[toc:ul]
Bài tập 1: Bài thơ phát triển từ một hình tượng bao trùm là hình tượng con cò trong những câu hát ru. Qua hình tượng con cò, tác giả nhằm nói về điều gì?
Trả lời
Hình ảnh con cò bay lả bay la trên những ruộng lúa bao la tượng trưng cho hình ảnh người nông dân, người phụ nữ trong cuộc sống nhiều vất vả, nhọc nhằn nhưng luôn thể hiện được những đức tính tốt đẹp và niềm vui sống.
Hình ảnh con cò hiện lên trong lời ru thể hiện tình yêu và sựu che chở của người mẹ dành cho con cái.
Bài tập 2: Bài thơ được tác giả chia làm ba đoạn. Nội dung chính của mỗi đoạn là gì? Ý nghĩa biểu tượng của hình tượng con cò được bổ sung biến đổi như thé nào qua các đoạn thơ?
Trả lời
Đoạn thơ chia làm ba phần:
- Phần 1: hình ảnh con cò qua những lời ru bắt đầu đến với tuổi ấu thơ.
- Phần 2: hình ảnh con cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ, trở nên gần gũi và sẽ theo con người đi suốt cuộc đời.
- Phần 3: từ hình ảnh con cò, nhà thơ suy ngẫm và triết lý về ý nghĩa của lời ru và tình mẹ đối với cuộc đời mỗi con người.
Ý nghĩa biểu trưng của con cò có sự phát triển: Con cò trong lời ru (phần 1) biến thành con cò mang tình cảm của mẹ mãi dõi theo bước chân con (phần 2) và trở thành biểu tượng cho lời ru, cho lòng mẹ theo con suốt đời (phần 3).
Bài tập 3: Trong đoạn đầu của bài thơ, những câu ca dao nào được sử dụng? Nhận xét về cách vận dụng
Trả lời
- Những câu ca dao được sử dụng trong bài là:
"Con cò bay lả bay la
Bay từ cổng phủ, bay ra cánh đồng"
"Con cò bay lả bay la
Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng"
"Con cò mày đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục, đau lòng cò con."
Trong bài ca dao (Con cò mày đi ăn đêm...), hình ảnh con cò lại tượng trưng cho những con người, nhất là người phụ nữ đang nhọc nhằn, vất vả để kiếm sống nuôi con. Qua đó còn thể hiện một tình yêu thương, tận tụy, hi sinh hết mình vì con của người mẹ.
Bài tập 4: Trang 48 Ở bài thơ này có những câu thơ mang tính khái quát. Ví dụ:.... Em hiểu như thế nào về những vần thơ trên?
Trả lời
Hình ảnh cánh cò là hình ảnh tượn trưng cho mỗi câu thơ nhưng qua đó ẩn chứa là một tình yêu thương con bao la của người mẹ. Cho dù con có lớn lên, có trưởng thành như thế nào thì trong mắt mẹ, con vẫn là đứa con bé bỏng cần được mẹ nâng niu che chở cả cuộc đời. Cánh cò vỗ qua nôi như dáng mẹ đang nghiêng xuống chở che, đang nói với con những lời tha thiết của lòng mẹ. Từng vần thơ là nỗi niềm tình cảm, là những vất vả hi sinh, tình yêu thương bao bọc che chở của người mẹ dành cho con.