Đề văn 7: Em hãy giải thích câu nói của nhà văn M.Gorki: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”

[toc:ul]

Bài mẫu 1: Em hãy giải thích câu nói của nhà văn M.Gorki: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”

Dàn ý

1. Mở bài

• Giới thiệu M. Goóc-ki và quá trình tự rèn luyện để trở thành một nhà văn nổi tiếng, phần lớn nhờ đọc sách.
• Dẫn đề (ghi lại câu nói của M. Goóc-ki).
• Chuyển mạch: giải thích câu nói, nêu cách chọn sách và phương pháp đọc sách.

2. Thân bài

•  Giải thích:
• Sách chứa đựng tri thức loài người, được chọn lọc, tích lũy từ ngàn xưa, là công cụ truyền lưu văn hóa nhân loại.
• Sách mở rộng những chân trời mới
• Mở rộng hiểu biết về thế giới tự nhiên và vũ trụ.
• Mở rộng hiểu biết về loài người, các dân tộc xa lạ: đời sống vật chất, tinh thần, tình cảm, văn hóa của họ.
• Rèn luyện nhân cách, nuôi dưỡng khát vọng, ước mơ của ta.
• Cách chọn và đọc sách
• Chọn sách tốt, sách tốt giúp ta
• Nhận thức đúng sự vật, sự việc, con người.
• Hành động đúng và tiến bộ.
• Nâng cao phẩm chất đạo đức, làm phong phú đời sống tinh thần.
• Loại bỏ sách xấu, vì sách xấu
• Bóp méo sự thật, xuyên tạc lịch sử.
• Khích động những thị dục thấp hèn.
• Thúc đẩy những hành vi sai trái, hành động vô đạo đức.
•  Dẫn chứng.
• Cách đọc sách
• Chọn thời gian và nơi đọc thích hợp.
• Chọn lọc, tiếp thu những tri thức tốt, bổ sung kiến thức bản thân.
• Dẫn chứng.

3. Kết bài

• Tóm lược những chân trời mới mà sách có thể mở rộng cho ta.
• Sách gắn liền với nền văn minh của nhân loại.

Bài làm

Nói tới sách là nói tới trí khôn của loài người. Bởi sách là nơi chứa những thành tựu văn minh mà hàng bao thế hệ tích luỹ truyền lại cho mai sau. Từ một cậu bé mồ côi, thất học, Alecxây Pêscôp đã vươn lên trở thành M. Gorki - nhà văn nổi tiếng thế giới, nhà văn bậc thầy của giai cấp vô sản - người được nhân dân thế giới kính trọng vì một vốn hiểu biết văn hoá vừa rộng lớn vừa sâu sắc. Từ trải nghiệm của bản thân ham học hỏi, M. Gorki đã có một tổng kết như một chân lý về việc trau, dồi tri thức: “Sách mở rộng ra trước mắt tôi những chân trời mới”.

Nhờ nghị lực sống phi thường, M. Gorki đã tìm gặp một thứ tài sản phi thường: sách. Nói đến M. Gorki, không thể không nói đến tinh thần tự học, do đó không thể không nói đến sách. Chính ông đã nói đến tác động tuyệt diệu của sách đối với mình trong một lời phát biểu giản dị: “Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống”.

Câu nói ấy hàm chứa một ý nghĩa phong phú và một chân lý, một lời khuyên. Từ lâu con người đã biết sự kì diệu của sách. Sách, đó là cái thần kì trong những cái thần kì mà nhân loại đã sáng tạo nên. Thật không thể hình dung một nền văn minh mà không có sách. Từ hàng nghìn năm trước, khi chưa có chữ in, chưa có máy in, chưa có cả giấy bút nữa, thì nhân loại đã nghĩ đến sách rồi, đã có những hình thức đầu tiên của sách rồi. Sách là cái cần có để con người lưu trữ và truyền lại cho người khác, cho thế hệ khác, những hiểu biết của mình về thế giới xung quanh, những khám phá về vũ trụ và con người, cả những ý nghĩ, những quan niệm, những mong muốn về cuộc sống cần gửi đến cho mọi người và trao gửi đến đời sau. Sách, đó là kho tàng chứa đựng những hiểu biết về con người đã được khám phá, chọn lọc, thử thách, tổng hợp. Sách là nơi kết tinh những tư tưởng tiên tiến nhất của các thời đại, những hoài bão mạnh mẽ nhất, những tình cảm tha thiết nhất của con người. Chỉ có những gì mà con người cảm thấy bức xúc cần nói lên, cần truyền lại, mới đi vào sách.

