Soạn siêu ngắn ngữ văn 10 kết nối bài Dưới bóng hoàng lan

[toc:ul]

[Đọc] Câu 1: Chú ý dấu hiệu để nhận biết ngôi của người kể chuyện. 

Trả lời: 

• Người kể chuyện toàn tri ngôi thứ ba.
• Dấu hiệu nhận biết: tác giả gọi tên các nhân vật và thuật lại lời nói của mỗi nhân vật, miêu tả trạng thái của các nhân vật.

[Đọc] Câu 2: Tâm trạng của Thanh khi trở về với không gian thân thuộc. 

Trả lời: Thanh cảm thấy yên bình và thong thả. 

[Đọc] Câu 3: Trạng thái tình cảm của Thanh khi nhận ra cây hoàng lan. Chú ý những chi tiết về cây hoàng lan trong toàn câu chuyện. 

Trả lời: 

• Thanh thấy tâm hồn nhẹ nhõm tươi mát như vừa tắm ở dưới suối. 
• Những chi tiết về cây hoàng lan

+ Lá cây rung động trong gió, thân cây vút cao lên trời.

+ Mùi hương thơm của hoa thoảng thoảng bay vào.

+ Kỉ niệm hồi bé, Thanh thường nhặt hoa dưới gốc cây mà nay cây đã lớn rồi.

[Đọc] Câu 4: Lưu ý sự đan xen giữa lời của người kể chuyện và lời độc thoại nội tâm của nhân vật. 

Trả lời: Lời của người kể chuyện cũng chính là những thắc mắc, những suy nghĩ nội tâm của nhân vật. 

=> Làm rõ tâm trạng của nhân vật Thanh 

[Đọc] Câu 5: Biểu hiện tình cảm của Nga và Thanh (qua lời nói, tâm trạng). 

Trả lời: 

• Nga: 

+ Lời nói: nhẹ nhàng, chan chứa yêu thương: “Những ngày em đến đây hái hoa, em nhớ anh quá”

+ Tâm trạng: hạnh phúc, nhớ thương

• Thanh

+ Lời nói: chẳng biết nói gì

+ Tâm trạng: buồn, tiếc nuối vì hai người vừa gặp nhau những đã phải chia xa

[Đọc] Câu 6: Ý nghĩa lời đối thoại giữa bà cụ và Nga về chuyện hái hoa hoàng lan. 

Trả lời: Bà cụ đơn thuần hoit lí do Nga hái hoa sớm, Nga trả lời ẩn ý cho tình cảm cô dành cho Thanh. Đó chính là cách Nga bày tỏ kín đáo tình cảm của mình. 

[Đọc] Câu 7: Chi tiết nào ở phần kết giúp bạn dự đoán sự tiến triển tình cảm giữa Thanh và Nga? 

Trả lời: 

• Thanh đứng nhìn cây hoàng lan và nhờ người gửi lời dặn đến Nga.
• Thanh nghĩ đến căn nhà như một nơi mát mẻ và sung sướng để chàng thường về nghỉ sau việc làm.
• Thanh biết rằng Nga sẽ vẫn đợi chàng, vẫn mong chàng như ngày trước.

[Trả lời câu hỏi] Câu 1: Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có nhất quán từ đầu đến cuối câu chuyện không?

Trả lời: 

• Câu chuyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba
• Ngôi kể nhất quán trong toàn bộ tác phẩm

[Trả lời câu hỏi] Câu 2: Hình ảnh thiên nhiên, con người, cảnh sinh hoạt,... hiện ra qua đôi mắt của nhân vật nào? Việc chọn điểm nhìn như vậy có ý nghĩa gì?

Trả lời: Đặt điểm nhìn quan sát ở nhân vật Thanh giúp những chi tiết hiện lên thêm phần chân thực, sống động, 

[Trả lời câu hỏi] Câu 3: Lời đối thoại giữa bà và Thanh trong phần đầu của tác phẩm chủ yếu xoay quanh những chuyện gì? Tình cảm của các nhân vật bộc lộ như thế nào qua những lời đối thoại đó?

Trả lời: 

• Lời đối thoại giữa bà và Thanh trong phần đầu tác phẩm chủ yếu xoay quanh chuyện Thanh từ trên tỉnh về, bà cháu thể hiện tình cảm yêu thương, quan tâm lẫn nhau. 
• Tình cảm của các nhân vật đầy yêu thương, trìu mến. Bà vui khi thấy cháu về, quan tâm từng li từng tí. Cháu muốn biết có ai ở cùng bà vì không yên tâm khi bà ở một mình. Giọng điệu các nhân vật dành cho nhau đầy âu yếm, thân thương. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 4: Phân tích những biểu hiện tình cảm giữa Nga và Thanh được khắc họa trong tác phẩm.

