Bài soạn siêu ngắn: Đoàn thuyền đánh cá - Ngữ văn lớp 9

[toc:ul]

Câu 1: Bài thơ được triển khai theo trình tự chuyến ra khơi của đoàn thuyền đánh cá. Dựa theo trình tự ấy, em hãy tìm bố cục của bài thơ. Hãy nêu thời gian và không gian được miêu tả trong bài thơ.

Trả lời:

• Bố cục ba phần:
• Phần 1: Hai khổ đầu => cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng của người đi biển
• Phần 2: Bốn khổ thơ tiếp theo => Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển
• Phần 3: Khổ thơ cuối => cảnh đoàn thuyền trở về.
• Không gian trong bài: Con người nhỏ bé giữa biển khơi rộng lớn.
• Thời gian:Từ lúc hoàng hôn đến bình minh của ngày hôm sau.

Câu 2: Hình ảnh người lao động và công việc của họ được miêu tả trong không gian nào? Bằng những biện pháp nghệ thuật gì, tác giả đã làm nổi bật vẻ đẹp và sức mạnh của người lao động trước thiên nhiên, vũ trụ?

Trả lời:

Hình ảnh người lao động và công việc của họ được miêu tả giữa thiên nhiên bao la của biền và trời.

Thông qua biện pháp nghệ thuật nhân hóa, so sánh, tác giả đã miêu tả con thuyền lướt giữa gió trăng lồng lộng, hình ảnh con người lao động hăng say, hòa quyện với thiên nhiên tạo nên một bức tranh tráng lệ.

Câu 3: Bài thơ có nhiều hình ảnh đẹp tráng lệ, thể hiện sự hài hoà giữa thiên nhiên và con người lao động. Em hãy chọn phân tích một số hình ảnh đặc sắc trong các khổ thơ 1, 3, 4 và 7. Bút pháp xây dựng hình ảnh của tác giả trong bài thơ có đặc điểm gì nổi bật?

Trả lời:

Hình ảnh Đoàn thuyền ra khơi: trên nền hoàng hôn kì vĩ, rực rỡ, con thuyền căng buồm ra khơi với một niềm vui, sự phấn chấn và hăng say của người lao động.

HÌnh ảnh con thuyền lướt đi: "Thuyền ta lái gió với buồm trăng" => gió là người lái, trăng là cánh buồm. Thuyền và người hòa nhập với thiên nhiên, bay bổng, lâng lâng trong cái sự thơ mộng của gió, trăng, biển.

Bút pháp nghệ thuật trong bài thơ nổi bật là bút pháp lãng mạn, cảm xúc dạt dào của nhà thơ cùng với những hình ảnh kì vĩ.

Câu 4: Bài thơ có nhiều từ hát, cả bài cũng như một khúc ca. Đây là khúc ca gì và tác giả làm thay lời ai? Em có nhận xét gì về âm hưởng, giọng điệu của bài thơ? Các yếu tố: thể thơ, vần, nhịp đã góp phần tạo nên âm hưởng của bài thơ như thế nào?

Trả lời:

Đây là khúc ca ngợi ca lao động, với tinh thần làm chủ và niềm vui phơi phới. 

Âm hưởng hào hùng, tràn đầy sức sống cho thấy tinh thần và hi vọng của những người lao động.

Giọng điệu bài thơ sôi nổi, khỏe khoắn, tràn đầy không khí hứng khởi. Lời thơ dõng dạc giọng điệu, cách gieo vần linh hoạt.

Câu 5: Qua những bức tranh về thiên nhiên và con người lao động trong bài thơ, em có nhận xét gì về cái nhìn và cảm xúc của tác giả trước thiên nhiên đất nước và con người lao động?

Trả lời:

Qua bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” ta thấy được, nhà thơ Huy Cận có cái nhìn tươi mới và cảm xúc hào hứng, tràn đầy niềm vui về cuộc sống. Trong công cuộc Xây dựng XHCN ở miền Bắc, đất nước đang dần đi lên nhờ những con người lao động hăng say, nhà thơ tin tưởng và phấn khởi rằng: đất nước sẽ ngày càng thêm giàu đẹp.

[Luyện tập] Viết một đoạn phân tích khổ thơ đầu hoặc khổ thơ cuối của bài thơ?

Trả lời:

• Phân tích khổ thơ đầu:

Nội dung: Không khí khẩn trưởng, hăng say của người lao động đánh cá với khí thế làm chủ biển cả qua hình ảnh đoàn thuyền ra khơi.

Nghệ thuật: so sánh (mặt trời - hòn lửa), ẩn dụ (then cài - sập cửa), bút pháp lãng mạn.

• Phân tích khổ thơ cuối:

Nội dung: Hình ảnh lao động huy hoàng, hoành tráng tràn đầy sức mạnh của người lao động.

Nghệ thuật: nhân hóa (mặt trời đội biển, đoàn thuyề chạy đua ), bút pháp lãng mạn.