Tác động của sách không hề bị giới hạn bởi thời gian và không gian. Con người ngày nay vẫn không hề giảm sút hứng thú tìm lại những trang sách đã có hàng mấy nghìn năm nay, từ những hình vẽ bí hiểm trên những phiến đất sét, những chữ cái từ lâu đã trở nên lạ lùng trên các tấm da cừu,… cho đến hôm nay, những cuốn sách được in hàng loạt bằng những máy in điện tử hiện đại. Một người sống ở một làng hẻo lánh ở châu Á cũng có thể đọc được của một người viết từ một đất nước xa xôi ở châu Mĩ. Thật có thể nói rằng: có sách các thế kỉ và các dân tộc xích lại gần nhau. Sách đưa đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về thế giới xung quanh, về vũ trụ bao la, về những đất nước và những dân tộc xa xôi. Những quyển sách khoa học có thể giúp người đọc khám phá ra vũ trụ vô tận với những quy luật của nó, hiểu được trái đất tròn trên mình nó có bao nhiêu đất nước khác nhau với những thiên nhiên khác nhau. Những quyển sách xã hội lại giúp ta hiểu biết về đời sống con người trên các phần đất khác nhau đó với những đặc điểm về kinh tế, lịch sử, văn hoá, những truyền thống, những khát vọng. Sách, đặc biệt là những cuốn sách văn học giúp ta hiểu biết về đời sống bên trong của con người, qua các thời kỳ khác nhau, ở những dân tộc khác nhau, những niềm vui và nỗi buồn, hạnh phúc và đau khổ, những khát vọng và đấu tranh của họ.

Sách còn giúp người đọc phát hiện ra chính mình, hiểu rõ mình là ai giữa vũ trụ bao la này, hiểu mỗi người có mối quan hệ như thế nào với người khác, với tất cả mọi người trong cộng đồng dân tộc và cộng đồng nhân loại này. Sách giúp cho người đọc hiểu được đâu là hạnh phúc, đâu là nỗi khổ của con người và phải làm gì để sống cho đúng và để đi tới một cuộc đời thực sự. Sách mở rộng những chân trời ước mơ và khát vọng.

Đã từng có những cuốn sách không chỉ “mở rộng những chân trời mới” cho một người, “trăm người, triệu người, mà còn cho cả nhân loại. Những trang sách của Brunô, Galilê về Trái Đất và Thái Dương hệ đã mở ra cho loài người một thời kỳ mới trên con đường chinh phục các vì sao trên thiên hà. Những trang sách của Đacuyn về các giống loài không chỉ giúp con người hiểu rõ về các giống loài sinh vật mà còn hiểu rõ hơn về chính con người. Sách của Điđơrô, Môngtexkiơ rồi của Mác, Ăngghen… thực sự đã giúp con người triển khai những cuộc cách mạng to lớn. Đọc Bandắc ta hiểu về thế giới tư bản với sức mạnh lạnh lùng của đồng tiền, đọc thơ Tago, thơ Lý Bạch, Đỗ Phủ, ta hiểu đời sống và tâm hồn của cả các dân tộc. Đọc sách viết về Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Cao Bá Quát… ta hiểu xưa kia cha ông ta từng đau khổ và mơ ước những gì… Thật không sao kể hết “những chân trời” mà những trang sách đã mở rộng ra trước mắt ta. Có thể nói một cách tóm tắt rằng: lợi ích của sách là vô tận. Ta đồng ý với lời nhận xét của M. Gorki cũng là tiếp nhận lời khuyên bao hàm chứa trong câu nói ấy: Hãy đọc sách, cố gắng đọc sách càng nhiều càng tốt.

