Đề văn 7: Em hãy giải thích ý nghĩa bài ca dao "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

[toc:ul]

Bài mẫu 1: Em hãy giải thích ý nghĩa bài ca dao "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Dàn ý

1. Mở bài

• Chúng ta ai cũng được cha mẹ sinh ra, chăm sóc, dạy dỗ. Có thể nói công lao mà cha mẹ dành cho chúng ta từ trước đến nay là rất lớn.
• Dù là vậy nhưng chúng ta vẫn không biết làm cách gì để đền đáp công ơn ấy.

2. Thân bài

• Giải thích sơ lược về câu ca dao
• Bài ca dao được miêu tả qua những hình ảnh thiên nhiên, cần thiết đối với cuộc sống.
• “Núi Thái Sơn” là ngọn núi cao, đồ sộ vững chãi nhất ở Trung Quốc.
• “Nước trong nguồn” là dòng nước tinh khiết nhất, mát lành nhất, dạt dào mãi chẳng bao giờ cạn.

-> Tình cha nghĩa mẹ to lớn không gì có thể thay thế bằng, cho dù đó là thiên nhiên kỳ vĩ.

=>Từ câu ca dao, ông cha ta khuyên mỗi người chúng ta phải làm tròn chữ hiếu để bù đắp cho cha mẹ.

• Phân tích ý nghĩa câu ca dao
• Nói về tình cảm cha mẹ dành con con cái
• Cha mẹ sinh ra, nuôi nấng, dạy dỗ từ khi vừa mới lọt lòng.
• Cha mẹ là những tấm khiên bảo vệ cho con bới những tác động từ bên ngoài khi còn nhỏ.
• Cha mẹ dạy ta phép lịch sự, dạy ta học, dạy ta biết cách làm người, dạy cho ta biết bao nhiêu điều hay lẽ phải.

=>Tạo lập niềm tin và nền móng vững chắc cho con vào ngưỡng cửa của cuộc đời.

•  Đạo làm con
• Phải lễ phép, kính trọng cha mẹ.
• Ngoan ngoãn, vâng lời, làm theo những lời cha mẹ dạy.
• Cố gắng học tập thật tốt và làm những việc để cha mẹ vui lòng.
• => Có như vậy mới tròn chữ “HIẾU”
•  Quan niệm chữ hiếu hiện nay
• Nhiều học sinh hiện nay rất hỗn láo, thường xuyên cãi cha mắng mẹ.
• Các teen nữ thường ham chơi, không ở nhà phụ giúp cha mẹ.
• Họ nghĩ rằng điều cha mẹ làm với con cái như thế là lẽ đương nhiên, nhưng chúng ta nỡ lòng nào không quan tâm tới họ mỗi khi có việc.

=> Cha mẹ không bao giờ mong đợi chúng ta trả công nuôi dưỡng, nhưng chúng ta đã bao giờ biết quý trọng những sự hy sinh vô điều kiện này không. 

3. Kết bài

• Bài ca dao răn dạy chúng ta bài học bổ ích đó là hãy trân trọng những gì cha mẹ làm cho mình và hãy đền đáp lại những gì mình có thể làm được.

Bài làm

Văn học dân gian là kho tàng sáng tác lâu đời của người xưa, trong đó ca dao là những câu hát mượt mà đằm thắm nghĩa tình. Có những câu ghi lại tấm lòng của con cháu luôn tưởng nhớ tới tổ tiên như:

"Con người có tổ có tông
Như cây có cội, như sông có nguồn.
Gần gũi và thấm thía hơn là công ơn cha mẹ đối với con cái:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra"

Dưới đây, chúng ta hãy thử đi vào tìm hiểu ý nghĩa của hai câu lục bát này. Cách thể hiện tình cảm của ca dao thật trữ tình khi người xưa so sánh cái trừu tượng như công cha, nghĩa mẹ với cái cụ thể như núi Thái Sơn, nước trong nguồn. Mượn hình ảnh núi Thái Sơn, một ngọn núi cao, nổi tiếng của Trung Quốc. Núi Thái Sơn nằm ở phía bắc thành phố Thái An, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, nơi cao nhất là 1545 mét. Mang núi Thái Sơn ví với công cha, người xưa muốn nói lên một cách cụ thể để chỉ công cha thật là lớn lao, như ngọn núi Thái Sơn hùng vĩ. Cũng như ở một câu ca dao khác, người xưa từng so sánh:Công cha như núi ngất trời. Núi Thái Sơn hay núi ngất trời cũng cùng chung một ý nghĩa: công lao của cha vô cùng to lớn, chúng ta không thể nào đo đếm được. Đó là những hình ảnh chỉ một khối lượng vô tận.

