Soạn siêu ngắn ngữ văn 10 kết nối bài Sự sống và cái chết

[toc:ul]

[Đọc] Câu 1: Dự đoán nội dung cụ thể sẽ được triển khai trong bài viết dựa vào nhan đề và đoạn thứ nhất.

Trả lời: Sự phát triển của sự sống trên Trái đất. 

[Đọc] Câu 2: Việc tác giả tưởng tượng ra một chuyến “du hành” ngược thời gian có ý nghĩa gì?

Trả lời: 

• Giúp người đọc hình dung tưởng tượng được lịch sử hình thành sự sống trên Trái Đất theo thời gian.
• Giúp nội dung diễn đạt trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.  

[Đọc] Câu 3: Chú ý những thuật ngữ chuyên ngành sinh học được sử dụng trong đoạn 3, 4 và tác dụng của chúng.

Trả lời: 

• Tiến hoá, sinh vật đơn bào, trùng đế giày, động vật nguyên sinh, động vật đa bào, ổ sinh thái, vô sinh, ...
• Tác dụng: làm nổi bật được chủ đề sự sống của các loài sinh vật, bài viết thêm thuyết phục, cụ thể. 

[Đọc] Câu 4: Sự khác nhau giữa các vật vô sinh và các sinh vật là gì?

Trả lời: 

• Các sinh vật có sự sống, chúng phải đấu tranh để sinh tồn, để không bị đào thải, bị chết hay dẫn đến việc bị tuyệt chủng.
• Các vật vô sinh là vật không có sự sống, là các hạt, các nguyên tử; chúng không cần phải đấu tranh để sinh tồn.

[Trả lời câu hỏi] Câu 1: Văn bản Sự sống và cái chết viết về đề tài gì? Từ việc liên hệ tới những văn bản khác cùng đề cập đề tài này mà bạn đã đọc, hãy cho biết góc độ tiếp cận vấn đề riêng của tác giả.

Trả lời: 

• Văn bản sự sống và cái chết viết về quá trình phát triển của sự sống trên Trái Đất.
• Tác giả đã tiếp cận vấn đề sự sống và cái chết từ lịch sử tiến hoá của các sinh vật trên Trái Đất, để thấy được mối quan hệ giữa sự sống và cái chết cũng như tầm quan trọng như nhau của chúng. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 2: Tóm tắt những thông tin chính trong văn bản và chỉ ra cách tác giả sắp xếp, tổ chức các thông tin đó.

Trả lời: 

• Nội dung các phần

+ Đoạn 1: hai hướng đi cơ bản của sự sống trên Trái Đất

+ Đoạn 2: lịch sử phát triển của sự sống

+ Đoạn 3: sự thích nghi, sinh tồn, tuyệt chủng của các loài trong quá trình tiến hoá

+ Đoạn 4: mối quan hệ giữa sự sống và cái chết và vai trò của chúng đối với các loài sinh vật trên Trái Đất. 

• Các sắp xếp, tổ chức: đầu tiên tác giả đưa ra những thông tin khái quát, sau đó, tác giả triển khai những nội dung cụ thể khác nhau ở đoạn 2,3 và cuối cùng, đoạn 4 khái quát, mở rộng thông tin. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 3: Dựa vào nội dung văn bản, vẽ sơ đồ mô tả quá trình phát triển của sự sống trên Trái Đất.

Trả lời: 

[Trả lời câu hỏi] Câu 4: Văn bản đưa lại cho bạn hiểu biết gì về mối quan hệ giữa "đấu tranh sinh tồn" và "tiến hóa", giữa "sự sống" và "cái chết"?

Trả lời: Đó là mối quan hệ cùng tồn tại, cùng phát triển, không loại trừ nhau, cái này là một phần của cái kia, tương hỗ, phụ thuộc lẫn nhau. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 5: Ngoài việc biết thêm các thông tin khoa học về Trái Đất, bạn còn nhận được những thông điệp gì từ văn bản Sự sống và cái chết? Trình bày suy nghĩ của bạn về những thông điệp đó.

Trả lời: Mỗi sự sống trên Trái Đất đều vô cùng đáng quý, đáng trân trọng và loài người cần có ý thức nâng niu, gìn giữ sự sống trên Trái Đất. Ngày nay, khi xã hội hiện đại phát triển, con người đã và đang vô tình làm kiệt quệ môi trường sinh thái, khiến những loài động thực vật mất đi môi trường sống tự nhiên của mình. Vì vậy, mỗi người cần có ý thức bảo vệ, gìn giữ môi trường sinh thái chung. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 6: Những đặc trưng của loại văn bản thông tin đã được thể hiện như thế nào trong văn bản này ? Các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm hoặc nghị luận đã được phối hợp sử dụng như thế nào và tạo được hiệu quả ra sao ? 

Trả lời: 

• Văn bản thông tin cung cấp cho bạn đọc thông tin để ta thấy được quan điểm, suy nghĩ của người viết. Văn bản trên đã cung cấp đến cho bạn đọc thông tin về sự sống và cái chết trên Trái Đất.
• Các yếu tố miêu tả được tìm thấy nhiều nhất ở các đoạn 2,3,4 với cách sử dụng nhiều danh từ riêng, động từ, tính từ. Các yếu tố nghị luận xuất hiện trong các đoạn 1,3,4 với những lí lẽ, bằng chứng nhằm thể hiện quan điểm người viết và thuyết phục bạn đọc. Các phương thức biểu đạt được sử dụng xen kẽ, phối hợp với nhau đem lại hiệu quả cho văn bản. 

[Trả lời câu hỏi] Câu 7: Có thể đổi nhan đề của văn bản thành Sự sống và cái chết của các loài sinh vật trên Trái Đất được không? Vì sao?

Trả lời: Không thể thay đổi nhan đề. Vì nhan đề “Sự sống và cái chết” mang tính cô đọng, bao quát hơn , có khả năng gợi liên tưởng sâu rộng hơn.

[Trả lời câu hỏi] Câu 8: Vấn đề tác giả đặt ra trong văn bản này đã tác động như thế nào đến nhận thức của bạn về cuộc sống?

Trả lời: Vấn đề tác giả đặt ra trong văn bản khiến chúng ta càng thêm trách nhiệm, có ý thức bảo vệ, gìn giữ môi trường sinh thái trên Trái Đất.

[Kết nối đọc - viết] Thu thập thông tin về một loài sinh vật mà bạn muốn tìm hiểu. Trình bày thông tin đó bằng một đoạn văn (khoảng 150 chữ).

Trả lời: Cá voi xanh là loài động vật lớn nhất trên trái đất cho đến nay. Một con cá voi xanh có thể nặng đến 200 tấn và dài khoảng 33m, nghĩa là to tương đương với một chiếc máy bay Boeing 737 đấy! Cá ngừ đại dương là loài cá biển lớn và nhanh nhất. Con trưởng thành có thể nặng 680kg và bơi với vận tốc 88 km một giờ - ngang với một chiếc xe hơi chạy trên đường cao tốc. Nhiều loài cá có thể thay đổi giới tính trong cuộc đời. Đặc biệt các loài cá sống dưới biển sâu có cả hai bộ phận sinh dục cái và đực. Việt Nam có rất nhiều loài động vật biển quý. Tuy nhiên, rất nhiều loài như rùa biển, bò biển,… đã bị suy giảm khá nhiều về số lượng và đang có nguy cơ tuyệt chủng cao theo Sách đỏ quốc tế (IUCN). Hãy cùng tìm hiểu về những loài động vật này và tìm cách bảo vệ chúng nhé!