HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Mẹ vắng nhà – bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh, trả lời câu hỏi:

- Trình bày nội dung chính của văn bản.

- Xác định ngôn ngữ và bố cục của văn bản.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Nội dung chính của văn bản.

+ Xác định ngôn ngữ và bố cục của văn bản.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS chia lớp thành 3 nhóm và trả lời câu hỏi:

Nhóm 1: Nêu những thông tin cơ bản về bộ phim dựa vào thông tin được cung cấp trong văn bản “Mẹ vắng nhà – bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh” được cung cấp ở phần 1. Ở phần 2, tại sao người viết lại nhắc đến tên một bộ phim khác?

Nhóm 2: Phần 2 của văn bản “Mẹ vắng nhà – bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh” đề cập đến những yếu tố nào của bộ phim?

Nhóm 3: Mục đích của bài viết giới thiệu phim này là gì? Theo nhóm, bài viết giới thiệu phim điểm gì khác so vớii quảng cáo phim?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2HS mỗi nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các thành viên còn lại trong lớp lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 3: Tổng kết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, trả lời sau:

 Từ nội dung văn bản “Mẹ vắng nhà – bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh”, em hãy rút ra đặc trưng của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách/một bộ phim bằng sơ đồ tư duy.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, rút ra tổng kết đặc trưng thể loại văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách/một bộ phim từ Mẹ vắng nhà – bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh bằng sơ đồ tư duy.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại 1 – 2 HS trình bày sơ đồ tư duy về đặc trưng thể loại văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách/một bộ phim từ Mẹ vắng nhà – bộ phim tuyệt đẹp về những đứa trẻ thời chiến tranh

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV gợi mở cho HS theo PHỤ LỤC 5 trang 122.

1. Hiểu biết chung về văn bản.

a. Nội dung chính

Văn bản “Chuyến du hành về tuổi thơ” giới thiệu về bộ phim “Mẹ vắng nhà” với những thành tích lớn, kịch bản được chuyển thể từ tác phẩm văn học. Trong văn bản đan xen những đánh giá, nhận xét tích cực của người viết.

b. Ngôn ngữ và bố cục của văn bản.

- Ngôn ngữ: kết hợp cả phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ (hình ảnh áp phích của phim).

- Bố cục văn bản:

Phần 1 (Mẹ vắng nhà là một bộ phim thiếu nhi … nhà văn Nguyễn Thi): Giới thiệu các thông tin khái quát về bộ phim, tác giả, đạo diễn,…

Phần 2 (Bộ phim từng đoạt giải thưởng …đáng yêu khó quên trên màn ảnh một thời): nêu thành tích, nội dung phim, những đóng góp của đoàn làm phim nhất là đạo diễn Nguyễn Khánh Dư và dàn diễn viên nhí tài năng.

Phần 3 (còn lại): nêu cảm nhận chung  về bộ phim của người viết.

2. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Những thông tin cơ bản của bộ phim ở phần 1

- Tên bộ phim: Mẹ vắng nhà.

- Thể loại: phim thiếu nhi, phim chuyển thể (từ hai truyện ngắn Người mẹ cầm súng và Mẹ vắng nhà của nhà văn Nguyễn Thi).

- Đạo diễn: Nguyễn Khánh Dư, là một nhà quay phim kì cựu của điện ảnh cách mạng Việt Nam và đoạt giải Quay phim xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ hai. Sau chuyển sang làm đạo diễn và đạt thành tựu ở mảng phim thiếu nhi.

- Đề tài: chiến tranh, cách mạng.

- Chủ đề: tình cảm gia đình (tình mẫu tử, tình cảm anh chị em…).

- Ở phần 2, người viết có nhắc tới bộ phim Cánh đồng hoang của đạo diễn Hồng Sến, đây là một tác phẩm kinh điển của điện ảnh Việt Nam. Mục đích là để khẳng định cùng đề tài chiến tranh cách mạng thì bộ phim Mẹ vắng nhà cũng xuất sắc như vậy và để cung cấp thêm nhiều thông tin hơn cho người đọc.

b. Những yếu tố của bộ phim được đề cập đến trong phần 2

- Thành tích:

+ Giải thưởng Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam vào năm 1980.