Tuy nhiên, chẳng lẽ đó là một lời khuyên vô điều kiện? Ngẫm cho kỹ, ta vẫn thấy một khoảng trống cần cân nhắc trong lời khuyên ấy. Vì sao? Vì không phải mọi quyển sách đều là “nguồn kiến thức”, là nơi dẫn chúng ta đi vào con đường đúng đắn. Thế nào là sách tốt? Đó là những cuốn sách phản ánh chính xác quy luật tự nhiên và đời sống xã hội. Chúng giúp con người hiểu rõ về số phận để có ý thức đúng về nghĩa vụ của mình trong đời sống. Một cuốn sách tốt phải khiến cho mọi người thêm tự hào về mình, thêm vững tin ở cuộc sống để chiến đấu cho cuộc sống mỗi ngày một tốt đẹp và hạnh phúc hơn. Nó phải khiến cho tâm hồn con người trở nên phong phú hơn, độ lượng hơn, trong sáng hơn.

Còn thế nào là sách xấu? Đó là những cuốn sách xuyên tạc đời sống đưa đến cho người đọc những kiến thức dối trá về thế giới xung quanh. Chúng đề cao dân tộc này mà bôi nhọ dân tộc kia, chúng gây thù hằn và ngờ vực giữa các dân tộc, đề cao bạo lực và chiến tranh.

Đọc những cuốn sách như thế, người đọc không những không tăng thêm hiểu biết mà còn trở nên dốt nát, ngu muội hơn. Đọc những cuốn sách như thế, tâm hồn người đọc không những không hề mở rộng mà còn thêm khô cằn.

Sách tốt được coi như là một thứ thuốc bồi dưỡng cực kỳ công hiệu. Ngược lại, sách xấu như là một thứ thuốc cực kì nguy hiểm. Không còn sách, nền văn minh nhân loại cũng sẽ không còn. Vì thế: “Hãy yêu sách, nó là nguồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là con đường sống” như M. Gorki đã nói: “Sách là một phần quan trọng và tất yếu của cuộc sống”. Không có nó, thì văn minh nhân loại rất khó được lưu giữ trường cửu với thời gian.

Bài mẫu 2: Em hãy giải thích câu nói của nhà văn M.Gorki: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”

Bài làm

“Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”. Câu nói ấy hàm chứa một ý nghĩa phong phú và một chân lý, một lời khuyên.

Từ lâu con người đã biết đến sự kì diệu của sách. Sách, đó là cái thần kì trong những cái thần kì mà nhân loại đã sáng tạo nên. Thật không thể hình dung một nền văn minh mà không có sách. Từ hàng nghìn năm trước, khi chưa có chữ in, chưa có máy in, chưa có cả giấy bút nữa, thì nhân loại đã nghĩ đến sách rồi, đã có những hình thức đầu tiên của sách rồi. Sách là cái cần có để con người lưu giữ và truyền lại cho người khác, cho thế hệ khác, những hiểu biết của mình về thế giới xung quanh, những khám phá về vũ trụ, về con người, cả những ý nghĩ, những quan niệm, những mong muốn về cuộc sống cần gửi đến cho mọi người và trao gửi đến đời sau.

Sách, đó là kho tàng chứa đựng những hiểu biết của con người đã được khám phá, chọn lọc, thử thách, tổng hợp. Sách là nơi kết tinh những tư tưởng tiên tiến nhất của các thời đại, những hoài bão mạnh mẽ nhất, những tình cảm tha thiết nhất của con người. Chỉ có những gì mà con người cảm thấy bức xúc cần nói, cần truyền lại, mới đi vào sách.

Tác động của sách không hề bị giới hạn bởi thời gian và không gian. Con người ngày nay vẫn không giảm sút hứng thú tìm lại những trang sách đã có hàng mấy nghìn năm nay, từ những hình vẽ bí hiểm trên những phiến đất sét, những chữ cái từ lâu đã trở nên lạ lùng trên các tấm da cừu, những con chữ tượng hình trên các thẻ tre… cho đến hôm nay, những cuốn sách được in hàng loạt bằng những máy in điện từ hiện đại. Một người sống ở một làng hẻo lánh Châu Á cũng có thể đọc được cuốn sách của một người viết từ một đất nước xa xôi ở Châu Mỹ. Thật có thể không ngoa rằng: có sách, các thế kỉ và các dân tộc xích lại gần nhau.