Nói về nghĩa mẹ, sự liên tưởng chuyển sang một mức độ cụ thể hơn, gần gũi hơn: nước trong nguồn chảy ra không bao giờ cạn. Trong một câu ca dao khác, nghĩa mẹ được so sánh như nước ngoài biển Đông. .Nước trong nguồn hay nước biển Đông đều vô tận, không bao giờ hết, không bao giờ ngừng chảy, không bao giờ cạn. Cách so sánh đó thật tài tình và chứng tỏ người xưa rất hiểu quy luật của tự nhiên mà vận dụng vào đời sống. So sánh nghĩa mẹ như thế, chứng tỏ người xưa hiểu lòng yêu thương vô cùng, vô tận của người mẹ.

Cả câu ca dao nói lên công lao to lớn, vô cùng của cha mẹ với con cái. Từ đó, nhân dân ta nhắc nhở mọi người phải biết ơn, hiếu trọng đối với cha mẹ. Mỗi chúng ta, trước khi ra đời còn nằm trong bụng mẹ. Người mẹ mang nặng đẻ đau sinh ra chúng ta. Chúng ta thành người từ giọt máu chung của cha mẹ ta. Chỉ công ơn sinh thành ấy cũng đủ để khẳng định không gì có thể so sánh nổi. Công ơn sinh thành của cha mẹ thật lớn lao.

Từ khi cất tiếng chào đời, đến lúc biết lẫy biết cười, nằm nôi trong tiếng hát à ơi của mẹ, Trong vòng tay khô ráp của cha, rồi ăn, rồi mặc, rồi sắm sửa các phương tiện khác cho ta lớn lên từng ngày, hỏi rằng công lao cha mẹ kể làm sao hết được. Từ lúc ta còn nhỏ xíu, chưa biết tự lập, chưa biết gì đến lúc biết tự lo cho bản thân, trưởng thành, cha mẹ dồn hết sức lực cuộc đời lo cho con cái. Đau xót thay, khi ấy cha mẹ đã già yếu đi. Công lao ấy thật lớn lao vô tận!

Nói về công lao này, ông bà ta có những câu ca dạy cho trẻ như:

"Cha sinh, mẹ dưỡng
Chữ cù lao lấy lượng nào đong
Thờ cha kính mẹ hết lòng
Ấy là chữ hiếu dạy trong luân thường"

Thực vậy, cha mẹ có chín công lao nuôi dạy con cái, rút tỉa bao sinh lực cả đời cha mẹ. Việc thứ nhất là công sinh thành (sinh) của cha và mẹ. Công sinh thành của cha là tiên quyết, vì không có cha, thì mẹ không sinh ta ra được, nhưng công mẹ cưu mang chín tháng mười ngày thật là cực nhọc, đau đớn khi nở nhụy khai hoa, có khi phải đổi mạng mẹ để có con. Nói về sự nguy hiểm khi sinh con mà không ai giúp đỡ, người ta có câu ca ví von rằng:

Đàn ông đi biển có đôi
Đàn bà đi biển, mồ côi một mình!