Trả lời:

[Trả lời câu hỏi] Câu 5: Trong Dưới bóng hoàng lan, nghệ thuật viết truyện của Thạch Lam biểu hiện rõ nhất qua cốt truyện, nhân vật hay lời kể? Hãy phân tích một trong ba yếu tố đó.

Trả lời: Lời kể là yếu tố biểu hiện rõ nhất nghệ thuật viết truyện của Thạch Lam. Vì: cốt truyện được Thạch Lam sáng tác rất đơn giản, nhẹ nhàng. Truyện ngắn cũng chỉ có một vài nhân vật được giới thiệu về lai lịch, ngoại hình, hành động nhưng không có gì nổi bật. Xuyên suốt câu chuyện là lời kể của người kể chuyện toàn tri đậm chất trữ tình. Lời kể đảm nhiệm nhiều chức năng: giới thiệu, miêu tả nhân vật, tả cảnh thiên nhiên, sinh hoạt, tạo giọng điệu riêng cho tác phẩm. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 6: Theo bạn, nhan đề Dưới bóng hoàng lan có ý nghĩa gì?

Trả lời:

• Không gian quen thuộc nơi con người bộc lộ tình cảm chân thành cho nhau
• Không gian mát mẻ, tĩnh lặng, đối lập với cuộc sống phồn thị ngoài kia
• Nơi ươm mầm mối tình trong sáng, đẹp đẽ

[Trả lời câu hỏi] Câu 7: Cảnh nào được miêu tả trong truyện gợi cho bạn nghĩ đến một bức tranh đẹp? Nếu cần chọn một cảnh để vẽ minh họa, bạn sẽ chọn cảnh nào? Vì sao?

Trả lời:

• Cảnh: Thanh dắt nàng đi xem vườn, cây hoàng lan cao vút, cành lá rủ xuống như chào đón hai người. ... Nắng soi vào hai người, nhưng dưới chân vẫn mát như xưa.
• Nếu phải chọn một cảnh để vẽ minh hoạ, tôi sẽ chọn vẽ cảnh Thanh và Nga cùng nhau đứng dưới bóng hoàng lan. Vì đó là một khung cảnh vừa yên bình, vừa lãng mạn thơ mộng. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 8: Nhà thơ Thế Lữ cảm nhận: Dưới bóng hoàng lan là tác phẩm "nhân từ như một lời yên ủi" (Thạch Lam - Về tác gia và tác phẩm, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2003, tr.147). Từ gợi ý đó, bạn hãy phân tích tình cảm của tác giả đối với con người và cuộc sống được thể hiện qua tác phẩm.

Trả lời: 

• Lời nhận xét của Thế Lữ: “nhân từ”: hiền lành, thương người, “yên ủi”: làm dịu những đau khổ, muộn phiền. Khi đọc “Dưới bóng hoàng lan”, bạn đọc cảm nhận được tình yêu thương giữa người với người và sự vỗ về, an ủi từ tác giả.

• Tình yêu thương: tình cảm trân trọng Thanh dành cho quê hương: tình cảm biết ơn, hiếu kính Thanh dành cho bà; tình yêu trong sáng Thanh dành cho Nga.

• Sự an ủi: Tác giả khiến bạn đọc cảm thấy yên bình, nhẹ nhõm khi đọc tác phẩm và tràn đầy niềm tin vào tình yêu của con người

[Kết nối đọc - viết] Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích tâm trạng nhân vật Thanh ở đoạn cuối của phần kết truyện.

Trả lời: “Dưới bóng hoàng lan” của Thạch Lam đã gửi gắm câu chuyện tình yêu trong sáng, đẹp đẽ giữa Thanh và Nga. Khi trở về quê, gặp lại những người mình yêu thương, Thanh cảm thấy hạnh phúc, yên bình bên bà và người bạn thời thơ ấu. Thế nhưng, thời gian gặp gỡ ngắn ngủi khiến Thanh và Nga nhanh chóng phải một lần nữa chia xa. Khi rời đi, Thanh đã nhắn gửi lời chào Nga mà không dám nói lời trực tiếp. Có lẽ chàng sợ mình sẽ lưu luyến mà không làm chủ được cảm xúc. Chàng bước đi mà nửa buồn nửa vui. Thanh nghĩa đến căn nhà như một nơi mát mẻ và sung sướng để chàng thường về nghỉ sau việc làm. Có lẽ đó chính là tổ ấm hạnh phúc mà Thanh hằng ao ước. Và Thanh cũng tin rằng Nga sẽ luôn đợi chàng và mong chàng trở về. Đó chính là động lực để Thanh sớm trở về đoàn tụ và đem đến cho Nga một hạnh phúc viên mãn.