Giải tiếng việt 5 VNEN bài 7A: Con người là bạn của thiên nhiên
Giải chi tiết, cụ thể tiếng việt 5 VNEN bài 7A: Con người là bạn của thiên nhiên. Tất cả bài tập được trình bày cẩn thận, chi tiết. Mời các em cùng tham khảo để học tốt môn tiếng việt lớp 5.
A. Hoạt động cơ bản
1. Quan sát tranh, trả lời câu hỏi:
- Tranh vẽ những gì ?
- Bức tranh cho thấy con người và thiên nhiên có mối quan hệ với nhau như thế nào?
- Bức tranh muốn nói với chúng ta điều gì?
Trả lời:
Quan sát bức tranh ta thấy:
- Bức tranh vẽ cảnh làng quê yên bình. Nơi đó có cây đa, dòng sông, con đò, mái nhà tranh, con người cưỡi trâu thong dong thổi sáo...
- Bức tranh cho thấy con người và thiên nhiên có mối quan hệ mật thiết qua lại với nhau. Thiên nhiên ưu đãi, nuôi dưỡng mầm sống cho con người và con người gắn bó, bảo vệ thiên nhiên.
- Bức tranh muốn nói với chúng ta rằng, con người và thiên nhiên là bạn thân của nhau, hãy bảo vệ lẫn nhau.
2 - 3 - 4. Đọc, giải nghĩa và luyện đọc
5. Cùng nhau hỏi - đáp theo các câu hỏi dưới đây.
(1) Vì sao nghệ sĩ A-ri-ôn phải nhảy xuống biển?
(2) Điều kì lạ gì đã xảy ra khi nghệ sĩ cất tiếng hát giã biệt cuộc đời?
(3) Qua câu chuyện, em thấy cá heo đáng yêu, đáng quý ở điểm nào?
(4) Câu chuyện trên muốn nói điều gì về mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người.
Trả lời:
(1) Nghệ sĩ A-ri-ôn phải nhảy xuống biển vì thủy thủ trên tàu nổi lòng tham, cướp hết tặng vật của ông, đòi giết ông.
(2) Điều kì lạ xảy ra khi nghệ sĩ cất tiếng hát giã biệt cuộc đời là: Khi A-ri-ôn hát giã biệt cuộc đời, đàn cá heo đã bơi đến vây quanh tàu và say sưa thưởng thức tiếng hát của ông. Bầy cá heo đã cứu A-ri-ôn khi ông nhảy xuống biển và đưa ông trở về đất liền nhanh hơn cả tàu của bọn cướp.
(3) Qua câu chuyện, em thấy cá heo đáng quý ở điểm:
- Biết thưởng thức tiếng hát của người nghệ sĩ;
- Biết cứu giúp nghệ sĩ khi ông nhảy xuống biển.
=> Cá heo là bạn tốt của người trên biển.
(4) Câu chuyện trên cho thấy mối quan hệ gắn bó giữa thiên nhiên với con người. Khi con người đối xử đúng với thiên nhiên thì sẽ nhận được sự ưu đãi từ thiên nhiên.
6. Em có suy nghĩ gì về cách đối xử của đám thuỷ thủ và của đàn cá heo đối với nghệ sĩ A-ri-ôn?
Trả lời:
Qua câu chuyện em thấy:
- Đám thuỷ thủ là người những tham lam, độc ác, không có tính người.
- Đàn cá heo tuy là loài vật nhưng thông minh, tốt bụng và biết giúp người hoạn nạn.
B. Hoạt động thực hành
1. Nghĩa của các từ được in đậm trong đoạn thơ sau là nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?
Răng của chiếc cào
Làm sao nhai được?
Mũi thuyền rẽ nước
Thì ngửi cái gì?
Cái ấm không nghe
Sao tai lại mọc? ...
Quang Huy
Trả lời:
Từ "răng" và "mũi", "tai" trong đoạn thơ trên là nghĩa chuyển.
2. Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, tay, lưng
Trả lời:
Một số ví dụ về sự chuyển nghĩa:
- Lưỡi: lưỡi cày, lưỡi liềm, lưới dao, lưỡi cưa, lưỡi câu.
- Miệng: miệng hố, miệng giếng, miệng hang, miệng túi, miệng chén.
- Cổ: Cổ tay, cổ chân, cổ chai, cổ lọ
- Tay: tay áo, tay sai, tay chơi, tay quay, tay tre, tay buôn, tay trống...
- Lưng: lưng núi, lưng đèo, lưng đồi, lưng cơm...
4. Nghe thầy cô đọc và viết vào vở: "Dòng kinh quê hương".
5. Tìm một vần điền được vào cả 3 chỗ trống dưới đây:
Chăn trâu đốt lửa trên đồng
Rạ rơm thì ít, gió đông thì nh....
Mải mê đuối một con d....
Củ khoai nướng để cả ch.... thành tro.
(Theo Đồng Đức Bốn)
Trả lời:
Chăn trâu đốt lửa trên đồng
Rạ rơm thì ít, gió đông thì nhiều.
Mải mê đuối một con diều
Củ khoai nướng để cả chiều thành tro.
(Theo Đồng Đức Bốn)
6. Tìm tiếng có chứa ia hoặc iê thích hợp với mỗi chỗ trống trong các thành ngữ dưới đây:
a. Đông như ...... b. Gan như cóc .......
c. Ngọt như ..... lùi. d. ....... ngọt sẻ bùi.
e. Mặt lạnh như ...... g. Bốn ...... một nhà.
Trả lời:
a. Đông như kiến. b. Gan như cóc tía.
c. Ngọt như mía lùi. d. Chia ngọt sẻ bùi.
e. Mặt lạnh như tiền. g. Bốn biển một nhà.
7. Trong những câu nào dưới đây, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?
a. Mắt
- Đôi mắt của bé mở to.
- Quả na mở mắt.
b. Chân
- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.
- Bé đau chân.
c. Đầu
- Khi viết, em đừng ngoẹo đầu.
- Nước suối đầu nguồn rất trong.
Trả lời:
a. Mắt
- Đôi mắt của bé mở to. -> nghĩa gốc
- Quả na mở mắt. -> nghĩa chuyển
b. Chăn
- Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân -> nghĩa chuyển
- Bé đau chân -> nghĩa gốc
c. Đầu
- Khi viết, em đừng ngoẹo đầu -> nghĩa gốc
- Nước suối đầu nguồn rất trong -> nghĩa chuyển
C. Hoạt động ứng dụng
Cùng người thân tìm hiểu xem con người đã làm gì để thể hiện sự thân thiện với thiên nhiên?
Trả lời:
Để thể hiện sự thân thiện với thiên nhiên con người đã:
- Không xả rác thải, nước thải ra môi trường
- Trồng nhiều cây xanh
- Không săn bắn nhiều loại động vật quý hiếm
- Sử dụng những đồ vật thân thiện với môi trường.