Sách là thế, sách có sức mạnh như thế, cho nên M. Gorki đã rất có lý khi nói: “Sách mở rộng ra trước mắt tôi những chân trời mới”.

Sách đưa đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về thế giới xung quanh, về vũ trụ bao la, về những đất nước và dân tộc xa xôi. Những quyển sách khoa học có thể giúp người đọc khám phá ra vũ trụ vô tận với những quy luật của nó, hiểu được quả đất tròn mang trên mình nó bao nhiêu đất nước khác nhau với những hoàn cảnh thiên nhiên khác nhau. Những quyển sách xã hội học giúp hiểu biết về đời sống con người trên các phần đất khác nhau đó với những đặc điểm về kinh tế, lịch sử, văn hóa, những truyền thống, những khát vọng.

Sách, đặc biệt là những cuốn sách văn học, giúp ta hiểu biết về đời sống bên trong của con người, qua các thời kỳ khác nhau, ở các dân tộc khác nhau, những niềm vui và nỗi buồn, hạnh phúc và đau khổ, những khát vọng và đấu tranh của họ.

Sách còn giúp người đọc phát hiện ra chính mình, hiểu rõ mình là ai giữa vũ trụ bao la này, hiểu mỗi người có mối quan hệ như thế nào với người khác, với tất cả mọi người trong cộng đồng dân tộc và cộng đồng nhân loại này. Sách giúp người đọc hiểu được đâu là hạnh phúc, đâu là nỗi khổ của mỗi người và phải làm gì để sống cho đúng và đi tới một cuộc đời thật sự. Sách mở rộng những chân trời ước mơ và khát vọng.

Đã từng có những cuốn sách không chỉ “mở rộng những chân trời mới” cho một người, trăm người, triệu người, mà cho cả nhân loại. Những trang sách của Brunô, Galilê về quả đất và thái dương hệ đã mở ra cho loài người một thời kỳ mới trên con đường chinh phục tự nhiên. Những trang sách của Đacuyn về các giống loài không chỉ giúp con người hiểu rõ về các giống loài sinh vật mà còn hiểu rõ hơn về chính con người. Sách của Sêcxpia, của Diderot, Monteskier rồi của Mac, Angghen… thực sự đã giúp con người làm những cuộc cách mạng. Đọc Bangdac ta hiểu về thế giới tư bản với sức mạnh lạ lùng của đồng tiền. Đọc thơ Tago, thơ Lý Bạch, Đỗ Phủ, ta hiểu đời sống và tâm hồn của cả những dân tộc. Đọc Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Cao Bá Quát… ta hiểu xưa kia cha ông ta từng đau khổ và ước mơ những gì… Thật không sao kể hết “những chân trời” mà các trang sách đã mở rộng trước mắt ta. Có thể nói một cách tóm tắt rằng: lợi ích của sách là vô tận. Ta đồng ý với lời nhận xét của M. Gorki cũng là tiếp nhận lời khuyên bao hàm chứa trong câu nói ấy: Hãy đọc sách, cố gắng đọc sách càng nhiều càng tốt.

Tuy nhiên, chẳng lẽ đó là một lời khuyên vô điều kiện? Ngẫm cho kỹ, ta vẫn thấy có một khoảng trống cần cân nhắc trong lời khuyên ấy. Vì sao? Vì không phải mọi quyển sách đề “mở rộng những chân trời mới”.

Từ khi xuất hiện chủ nghĩa tư bản, mọi vận dụng của con người, trong đó có sách, đều trở thành hàng hóa. Sách không chỉ là cái do con người viết ra cho con người đọc, mà còn là một món hàng cho những ông chủ nhà in, chủ nhà xuất bản kiếm lời. Mục đích của những ông chủ ấy, nói chung, không phải là phục vụ nhân loại mà để kiếm lợi nhuận, lợi nhuận tối đa. Vì thế, trên thị trường sách, không phải bao giờ cũng chỉ có những cuốn sách tốt thực sự phục vụ mục đích cao cả của con người, mà còn có rất nhiều những cuốn sách vì mục đích kiếm lời, đã gây tác hại không nhỏ cho con người.

