần đó, mắt bà tỏ ra hạnh phúc.

• Vào ngày này 5 năm trước, - Bà nói nhẹ nhàng - Bà gần như mất đi cuộc sống. Nhưng nhờ có cơ hội nhận được cơi nghiệp, bà đã hồi phục và được thấy Lan lớn lên.

Lan nhìn bà với vẻ ngạc nhiên. 

• Làm sao bà biết về việc đó? - Cô bé hỏi.

Bà cười và nắm tay Lan. 

Tôi muốn kể cho Lan nghe một câu chuyện -  Bà nói. - Câu chuyện này sẽ giúp Lan hiểu về lòng biết ơn.

Câu chuyện của bà bắt đầu từ năm đó, khi bà bị mắc căn bệnh nguy hiểm và phải nhập viện. Gia đình bà không thể trang trải hết các chi phí y tế, và bà thậm chí suýt mất đi cuộc sống. Nhưng sau đó, có một người tốt bụng đến và tài trợ toàn bộ chi phí cho bà. Nhờ sự hỗ trợ đó, bà đã hồi phục.

• Cô bé ấy không yêu cầu điều gì cả, chỉ muốn giúp đỡ bà thoát khỏi cảnh khó khăn - Bà kể. - Từ đó, tôi đã học được một bài học quý báu về lòng biết ơn và sẵn sàng giúp đỡ người khác khi họ cần.

Lan lắng nghe câu chuyện của bà, cảm thấy lòng mình ấm áp. Cô bé ôm chặt bà và nói: 

• Cảm ơn bà, vì bà đã sống sót và trở thành bà của Lan.

Bà nắm tay Lan và nhìn về phía trước, nơi những bông hoa nở rộ. 

• Chúng ta hãy luôn biết ơn và sẵn sàng giúp đỡ người khác, Lan ạ, - bà nói - Đó chính là điều quý báu nhất trong cuộc sống.

Nguyễn Ngọc Thạch