Soạn siêu ngắn ngữ văn 10 kết nối bài Thực hành tiếng việt Biện pháp chêm xen, biện pháp liệt kê

[toc:ul]

I. Biện pháp chêm xen 

Câu 1: Phân tích tác dụng của biện pháp chêm xen được sử dụng trong các câu sau:

a. Thanh rút khăn lau mồ hôi trên trán - bên ngoài trời nắng gắt - rồi thong thả đi bên bức tường hoa thấp chạy thẳng đến đầu nhà.

(Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan)

b. Gạch mát và phủ rêu khiến Thanh nhớ lại hai bàn chân xinh xắn của Nga, ngày nào, đi trên đó.

(Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan)

c. Tuy nhiên, ông thường xuyên bị thanh tra Gia-ve (người luôn ngờ vực vể nhân thân của ông) rình mò, theo dõi.

(Phần tóm tắt tác phẩm Những người khốn khổ)

Trả lời: 

a. Giải thích cho hành động rút khăn lau mồ hôi trên trán của Thanh.

b. Bổ sung thông tin về hình ảnh hai bàn chân xinh xắn của Nga.

c. Bổ sung thông tin về thanh tra Gia-ve.

Câu 2: Viết ba câu có sử dụng biện pháp chêm xen, nội dung có liên quan đến các truyện đã đọc trong bài.

Trả lời: 

• Nguyễn Trãi – danh nhân văn hoá kiệt xuất của dân tộc, là người đã có những đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam.
• Dưới bóng hoàng lan – một sáng tác của Thạch Lam – được đánh giá là một truyện ngắn xuất sắc. 
• Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi) được coi như áng thiên cổ hùng văn của dân tộc. 

II. Biện pháp liệt kê 

Câu 1: Phân tích tác dụng của việc dùng biện pháp liệt kê ở các câu sau:

a. - Ô, đấy là viên tướng bại trận của Bắc triều, cái hồn bơ vơ ở Nam quốc, tranh chiếm miếu đền của tôi, giả mạo họ tên của tôi, quen dùng chước dối lừa, thích làm trò thảm ngược, Thượng đế bị nó bưng bít, hạ dân bị nó quấy rầy, phàm những việc hưng yêu tác quái đều tự nó cả, chứ có phải tôi đâu.

(Nguyễn Dữ, Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên)

b. Ngoài các món thường thấy ở cỗ Tết như gà luộc, giò, chả, nem, măng hầm chân giò, miến nấu lòng gà, xúp lơ xào thịt bò,... - món nào cũng mang dấu ấn tài hoa của người chế biến - là các món khác thường như gà quay ướp húng lìu, vịt tần hạt sen, chả chìa, mọc, vây,...

(Ma Văn Kháng, Mùa lá rụng trong vườn)

c. Ngày mười tám, trận Chi Lăng, Liễu Thăng thất thế,

   Ngày hai mươi, trận Mã An, Liễu Thăng cụt đầu,

   Ngày hăm lăm, Bá tước Lương Minh bại trận tử vong

   Ngày hăm tám, Thượng thư Lý Khánh cùng kế tự vẫn

(Nguyễn Trãi, Bình Ngô đại cáo)

Trả lời: 

a. Cung cấp thông tin, thể hiện cảm xúc, thái độ của người nói với hồn của viên tướng bại trận.

b. Liệt kê và cho thấy sự phong phú của các món ăn ngày Tết.

c. Liệt kê và cho cho thấy sự thất thế của quân giặc.

Câu 2: Viết ba câu có sử dụng biện pháp liệt kê, nội dung liên quan đến các văn bản trong bài học.

Trả lời: 

• Nguyễn Trãi là tác giả xuất sắc trên nhiều loại hình văn học: văn học chức năng và văn học nghệ thuật, văn chính luận và trữ tình, văn xuôi và thơ, chữ Hán và chữ Nôm,...
• Trong truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” (Thạch Lam), khi trở về với không gian quen thuộc, Thanh vừa vui sướng, hạnh phúc, vừa có cảm giác quen thuộc, gần gũi như chưa bao giờ chia xa.
• Trong bài thơ “Bảo kính cảnh giới” (số 43) của Nguyễn Trãi, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên mùa hè nhiều màu sắc với: xanh của cây hoè, đỏ của thạch lựu, đỏ của hoa sen.