Thế nào là sách tốt? Đó là những cuốn sách phản ánh chính xác quy luật của tự nhiên và của đời sống xã hội. Chúng giúp con người ta hiểu rõ về số phận của mình để có ý thức đúng về nghĩa vụ của mình trong đời sống. Một cuốn sách tốt phải giúp cho các dân tộc hiểu biết nhau hơn. Nó phải ca ngợi sự công bằng và tình hữu nghị giữa các dân tộc. Nó phải khiến cho con người thêm tự hào về mình, thêm vững tin ở cuộc sống để chiến đấu cho cuộc sống mỗi ngày một hợp lí và hạnh phúc hơn. Nó phải khiến cho tâm hồn con người trở nên phong phú hơn, độ lượng hơn, trong sáng hơn.

Đọc những cuốn sách như thế, đúng là chân trời mở rộng không chỉ trước mắt ta mà còn cả trong tâm hồn ta. Ta không chỉ tăng thêm hiểu biết mà còn tăng thêm giá trị và sức mạnh.

Còn thế nào là sách xấu? Đó là những cuốn sách xuyên tạc đời sống, đưa đến cho người đọc những kiến thức giả trá về thế giới xung quanh. Chúng đề cao dân tộc này mà bôi nhọ dân tộc kia, chúng gây thù hằn và ngờ vực giữa các dân tộc, đề cao bạo lực và chiến tranh, kích động những thị hiếu bản năng thấp hèn của con người.

Đọc những cuốn sách như thế, người đọc không những không tăng thêm những hiểu biết mà còn trở nên dốt nát, mê muội hơn. Đọc những cuốn sách như thế, tâm hồn người đọc không những không hề mở rộng chân trời mà còn thêm khô cằn vì những thú tính độc ác, những ước muốn tầm thường ích kỷ, những tình cảm bạc nhược đớn hèn. Sách có thể là một thứ thuốc bồi dưỡng cực kỳ công hiệu, cũng có thể là một thứ ma túy, một thứ thuốc độc cực kì nguy hiểm.

Bởi vậy, từ câu nói của nhà văn vô sản Nga, ta có thể tự xác định cho mình một thái độ đối với sách. Trước hết, phải biết quý trọng sách và coi việc đọc sách là một công việc rất cần thiết, vừa rất thú vị vừa rất bổ ích. Sống mà không đọc sách, không ham mê sách, là một điều không thể chấp nhận được. Nhưng phải chọn sách để đọc. Không bị mê hoặc bởi sự hấp dẫn của hình thức, không để bị lôi cuốn bởi những thị hiếu tầm thường, phải tìm đến những cuốn sách thực sự tốt, có ích. Mặt khác, đọc sách không chỉ là một sự hưởng thụ, mà còn là một cách hành động ở đời. Cho nên, đọc sách là để rút ra những bài học bổ ích cho cuộc sống tốt hơn, hành động có hiệu quả hơn. Đọc sách mà không tiêu hóa được, không vận dụng được vào hành động, thì dẫu đọc hàng nghìn cuốn sách cũng không hơn gì cái tủ mọt đựng sách.

Hàng ngàn năm qua, con người đã sáng tạo ra sách và mê đọc sách. Nhưng nếu xưa kia niềm vui ấy chỉ là đặc quyền của một số người rất nhỏ thì ngày nay là niềm vui, là quyền lợi của cả những con người bé nhỏ bình thường. Sách vẫn tiếp tục phát huy tác dụng kì diệu của nó. Ta không thể hình dung một thế giới không có sách. Không còn sách, nền văn minh nhân loại cũng sẽ không còn.

Bài mẫu 3: Em hãy giải thích câu nói của nhà văn M.Gorki: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới”

Bài làm

Viết về vai trò của sách, nhà văn M. Gorki từng nhận định: “Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”. Câu nói ấy tuy bình dị nhưng đã nhấn mạnh được tầm quan trọng của sách đối với sự thành công trên con đường học vấn của một nhà văn hiện thực xã hội chủ nghĩa cũng như với tất cả mọi người. Quả thật, câu nói của M. Gorki đã giúp mỗi người có dịp nhìn nhận lại những giá trị lớn lao mà sách mang lại cho đời sống con người.