Nếu may mắn mẹ qua cơn nguy kịch lúc sinh con, cha mẹ lại cùng nhau chăm sóc con (cúc). Mẹ cho con bú bằng nguồn sữa chiết ra từ sinh lực, từ cơ thể mình (súc). Nếu chẳng may mẹ không có sữa đầy đủ, mẹ phải cùng cha làm lụng xoay sở mua sữa hộp nuôi con, sau đó còn nấu cháo hoặc tìm các món bổ dưỡng để mớm cho con lúc con chưa tròn một tuổi, chưa biết ăn cơm..Trời đông lạnh lẽo, chẳng ai khác ngoài cha, mẹ tìm kiếm áo quần, chăn mền đề ấp ủ cho con, tránh cho con những sự ốm đau bệnh tật trong lúc sơ sinh yếu ớt. Ngoài ra, cha mẹ còn âu yếm, nâng niu, vuốt ve, bồng ẵm con thơ một cách hết sức cảm động: "nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa" lúc con khó ăn, khó ngủ hay ôm đau bệnh tật (vũ). Khi con bi bô biết nói, biết cười, mẹ cha lại lo lắng nghĩ đến chuyện dạy con lời ăn, tiếng nói: "học ăn, học nói, học gói, học mở"….sao cho con trở thành người khôn khéo, giỏi giang và lễ phép (dục), Sự giáo dục rồi cũng có khi phải nhờ đến nhà trường. Xưa thì mẹ cha tìm thầy đồ, rồi sắm sửa lễ vật , đổi gạo, dắt con đến nhà thầy. Nay thì bôn ba tìm trường nổi tiếng, tìm thầy cô giỏi, xin cho con đến học. Xưa, người mẹ góa bụa của Mạnh Tử phải dời nhà ba lần, chỉ vì mong muốn con mình được cận kề bên thầy hiền, bạn tốt. Cuối cùng Mạnh Tử trở thành một người xuất chúng thời bây giờ. Nay thì bao phụ huynh học sinh dãi gió dầm sương trên cánh đồng, bờ sông, hay trong cơ quan nhà máy, làm ngày làm đêm, mong kiếm thật nhiều tiền cho con ăn học thành tài, không thua bè kém bạn. Khi con đã đến trường hay rời mái nhà ấm cúng ra ngoài xã hội, mẹ cha ngày đêm héo hon chờ trông tin ta, mong ta trở về (cố). Trong mái nhà tranh dột nát khi mưa về, cha mẹ dành cho con nơi khô ráo. Và âm thầm nằm co ro nơi lạnh ướt đêm thâu, khi có ai bức hiếp con, cha mẹ vì con mà hi sinh, chống chọi để bảo vệ sinh mạng cho con (phúc). Hơn nữa, khi chúng ta ra ngoài xã hội, giao du với bè bạn, cha mẹ luôn theo dõi và thao thức canh khuya để tìm phương cách uốn nắn con, tránh cho con bị lôi cuốn bởi tiền tài, vật chất và những thị hiếu thấp hèn, hay sa chân vào con đường trụy lạc (phục). Việc cuối cùng là cha mẹ lo cho con bước trưởng thành (trưởng) bằng một nghề nghiệp, một bản lãnh sống trong đời, và dựng vợ gả chồng cho con vào nơi tử tế.

Nuôi ta lớn, cha mẹ còn giáo dục ta nên người, cha mẹ dạy ta bằng chính những cách sống, những việc làm, cách cư xử trong cuộc sống, trong đạo làm người. Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên dạy cho ta nét ăn nét ở, dạy cho ta biết phải trải, biết nhân nghĩa ở đời. Nhớ làm sao những ngày cấp một, em được mẹ sắm sửa áo đẹp để mừng xuân, mẹ em cũng không quên mua quà để em đem biếu thầy mừng xuân mới. Cha em chính là người thầy dạy em về tri thức khoa học. Mỗi lần đài truyền thanh, truyền hình có những chương trình hay, cha em đều gọi chúng em lại xem. Rồi một bài báo đặc sắc, một quyển sách hay, cha em đều trao cho em với thái độ ân cần, hân hoan nhất. Cha em đã trao cho em những hạt nhân tri thức để sau này gặp thầy cô, những hạt nhân ấy lại được tiếp tục vun trồng cho đến ngày đơm hoa kết trái.

Bài mẫu 2: Em hãy giải thích ý nghĩa bài ca dao "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Bài làm

Nhân dân Việt Nam có những truyền thống tốt đẹp đó là truyền thống tôn sư trọng đạo truyền thống hiếu thuận với cha mẹ, trong đó công lao mà cha mẹ sinh thành ra chúng ta có ý nghĩa rất lớn nó có ý nghĩa thúc đẩy mỗi người đều cần phải có tấm lòng hiếu thảo với cha mẹ mình, bởi công cha như núi thái sơn nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Công cha như núi thái sơn nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra đó là một truyền thống cao đẹp mà nhân dân ta đã đúc kết, bởi công lao của cha mẹ là vô cùng lớn lao, công cha được so sánh như núi thái sơn, núi thái sơn là một núi rất cao, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra đó là một nguồn nước mát và đó là nguồn nước mà nuôi dưỡng tâm hồn của chúng ta phát triển lên từng ngày, những công ơn lớn lao đó đã được đúc kết thành một câu tục ngữ có ý nghĩa lớn lao đến với mỗi chúng ta, ý nghĩa sâu xa của câu tục ngữ này muốn nói đó là những công ơn lớn của cha mẹ được so sánh như trời bể, chúng ta phải biết ơn và hiếu thảo với cha mẹ, bởi cha mẹ là người đã tạo nên chúng ta nuôi chúng ta lớn lên từng ngày và phát triển tâm hồn chúng ta phát triển nên người.

