BÀI 13. SỰ PHẢN XẠ ÁNH SÁNG

I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức: Sau bài học này, HS:

·      Phân biệt được phản xạ và phản xạ khuếch tán.

·      Vẽ được hình biểu diễn và nêu được các khái niệm: tia sáng tới, tia sáng phản xạ, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ, mặt phẳng tới, ảnh.

·      Thực hiện được thí nghiệm rút ra định luật và phát biểu được nội dung của định luật phản xạ ánh sáng.

·      Vận dụng được định luật phản xạ ánh sáng trong một số trường hợp đơn giản.

·      Nêu được tính chất ảnh hưởng của vật qua gương phẳng.

·      Dựng được ảnh hưởng của một vật tạo bởi gương phẳng.

2. Năng lực

- Năng lực chung:

·      Tự chủ và tự học:Tích cực tham gia các hoạt động thí nghiệm trong bài học và thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao.

·      Giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm hiệu quả theo sự phân công của GV, đảm bảo mỗi HS đều có cơ hội tham gia thực hành và trình bày báo cáo trước lớp.

·      Giải quyết vấn đề và sáng tạo:Đề xuất được cách giải thích ngắn gọn, chính xác cho những tình huống được nêu trong bài.

- Năng lực riêng:

·      Nhận thức khoa học tự nhiên:Hiểu được hiện tượng phản xạ ánh sáng; Vẽ được hình biểu diễn và nêu được các khái niệm: tia sáng tới, tia sáng phản xạ, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ, mặt phẳng tới; Phát biểu được nội dung của định luật phản xạ ánh sáng.

·      Tìm hiểu tự nhiên:Phân biệt được sự phản xạ và phản xạ khuếch tán. Thực hiện được thí nghiệm rút ra định luật phản xạ ánh sáng.

·      Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Giải thích được các hiện tượng liên quan đến sự phản xạ và phản xạ khuếch tán. Vẽ biểu diễn được gương phẳng và đường đi của ánh sáng phản xạ bởi gương phẳng.

3. Phẩm chất

·      Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.

·      Cẩn thận, trung thực và thực hiện yêu cầu bài học.

·      Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với GV:

- SGK, SGV, Giáo án.

- Tranh vẽ, hình ảnh minh họa có liên quan đến bài học.

- Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với HS: SGK, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước, ...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐẦU (MỞ ĐẦU)

a, Mục tiêu: Kích thích hứng thú, khởi động tư duy, nêu vấn đề cho bài học.

b, Nội dung: GV khai thác kinh nghiệm sống của HS trong một trò chơi về ánh sáng (dùng gương phản chiếu ánh sáng từ một chiếc đèn pin, đến một vị trí mong muốn), nêu câu hỏi khởi động.

c, Sản phẩm: Kết quả thực hiện trò chơi, các câu trả lời của HS cho câu hỏi của GV.

d, Tổ chức thực hiện

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV chuẩn bị một đèn pin và một chiếc gương.

- GV mời một HS dùng đèn rọi lên gương để ánh sáng bị hắt lại lên tường.

- GV: Có phải bất kì tia sáng nào chiếu xuống mặt gương đều có thể hắt vào đúng điểm A? Cần phải điều chỉnh các yếu tố nào để đạt được mục đích này?         

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS quan sát và chú ý lắng nghe yêu cầu và đưa ra đáp án.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- Các HS xung phong phát biểu trả lời.

Bước 4: Kết luận, nhận xét:

- GV nhận xét, đánh giá và dẫn dắt vào bài: Ánh sáng khi phản chiếu trên gương đều tuân theo một quy luật nào đó. Ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nghiên cứu quy luật đó. Chúng ta cùng vào Bài 13. Sự phản xạ ánh sáng.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Tìm hiểu sự phản xạ ánh sáng trên bề mặt các vật

a) Mục tiêu:

- Tìm hiểu sự phản xạ ánh sáng mặt trời trên các vật có bề mặt nhẵn bóng và bề mặt không nhẵn bóng.

- Tìm hiểu khái niệm pháp tuyến, mặt phẳng tới, góc tới, góc phản xạ.

- So sánh được đường truyền tia sáng khi phản xạ và phản xạ khuyếch tán qua các bề mặt.

- Lấy được ví dụ về sự tạo ảnh của vật qua bề mặt nhẵn bóng.

- Lấy được ví dụ phản xạ khuyếch tán trong thực tế.

b) Nội dung: HS đọc thông tin, trả lời các câu hỏi về sự phản xạ ánh sáng trên các bề mặt nhẵn bóng; xác định tia tới, tia phản xạ, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ; hiện tượng phản xạ khuếch tán; HS thảo luận so sánh phản xạ ánh sáng trong hai trường hợp: phản xạ và phản xạ khuyếch tán; Những ví dụ HS đưa ra; HS thực hiện LT1 trang 70 SGK và VD2 trang 72 SGK.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự phản xạ ánh sáng trên các vật có bề mặt nhẵn bóng; kết quả thực hiện xác định tia tới, tia phản xạ, pháp tuyến, góc tới, góc phản xạ; câu trả lời của HS về hiện tương phản xạ khuyếch tán; Kết quả thảo luận so sánh phản xạ ánh sáng trong hai trường hợp: phản xạ và phản xạ khuyếch tán; Những ví dụ HS đưa ra; Kết quả thực hiện LT1 trang 70 SGK và VD2 trang 72 SGK.

d) Tổ chức thực hiện:   

------------- Còn tiếp ---------------