Câu nói của M. Gorki đã hướng đến đối tượng là sách. Đây là một sản phẩm mang giá trị tinh thần to lớn bởi là sự kết tinh của trí tuệ, hiểu biết hay những kinh nghiệm của con người về mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội. Sách có thể được trình bày dưới dạng những ngôn ngữ khác nhau như chữ viết, âm thanh, hình ảnh hay kí hiệu…

Hình ảnh “những chân trời mới” xuất hiện trong câu nói của nhà văn mang nhiều tầng nghĩa. Về nghĩa đen, đường “chân trời” chính là đường giới hạn giữa bầu trời hay mặt đất, cũng có thể là đường giới hạn giữa bầu trời và mặt biển. Và nếu xét ở nghĩa bóng thì đường “chân trời” giúp người đọc, người nghe liên tưởng đến ánh sáng của trí thức, của cảm xúc và cũng có thể là nhân cách mà con người có thể tiếp nhận được từ sách. Sách “mở rộng những chân trời mới” trong quan niệm của nhà văn ắt hẳn là sự mở mang tri thức của sách cho con người về tất cả mọi phương diện của đời sống.

Thông qua câu nói “sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”, M. Gorki muốn nhấn mạnh đến ý nghĩa của sách - một người bạn rất quan trọng trong đời sống tinh thần của con người. Sách có thể giúp con người đạt đến sự thành công ở tri thức, cũng có thể bồi đắp nên những tình cảm, nhân cách tốt đẹp để mỗi người có thể trau dồi và hoàn thiện bản thân mình hơn. Tìm đến sách, ta có thể tìm đến cả kho tàng tri thức phong phú của nhân loại. Dường như mọi lĩnh vực trong đời sống từ các môn khoa học về thế giới tự nhiên và vũ trụ đến những kiến thức về đời sống văn hóa, xã hội của loài người, sách đều cung cấp cho ta những tư liệu quý giá. Từ vốn hiểu biết tích góp được trong những trang sách, con người có thể dễ dàng, tự tin hơn trong trong hành trình chinh phục tri thức của nhân loại và có những bước tiến quan trọng để chiếm lĩnh thế giới.

Minh chứng tiêu biểu nhất cho việc chiếm lĩnh kiến thức từ sách là tác giả của chính câu nói - M. Gorki. Ông vốn là một nhà văn vĩ đại và được nhân loại ca ngợi như là một “cánh chim báo bão” của cách mạng Nga. Dù ông không qua một trường đại học nào nhưng vẫn là một cây bút nổi tiếng với khối lượng tác phẩm đồ sộ. Thành tựu ông tạo nên được vun bồi phần lớn nhờ vào khả năng tự học, tự trau dồi của ông. Đương nhiên, trong quá trình tự rèn luyện, sách chính là một người bạn nhiệt thành, người bạn ấy không chỉ đồng hành cùng nhà văn trong hành trình tích lũy vốn sống mà còn cho ông nguồn tri thức quý báu, những trải nghiệm vô giá. Tất cả những điều ấy chính là phương tiện giúp nhà văn viết nên những tác phẩm có giá trị tuyệt vời.

Học sinh chúng ta ngày nay có rất nhiều những phương tiện phục vụ cho việc học và một trong số đó là sách giáo khoa của từng môn học. Nếu sách toán giúp ta biết đến những con số, biết cách tính toán, biết đến những định lý, định đề thì sách vật lí đã tạo cơ hội để ta biết đến Galilê, Anhxtanh, biết đến vận tốc, gia tốc. Nếu sách lịch sử cung cấp cho ta những sự kiện, những nhân vật gắn với vận mệnh của dân tộc trong từng giai đoạn thì sách địa lý cho ta những bài học về các vùng đất, địa danh, về phong tục về nếp sống của con người…

Cứ như vậy, mỗi một quyển sách của từng môn học lại góp phần vun đắp cho niềm hăng say được tìm tòi, khám phá của mỗi người khi còn ngồi trên ghế nhà trường và đồng thời cũng mở lối tương lai cho ta trong việc chinh phục những chân trời kiến thức.