+ Hai giải thưởng quốc tế tại Liên hoan phim Mát-xcơ-va (Nga) và Ca-lo-vi Va-ri

(Tiệp Khắc).

- Sự khác biệt: bối cảnh chiến tranh nhưng không hề mô tả sự mất mát, đau thương mà là bản hùng ca lãng mạn, là vẻ đẹp ngập tràn biểu tượng chất thơ về tinh thần chịu đưng, khí phách, lòng dũng cảm…

- Nội dung phim: kể về cuộc sống của chị Út Tịch và năm đứa con thơ trong bối cảnh chiến tranh Việt Nam giữa những ngày tháng khốc liệt nhất. Chị Út Tịch phải rời xa đàn con thơ đi chiến đấu, năm chị em nương tựa nhau sống.

- Những yếu tố đóng góp nên thành công của Mẹ vắng nhà:

+ Khả năng chỉ đạo diễn xuất và tạo dựng không khí, bố cảnh của đạo diễn Nguyễn Khánh Dư. Đạo diễn có biệt tài trong việc thể hiện tâm lí của những đứa trẻ.

+ Diễn xuất tuyệt vời, chân thật của diễn viên Ngọc Thu vai chị Út Tịch và năm diễn viên nhí.

c. Mục đích của văn bản

- Mục đích: giới thiệu bộ phim đến nhiều khán giả hơn, đưa ra những phân tích, đánh giá cụ thể để khuyết khích người đọc tìm và xem bộ phim Mẹ vắng nhà.

- Sự khác nhau giữa bài giới thiệu phim so với bài quảng cáo phim là ở mục đích. Bài quảng cáo phim nhằm mục đích thương mại, thu hút thật nhiều khán giả đi xem phim để tăng doanh thu. Bài giới thiệu để cung cấp thông tin cho người đọc về bộ phim đó, để mọi người có thêm hiểu biết về phim và đưa ra quyết định xem phim hay không.

Ngoài ra, hai loại bài viết này còn khác nhau ở thời điểm viết. Bài quảng cáo có thể viết trước khi chiếu hoặc đang chiếu phim để thu hút khán giả. Còn bài giới thiệu phim thì thường viết sau khi chiếu phim thậm chí cách thời điểm chiếu rất lâu.

3. Tổng kết

- Bố cục văn bản:

Phần 1 (Mẹ vắng nhà là một bộ phim thiếu nhi … nhà văn Nguyễn Thi): Giới thiệu các thông tin khái quát về bộ phim

+ Thể loại: phim chuyển thể, phim thiếu nhi.

+ Đề tài: chiến tranh cách mạng.

+ Đạo diễn: Nguyễn Khánh Dư.

Phần 2 (Bộ phim từng đoạt giải thưởng …đáng yêu khó quên trên màn ảnh một thời) gốm những nội dung:

+ Thành tích: là những thông tin xác thực, khách quan, có thể kiểm chứng được.

* Giải thưởng Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam vào năm 1980.

* Hai giải thưởng quốc tế tại Liên hoan phim Mát-xcơ-va (Nga) và Ca-lo-vi Va-ri

(Tiệp Khắc).

+ Tóm tắt nội dung phim.

+ Những yếu tố làm nên thành công của bộ phim.

Phần 3 (còn lại): nêu cảm nhận chung về bộ phim của người viết.

- Sử dụng phương tiện ngôn ngữ kết hợp phương tiện phi ngôn ngữ (áp phích của bộ phim) để truyền tải thông tin sinh động, hiệu quả.

- Cách đặt nhan đề tạo ấn tượng, ý nghĩa, chứa đựng nội dung cốt lõi của phim.

- Giọng điệu nhẹ nhàng, sâu lắng kết hợp những phân tích, cảm nhận sâu sắc, chứng tỏ sự hiểu biết của người viết về điện ảnh.