Soạn văn 8 ngắn nhất bài: Bố cục của văn bản

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1: (Trang 26 – SGK) Phân tích cách trình bày ý trong các đoạn trích sau:

a. Tôi vội ra khoang trước nhìn. Xa xa từ vệt rừng đen, chim cất cánh tua tủa bay lên, giống hệt đàn kiến từ lòng đất chui ra, bò li ti đen ngòm lên da trời.

            Càng đến gần, những đàn chim đen bay kín trời, cuốn theo sau những luồng gió vút làm tôi rối lên, hoa cả mắt. Mỗi lúc, tôi càng nghe rõ tiếng chim kêu náo động như tiếng xúc những rổ tiền đồng. Chim đậu chen nhau trắng xóa trên những đầu cây mắm, cây chà là, cây vẹt rụng trụi gần hết lá. Cồng cộc đứng trong tổ vươn cánh như tượng những người vũ nữ bằng đồng đen đang vươn cánh tay múa. Chim gà đảy, đầu hói như những ông thầy tu mặc áo xám, trầm tư rụt cổ nhìn xuống chân. Nhiều con chim rất lạ to như con ngỗng đậu đến quằn nhánh cây ...

            Chim tập trung về đây nhiều không thể nói được. Chúng đậu và làm tổ thấp lắm, đứng dưới gốc cây có thể thò tay lên tổ nhặt trứng một cách dễ dàng. Xa xa thấp thoáng có người quảy giỏ, cầm sáo trúc để bắt chim, coi bộ dễ hơn bắt gà trong chuồng.

            Tiếng chim kêu vang bên tai, nói chuyện không nghe nhau được nữa. Thuyền chúng tôi tiếp tục chèo, đi tới ba nghìn thước rồi mà vẫn thấy chim đậu trắng xóa trên những cành cây gie sát ra sông.

(Theo Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)

b. Vẻ đẹp của Ba Vì biến ảo lạ lùng  từng mùa trong năm, từng giờ trong ngày. Thời tiết thanh tịnh, trời trong trẻo, ngồi phóng tầm mắt qua thung lũng xanh biếc, Ba Vì hiện lên như hòn ngọc bích. Về chiều, sương mù toả trắng, Ba Vì nổi bồng bềnh như vị thần bất tử ngự trên sóng. Những đám mây nhuộm màu biến hoá muôn hình, nghìn dạng tựa như nhà ảo thuật có phép tạo ra một chân trời rực rỡ. Khi vầng sáng nan quạt khép lại dần, trăng vàng mịn như một nốt nhạc bay lên bầu trời, ru ngủ muôn đời thần thoại.

(Võ Văn Trực, Vời vợi Ba Vì)

c. Lịch sử thường sẵn những trang đau thương, mà hiếm những trang vui vẻ: bậc anh hùng hay gặp bước gian nguy, kẻ trung nghĩa thường lâm cảnh khốn đốn. Những khi ấy, trí tưởng tượng dân chúng tìm cách chữa lại sự thật để khỏi phải công nhận những tình thế đáng ưu uất.

Ta thử lấy truyện Hai bà Trưng mà xét. Tuy trong lịch sử có chép rõ ràng Hai bà phải tự vẫn sau khi đã thất trận, nhưng ngay ở làng Đồng Nhân nơi thờ Hai bà vẫn chép rằng Hai bà đều hoá đi, chứ không phải tử trận. Đối với các nữ tướng của Hai Bà cũng vậy, ta chỉ thấy các vị anh hùng đó hoá lên trời.

Nghe truyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người, với tâm hồn chất phác và giản dị, như tâm hồn người thủa xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc nước nhà lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức khỏe mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ làng Xuân Tảo) rồi nhảy xuống Hồ Tâu tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, ngồi dựa gốc cây to, giấu kín nỗi đau đớn của mình mà chết.

(Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao và cổ tích)

Câu 2: (Trang 27 – SGK)  Nếu phải trình bày về lòng thương mẹ của chú bé Hồng ở văn bản Trong lòng mẹ, em sẽ trình bày ý gì và sắp xếp chúng ra sao?

Câu 3: (Trang 27 – SGK) Để chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, có bạn dự định sắp xếp trong phần Thân bài các ý sau. Theo em, cách sắp trên đã hợp lí chưa? Nếu chưa hợp lí thì nên sửa lại như thế nào?

a. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:

• Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước
• Những người thường xuyên chịu khó hòa mình và đời sống sẽ nắm chắc tình tình, học hỏi được nhiều điều bổ ích.
• Trong thời kì đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học tập được nhiều công nghệ tiên tiến của thế giới.

b. Giải thích câu tục ngữ:

• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế đi một ngày đàng.
• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế học một sàng khôn.