Giải thích “sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”, ta thấy sách có thể có sức mạnh thần kì trong việc kết nối con người xuyên không gian và cả thời gian. Dù thuộc những châu lục khác nhau, những đất nước hay những vùng miền khác nhau và dù là những thế hệ thuộc những thời đại, giai đoạn lịch sử khác nhau nhưng qua trang sách, con người có thể tìm được sự đồng điệu với nhau…

Lý do của sự đồng điệu ấy là con người dù sống ở bất kì nơi đâu hay là vào bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử thì khi sống, con người cũng luôn hướng đến những giá trị tích cực mãi muôn đời. Đó là sự trân trọng, ngợi ca đối với những lối sống thuộc về chân - thiện - mỹ. Hướng đến những giá trị đẹp đẽ và tích cực, con người cũng đồng thời thể hiện những thái độ phê phán, lên án với những điều tiêu cực và xấu xa. Nhờ những trang sách, ta có thể biết đến những con người có thể truyền cảm hứng sống cho ta một cách mạnh mẽ nhờ những phẩm chất tốt đẹp dù giữa họ và ta có những khoảng cách rất lớn về địa lý. Sách vở giúp ta có thể biết đến những người có nghị lực sống, tài năng phi thường khiến cả thế giới ngả mũ bái phục…

Đó là nhà soạn nhạc thiên tài Beethoven được biết đến như một hình tượng âm nhạc vĩ đại của nhân loại dù thuở bé thơ, ông là người khiếm thính và sau đó bị điếc hoàn toàn. Đó là nhà triết học, nhà kinh tế, nhà sử học và đồng thời là nhà lãnh đạo cách mạng bậc thầy Các Mác đã tạo lập những nền tảng quan trọng cho chủ nghĩa cộng sản, chủ nghĩa xã hội. Chính những điều mà ông tạo dựng này đã có những tác động sâu sắc trong việc mang lại những lợi ích cho đời sống xã hội loài người.

Giữa những nhân vật này với ta có một khoảng cách rất lớn về địa lí, không gian nhưng ta vẫn có thể biết đến họ để rồi cảm phục và ngưỡng mộ họ vì tài năng và những đóng góp của họ đối với cuộc sống của nhân loại là nhờ có những trang sách. Có thể mượn câu chuyện của đại thi hào Nguyễn Du với sự cảm mến dành cho nàng Tiểu Thanh đã khuất để làm dẫn chứng cho việc kết nối giữa con người với con người dù sống trong những thời đại khác nhau. Khi biết đến người con gái tài tình nhưng bạc phận là Tiểu Thanh qua chính những dòng viết tự sự của nàng về cuộc đời, Nguyễn Du đã không khỏi xúc động và nhận thấy sự đồng cảm sâu sắc với nàng.

Tác giả đã dành viết cho nàng những dòng rất đỗi chân thành qua bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” như một nén hương lòng thành kính cho người đã hóa thành tro tàn. Khi khóc thương Tiểu Thanh, Nguyễn Du đồng thời cũng ngẫm đến cuộc đời mình trong tương lai với những nỗi niềm chất chứa. Như vậy, chính những dòng viết mà Tiểu Thanh để lại cho đời chính là phương tiện giúp nhà thơ có cơ hội kết nối với tấm lòng tri kỷ dù con người ấy sống cách ông cả hàng trăm năm. Qua tác dụng vĩ đại của sách khi tìm hiểu “sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”, ta đã thấy được tấm lòng bao la cùng giá trị nhân văn cao cả mà đại thi hào Nguyễn Du dành cho nhân vật của mình.

Sách cũng có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và rèn luyện những tình cảm, cảm xúc tốt đẹp. Những trang sách có giá trị luôn mang lại cho con người những bài học cuộc sống tốt đẹp, nhất là những bài học về đạo đức và cách đối nhân xử thế trong cuộc đời. Đơn giản là khi ta đọc những trang viết cổ tích của dân gian… Hẳn ai mà chẳng yêu thương, trân trọng những nhân vật thảo hiền như cô Tấm, hay chất phác, thật thà như Thạch Sanh, sự chăm chỉ, lương thiện như anh Khoai để rồi càng yêu, càng quý những con người hiền lành ấy bao nhiêu thì ta lại thêm căm ghét, khinh bỉ sự ích kỷ, độc ác của Lý Thông, sự mưu mô và gian xảo của phú hộ.

