Nội dung bài thơ: Chạy giặc ( Nguyễn Đình Chiểu) | Văn học lớp 11

I. Bài thơ

Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây

Một bàn cờ thế phút sa tay.

Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy

Mất ổ bẩy chim dáo dác bay

Bến Nghé của tiền tan bọt nước,

Đông Nai tranh ngói nhuốm màu mây.

Hỏi trang đẹp loạn rày đâu vắng,

Nỡ để dân đen mắc nạn này ?

II. Nội dung và ý nghĩa bài thơ

Nội dung:

• Chạy giặc phản ánh hiện thực đau thương của nhân dân Nam Bộ trong những ngày đầu thực dân Pháp xâm lược. Trước khi bị thực dân Pháp xâm lược đất nước và nhân dân ta đang trong thời kì yên bình. Nhưng rồi khi lũ giặc đến đã phá vỡ tất cả. Hình ảnh cảnh chợ hoang tàn, tan nát đã thể hiện một hiện thực khốc liệt của cuộc sống, hình ảnh đó miêu tả một nỗi niềm trong tâm hồn của tác giả trước những vấn đề của cuộc sống. Nhân dân ta hoảng loạn, tan tác, nơi ở xác xơ tan hoang : "lũ trẻ lơ xơ chạy", "bầy chim dáo dác bay"…Sự bị động của nhân dân, của triều đình phong kiến trước sự xâm lược của kẻ thù đã dẫn đến hậu quả là mất nước. Đồng nghĩa với việc mất mát về người, về của là những vết thương không dễ gì lành lại được.
• Nỗi đau xót trước khung cảnh của thiên nhiên rộng lớn, mênh mông đó, tất cả cảnh vật đều chìm vào máu lửa, với trái tim giàu tình yêu đất nước, tác giả đang đứng trước một hiện thực xã hội khốc liệt, ở đó con người đang phải đối mặt với khổ cực của cuộc sống. Ông đau xót cho đất nước, đau thương cho số phận của những con người, bất bình trước cảnh của nhân dân, của cuộc sống, tất cả đều trở thành nỗi thất vọng, vây kín tâm hồn của tác giả.

Ý nghĩa:

• Chạy giặc đã tái hiện chân thực cảnh quê hương khi thực dân Pháp đến tàn sát.

• Bài thơ còn thể hiện tình cảm yêu nước tha thiết của nhà thơ.