HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Bồng chanh đỏ, trả lời câu hỏi:

- Trình bày xuất xứ của văn bản.

- Tóm tắt văn bản.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Xuất xứ của văn bản.

+ Tóm tắt văn bản.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm, phân công nhóm trưởng, thư ký vào giao dụng cụ là bút và giấy khổ A0 cho mỗi nhóm.

- Mỗi nhóm sẽ nhận một câu hỏi, thảo luận và ghi câu trả lời vào tờ A0 với thời gian 2 phút.

- Sau 3 phút, các nhóm sẽ luân chuyển giấy A0 ghi kết quả thảo luận cho nhau. Cụ thể là nhóm 1 chuyển cho nhóm 2, nhóm 2 chuyển cho nhóm 3 và nhóm 3 chuyển cho nhóm 1.

- Các nhóm đọc và góp ý bổ sung cho nhóm bạn, cứ như vậy cho đến khi cách nhóm nhận lại tờ A0 của nhóm mình. Từng nhóm sẽ xem xét và xử lí các ý kiến để hoàn thiện lại kết quả thảo luận của nhóm.

- Sau khi hoàn thiện xong, nhóm sẽ trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản Bồng Chanh đỏ và trả lời câu hỏi:

+ Nhóm 1: Xác định đề tài, chủ đề, kết cấu, ngôi kể và tác dụng, điểm nhìn trần thuật, ngôn ngữ kể chuyện trong văn bản Bồng chanh đỏ.

+ Nhóm 2: Nhận xét về nhân vật của văn bản Bồng chanh đỏ.

+ Nhóm 3: Xác định tình huống truyện và vai trò của nó trong việc thể hiện tư tưởng của văn bản.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Hiểu biết chung về văn bản.

a. Xuất xứ

- Văn bản được trích từ phần 1,2,3 của truyện “Bồng chanh đỏ”.

- Văn bản in trong tập “Chuyện mùa hạ”, tập hai, Đỗ Chu, NXB Văn học, 2010).

b. Tóm tắt

Bồng chanh đỏ là câu chuyện kể về tình yêu và sự quan tâm của hai anh em Hiền và Hoàn đối với những loài chim, đặc biệt là đôi bồng chanh đỏ hiếm có. Hiền là người rất yêu chim và có kiến thức rộng về loài chim, anh thường bắt và nuôi những chú chim lạ. Vào một ngày đẹp trời, anh em tình cờ tìm thấy một đôi Bồng chanh đỏ sống ở đầm sen của làng. Hai anh em thường xuyên ra đầm sen để ngắm nhìn đôi chim này và mong muốn nuôi chúng. Một tối, sau khi ăn cơm xong, Hiền rủ em trai đi bắt đôi Bồng chanh đỏ về nuôi. Tuy nhiên, Hiền chỉ bắt được một chú và để lại chúng trong tổ. Anh giải thích rằng con chim bồng chanh đỏ còn có đàn con nhỏ nên không thể lấy chúng đi. Những kỉ niệm về đôi Bồng chanh đỏ đã ở lại trong tâm trí của hai anh em sau này, và họ luôn mong muốn chúng sẽ được sống tự do tại đầm sen của làng. Trước khi nhập ngũ, Hiền đã thả tự do tất cả những chú chim mà anh đã nuôi trong suốt thời gian đó. Bồng chanh đỏ là một câu chuyện đơn giản nhưng cảm động, nó thể hiện tình yêu và quan tâm của con người đến thiên nhiên và những loài vật xung quanh ta.

2. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Đề tài, chủ đề, ngôi kể, điểm nhìn trần thuật của văn bản “Bồng chanh đỏ”.

- Đề tài: thiên nhiên

- Chủ đề: tình yêu thiên nhiên, loài vật.

- Ngôi kể: ngôi kể thứ nhất, người kể xưng “tôi” để kể lại câu chuyện – câu chuyện trở nên chân thực hơn, sinh động hơn.

- Điểm nhìn trần thuật:

+ Điểm nhìn của anh Hiền trong lá thư gửi nhân vật “tôi” về hình ảnh đôi bồng chanh đỏ ở Trường Sơn.

+ Điểm nhìn hạn tri - nhân vật “tôi”.

- Ngôn ngữ kể chuyện: cô đọng, súc tích, nhẹ nhàng mà sâu lắng.

b. Nhân vật trong văn bản “Bồng chanh đỏ”.

Nhân vật: trong văn bản xuất hiện hai nhân vật

- Anh Hiền: nhân vật hiện lên thông qua lời kể của nhân vật tôi với những lời nói và hành động thể hiện tính cách phẩm chất của nhân vật.

+ Là một người chiến sĩ đi chiến đấu ở chiến trường mịt mù khói lửa, nhưng vẫn quan sát và ngắm nhìn thiên nhiên xung quanh.

+ Là một người yêu quê hương, xứ sở, ở Trường Sơn nhưng tâm hồn luôn nhung nhớ về quê hương.

+ Là người sống tình cảm, trân trọng tình anh em, trân trọng kỉ niệm – viết thư hỏi han, quan tâm người em ở quê nhà.

+ Là một người yêu thiên nhiên, yêu loài vật – hỏi nhân vật “tôi” về đôi bồng chanh đỏ họ từng cứu, mê chim và hiểu biết nhiều về đời sống các loại chim…

* Nhân vật “tôi”

- Là nhân vật trung tâm, thuật lại toàn bộ câu chuyện.

- Là một người yêu các loài chim nhưng lại muốn sở hữu con bồng chanh đỏ khi vừa bắt được, muốn khoe cho bạn bè thấy – suy nghĩ non nớt, trẻ con.

- Nhưng cũng là một người có tấm lòng nhân ái, yêu thương loài vật – lo lắng cho đôi bồng chanh phải tha con đi nơi xa làm tổ.

c. Tình huống truyện và vai trò đối với việc thể hiện tư tưởng của văn bản.

- Tình huống truyện: anh Hiền và “tôi” đã cùng nhau tìm đến hang của bồng chanh đỏ ở ngoài đầm, hai người đã bắt được một con. Nhưng anh đã đưa nó trở về hang vì khi Hiền tiếp tục thò tay vào hang để tìm kiếm thì phát hiện ra con bồng chanh ấy có một đàn con nhỏ.

- Vai trò trong việc thể hiện tư tưởng: Qua tình huống này, tác giả muốn nhắn gửi đến người đọc rằng mỗi chúng ta cần có trách nhiệm bảo vệ các loài vật và scách yêu thương loài vật tốt nhất là hãy để chúng sống trong môi trường tự nhiên, cho chúng được tự do và sống đúng theo bản năng chứ không phải sở hữu, bắt nhốt chúng.