Ta biết yêu, biết ghét một cách rõ ràng và rạch ròi, nhận thức được một chân lý sống đúng đắn ở đời là “ở hiền gặp lành” để có ý thức sống tốt đẹp, tích cực và đồng thời cũng biết lên án diệt trừ những cái xấu, cái ác như vậy chẳng phải chính là nhờ những trang sách hay sao? Có những người có niềm đam mê bất tận với sách và đã dành tâm sức rất nhiều để truyền nguồn cảm hứng đọc sách đến với mọi người. Họ làm như vậy vì nhận ra những giá trị tốt đẹp mà sách mang lại và mong muốn rằng trong cuộc đời cũng sẽ có nhiều người khác nhận được giá trị tích cực ấy.

Đó là câu chuyện của chủ tịch trang mạng xã hội toàn cầu facebook Mark Zuckerberg. Ông đã lập ra trang “A book a year” để kêu gọi mọi người đọc sách. Không chỉ ở những đất nước xa xôi mà ngay tại Việt Nam cũng có những người rất nhiệt huyết với cộng đồng trong việc khuyến khích mọi người đọc sách. Đó là nhóm năm bạn trẻ đã trích tiền lương cá nhân để sáng lập ra thư viện sách miễn phí “Đủng Đỉnh Đọc” ở Thành phố Hồ Chí Minh để phục vụ cho bạn đọc thiếu nhi. Họ có thể không giàu có về tiền bạc như “ông chủ” Facebook nhưng thật sự là những người giàu có về tấm lòng. Bình luận “sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”, ta thấy sách mang lại những giá trị hết sức to lớn cho đời sống con người nhưng không phải bất kì quyển sách nào cũng có thể làm tròn được sứ mệnh ấy. Có những quyển sách tốt, có giá trị nhưng cũng không hiếm những quyển sách xấu, có hại.

Có những quyển sách được viết ra nhằm mục đích xấu xa để con người có những cái nhìn lệch lạc và hành động sai trái. Thường thì những quyển sách này sẽ được biên tập với những nội dung nhảm nhí thậm chí phản cảm đã làm “ô nhiễm” môi trường đọc. Đó là những quyển sách tuy gắn mác giáo dục về lịch sử, đạo đức hay cung cấp cho người đọc những thông tin về khoa học, từ điển… nhưng lại được biên soạn hết sức cẩu thả.

Ta hẳn còn nhớ đế quyển “Từ điển Vũ Chất” với những định nghĩa lệch lạc hay có những quyển sách bổ trợ kiến thức toán cho trẻ em nhưng lại được soạn bằng hình ảnh cắt cụt ngón tay để minh họa cho phép cộng trừ. Rõ ràng, nếu không có sự chọn lọc thì chắc chắn ta sẽ bị ảnh hưởng về mặt nhận thức rất nhiều khi mua phải những quyển sách nói trên.

Sách là tài sản quý giá nhưng sẽ quý giá hơn nếu ta biết chọn cho mình loại sách tốt, là loại sách phù hợp với độ tuổi, trình độ và nhu cầu tìm hiểu của cá nhân. Điều này có tác động rất quan trọng để ta có thể chinh phục “những chân trời mới” như lời của M. Gorki nhận định. Hơn nữa, khi đọc sách ta cần tạo lập và duy trì phương pháp đọc phù hợp. Ta không chỉ cần đọc rộng mà còn cần đọc sâu và đặc biệt là rút ra những bài học, biết vận dụng những gì được tiếp thu từ sách vở vào cuộc sống cá nhân. Có như vậy, ta mới là người đọc sách thông minh và hiệu quả.

Tóm lại, sách quả thật là phương tiện mở ra “những chân trời mới” không chỉ với riêng M. Gorki mà còn là với tất cả mọi người. Chính vì vậy, mỗi cá nhân hãy chọn và duy trì thói quen đọc sách để giúp bản thân mình hoàn thiện cả về kiến thức và nhân cách. Đó cũng chính là nền tảng để con người tiến bước đến thành công. Câu nói của M. Gorki “sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới” chính là lời khuyên mà nhà văn hướng đến mọi người.