Những công ơn đó đã là một truyền thống sâu xa và được đúc kết từ xa đến nay, nó trở thành một nguồn lực lớn và ngày càng được chúng ta phát triển nó vươn lên trong những hình ảnh và ngày nay còn rất nhiều những ngày lễ để tưởng nhớ đến công ơn của cha mẹ, như ngày lễ vu lan, những truyền thống hiếu thuận với cha mẹ đã được đúc kết từ xưa đến nay vì vậy mới xuất hiện câu tục ngữ này, những câu tục ngữ đó tạo nên những giá trị lớn cho con người, thúc dục lòng hiếu thuận và những cư xử đúng mực với những người đã sinh ra chúng ta, hình ảnh cha mẹ và những công ơn đó đã làm cho chúng ta phát triển bản thân mình hơn khi chúng ta có một lòng hiếu thuận luôn muốn đền đáp công ơn sinh thành của cha mẹ.

Những biểu hiện cho thấy công ơn của cha mẹ rất lớn đó là công ơn sinh thành ra chúng ta, nuôi nấng chúng ta từng ngày, dành hết tình yêu thương của mình cho con, những điều đó thể hiện một công lao to lớn, nó được so sánh với núi thái sơn thể hiện công ơn của cha mẹ rất lớn lao và không có ai có thể dành tình cảm cho ta bằng cha mẹ của ta, những hình ảnh đó tạo nên một niềm tin và động lực cho chúng ta cần cố gắng phát triển bản thân để phù hợp với niềm tin mà cha mẹ đã dành cho chúng ta, tình yêu thương của cha mẹ là vô bờ bến, những điều đó không thể so sánh với bất cứ một tình cảm nào hết, đó là một tình cảm thiêng liêng và nó có ý nghĩa lớn đến cuộc sống của con người, những điều đó không chỉ mang lại cho chúng ta có thêm động lực mà luôn bên cạnh động viên giúp đỡ chúng ta. Cha mẹ nuôi con bằng trời bể, những điều đó thật lớn và có ý nghĩa rất lớn đến mỗi con người chúng ta. Tình yêu thương đó đã thể hiện một niềm tin cho chúng ta khi chúng ta có thể phát triển bản thân mình bằng những động lực lớn, và nó góp phần tạo nên những điều tuyệt vời trong tình cảm gia đình của mỗi người.

Cha mẹ nuôi nấng chúng ta từ khi chúng ta chào đời đến khi lớn lên, mỗi ngày chúng ta đều được chăm sóc cẩn thận và nó giúp chúng ta có thể phát triển bản thân mình nhiều hơn trong việc tạo nên những điều khác, tình cảm của cha mẹ với con cháu không thể đem ra để so sánh bởi nó vô cùng lớn và chúng ta sẽ có thể phát triển bản thân mình khi tình thương của cha mẹ đối với chúng ta lớn lao, những động lực đó giúp chúng ta vững bước trên đường đời. Người ta thường có câu: đi khắp thế gian không ai tốt bằng mẹ, gánh nặng cuộc đời không ai khổ bằng cha, những điều đó đã thể hiện được tình thương của cha mẹ đối với chúng ta, mẹ là nguồn nước trong mát nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta, nuôi nấng chúng ta từng ngày một, mỗi ngày mẹ đều dành hết tình thương của mình cho con. Còn công ơn của cha thì là vô cùng lớn gánh nặng cuộc đời đã đặt lên đôi vai của cha, chính vì vậy chúng ta cần phải vững bước trên cuộc đời bằng niềm tin và tình yêu thương mà cha mẹ đã dành cho chúng ta.