II. Soạn bài siêu ngắn: Bố cục của văn bản

Câu 1: 

a. Miêu tả cảnh sân chim theo trình tự không gian : nhìn từ xa ==> quan sát gần ==> đi xa dần nhìn lại.

b. Miêu tả vẻ đẹp biến ảo của cảnh núi Ba Vì theo trình tự thời gian : lúc trời trong trẻo ==> về chiều.

c. Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chứng minh

Câu 2: Có thể trình bày theo trình tự sau:

*Lòng thương yêu mẹ của chú bé Hồng khi đối thoại với người cô.

- Vì thương mẹ, bé Hồng ghét những hủ tục phong kiến vô lí. Nêu lên câu nói đầy căm phận với hủ tục đó.

- Vì nỗi mong nhớ, thương yêu mẹ thường trực nên thoáng thấy bóng người trên xe kéo là bé Hồng chạy theo.

*Lòng thương yêu mẹ của chú bé Hồng khi gặp lại mẹ. Kể lại những phút bé Hồng sung sướng được ở bên mẹ.

Câu 3: Cần sắp xếp theo mạch suy luận, sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc, đi từ giải thích đến chứng minh. Vì vậy cần sắp xếp như sau:

a. Giải thích câu tục ngữ:

• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế đi một ngày đàng.
• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế học một sàng khôn.

b. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:

• Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước
• Những người thường xuyên chịu khó hòa mình và đời sống sẽ nắm chắc tình tình, học hỏi được nhiều điều bổ ích.
• Trong thời kì đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học tập được nhiều công nghệ tiên tiến của thế giới.

III. Soạn bài ngắn nhất: Bố cục của văn bản

Câu 1: 

a. Trình tự không gian : nhìn từ xa - quan sát gần => đi xa dần nhìn lại.

b. Trình tự thời gian : lúc trời trong trẻo => về chiều.

c. Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chứng minh

Câu 2: Trình bày theo trình tự sau:

Lòng thương yêu mẹ của chú bé Hồng khi đối thoại với người cô.

(1) Vì thương mẹ, bé Hồng ghét những hủ tục phong kiến vô lí. Nêu lên câu nói đầy căm phận với hủ tục đó.

(2) Vì nỗi mong nhớ, thương yêu mẹ thường trực nên thoáng thấy bóng người trên xe kéo là bé Hồng chạy theo.

Lòng thương yêu mẹ của chú bé Hồng khi gặp lại mẹ

- Kể lại những phút bé Hồng sung sướng được ở bên mẹ.

Câu 3: Cần sắp xếp theo mạch suy luận => cần sắp xếp như sau:

a. Giải thích câu tục ngữ:

• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế đi một ngày đàng.
• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế học một sàng khôn.

b. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:

• Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước
• Những người thường xuyên chịu khó hòa mình và đời sống sẽ nắm chắc tình tình, học hỏi được nhiều điều bổ ích.
• Trong thời kì đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học tập được nhiều công nghệ tiên tiến của thế giới.

IV. Soạn bài cực ngắn: Bố cục của văn bản

Câu 1: 

a. Trình tự không gian (nhìn từ xa - quan sát gần)

b. Trình tự thời gian (lúc trời trong trẻo - về chiều.)

c. Được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chứng minh

Câu 2: Trình bày theo trình tự sau:
(1) Lòng thương yêu mẹ của chú bé Hồng khi đối thoại với người cô.

• Vì thương mẹ, bé Hồng ghét những hủ tục phong kiến vô lí. Nêu lên câu nói đầy căm phận với hủ tục đó.
• Vì nỗi mong nhớ, thương yêu mẹ thường trực nên thoáng thấy bóng người trên xe kéo là bé Hồng chạy theo.

(2) Lòng thương yêu mẹ của chú bé Hồng khi gặp lại . Kể lại những phút bé Hồng sung sướng được ở bên mẹ.

Câu 3: Sắp xếp theo mạch suy luận => cần sắp xếp như sau:

a. Giải thích câu tục ngữ:

• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế đi một ngày đàng.
• Nghĩa đen và nghĩa bóng của vế học một sàng khôn.

b. Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ:

• Các vị lãnh tụ bôn ba tìm đường cứu nước
•  Những người thường xuyên chịu khó hòa mình và đời sống sẽ nắm chắc tình tình, học hỏi được nhiều điều bổ ích.
• Trong thời kì đổi mới, nhờ giao lưu với nước ngoài, ta học tập được nhiều công nghệ tiên tiến của thế giới.