Những điều lớn lao mà cha mẹ đã dành cho chúng ta không thể kể hay liệt kê được ra hết bởi như vậy nên chúng ta cần biết ơn những công ơn dưỡng dục của cha mẹ cần hiếu thuận và hiếu thảo để cha mẹ không phật lòng, sống là một người con có ích cho xã hội và góp phần tạo nên nhiều tình cảm cho cha mẹ của mình, tình yêu thương đó là một điều quan trọng trong cuộc sống, mỗi người chúng ta đều cần phải phát huy những điều lớn lao mà cha mẹ đã dành cho mình.

Bài mẫu 3: Em hãy giải thích ý nghĩa bài ca dao "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”

Bài làm

Mỗi người chúng ta đều sinh ra từ chiếc nôi gia đình, lớn lên trong vòng tay yêu thương ấm áp, đùm bọc nâng niu của mẹ của cha, của những người thân thiết ruột thịt trong gia đình. Bởi lẽ đó, tình cảm của gia đình thấm nhuần trong tâm hồn mỗi người, đồng thời là một dòng chảy dào dạt trong ca dao tục ngữ. Cho nên khi nghĩ đến những gì cha mẹ đã dành cho con cái không ai lại không nhớ đến câu ca dao đầy gợi cảm:

Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Trước hết, những hình ảnh trong bài gợi cho ta một cảm tưởng vừa to lớn vừa sâu xa. Công cha được so sánh với “núi Thái Sơn”, thể hiện được tính cách mạnh mẽ vững chắc của người cha. Ngọn núi cao lớn ấy vừa thể hiện được hình ảnh bức tường che chắn mọi bão táp cuộc đời cho đứa con, vừa tượng trưng công lao, khó mà cân lượng được của người cha. Tình mẹ được ví “Nước trong nguồn”. Đúng là còn tình cảm gì tươi mát cho tâm hồn con bằng tấm lòng thương dịu ngọt của mẹ. Mấy tính chất của nước nguồn rất phù hợp với mấy đặc điểm của lòng mẹ thương con. Nước chảy ra từ nguồn vữa trong vừa ngọt, vừa mát mẻ chẳng bao giờ cạn cũng giống như tình cảm vô cùng trìu mến, hết sức vô tư mẹ đã dành cho con. Đó là dòng sữa bổ dưỡng, làm nguồn sống vô giá và thiêng liêng mẹ trao trọn đời cho con cùng với tiếng ru mà “Dù con đi hết cuộc đời – Cũng không đi hết được lời mẹ ru”. Thật ra những hình ảnh ví von trên chỉ là tương đối. Có ông bụt, bà tiên, đá núi, nước nguồn nào sánh được với tình yêu cha – mẹ trao gởi cho con. Cha mẹ đã sinh thành ra ta, đã ban cho ta hình hài, sự sống, giọt lệ, tiếng cười trên trái đất này. Ta là kết tinh của máu thịt, của tình yêu mẹ cha. Mẹ đã chín tháng mang nặng đẻ đau, ba năm bù trì bú mớm. Thuở ta còn trứng nước, chỗ ráo con nằm chỗ ướt mẹ chịu, mẹ đã hi sinh cho con rất lớn. “Con phải có cha, không ai từ lỗ nẻ mà ra”. Làm sao ta trả hết công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ? Ai có thể tính được những đêm không ngủ của cha mẹ: những ngày vất vả; long đong bươn chải của cha; lo cho ta từ ly sữa, bát cơm, xe nôi, tấm áo. Mỗi lúc ta đau ốm; cha mẹ thường xuyên túc trực bên giường, dỗ dành từng múi cam, viên thuốc. Ánh mắt đăm chiêu, bàn tay nâng giấc… kể sao cho hết bao nỗi lo âu nhọc nhằn. Lo con biết đi biết nói, lo con đến lớp đến trường không thua kém ai… làm sao tính hết được công sức chăm lo hàng chục năm trời của cha me?

“Nuôi con những ước về sau”, cha mẹ hy vọng, đón đợi ở ta thành người có ích cho xã hội, đem lại niềm vui cho gia đình. Cha mẹ dạy dỗ ta từng lời ăn tiếng nói: uốn nắn ta từng cử chỉ tác phong, dắt dìu ta từ những bước chập chững vào đời. Người thầy đầu tiên, người cố vấn trọn đời cho ta cũng là cha mẹ ta. Thử tưởng tượng những đứa con hư đốn, bất hiếu, làm càn, thì cha mẹ sẽ đau đớn biết bao!