Bài soạn siêu ngắn: Hoàng lê nhất thống chí - Ngữ văn lớp 9

[toc:ul]

Câu 1: Tìm đại ý và bố cục đoạn trích.

Trả lời:

• Đại ý của bài là: Chiến thắng lừng lẫy của vua Quang Trung, sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận lũ vua quan phản nước, hại dân.
• Bố cục đoạn trích: 
• Phần 1: Từ đầu…ra Bắc: Quang Trung chẩn bị tiến quân ra Bắc
• Phần 2: Tiếp đó…vào thành: Quang Trung đại phá quân Thanh
• Phần 3: Còn lại =>Số phận của bọn bán nước và cướp nước.

Câu 2: Qua đoạn trích tác phẩm, em cảm nhận hình ảnh người anh hùng dân tộc Quang Trung - Nguyễn Huệ như thế nào? Theo em, nguồn cảm hứng nào đã chi phối ngòi bút tác giả khi tạo dựng hình ảnh người anh hùng dân tộc này?

Trả lời:

Hình tượng Quang Trung - Nguyễn Huệ: trí tuệ sáng suốt, tài điều binh khiển tướng, mạnh mẽ, quyết đoán, tầm nhìn xa trông rộng.

Câu 3: Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước, hại dân đã được miêu tả như thế nào? Em có nhận xét gì về lối văn trần thuật ở đây?

Trả lời: 

Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước, hại dân:

• Tôn Sĩ Nghị sợ mất mật, bỏ chốn qua cầu phao
• Quân lính run sợ, bỏ chạy tán loạn, dẫm đạp lên nhau.
• Lê Chiêu Thống chạy bán sống bán chết.

Đoạn văn miêu tả chân thực, nhưng cũng có chút cảm xúc ngậm ngùi của người bề tôi cũ.

Câu 4: Nêu nhận xét về nghệ thuật trần thuật của đoạn trích này

Trả lời:

Nghệ thuật trần thuật của đoạn trích: 

• Cảnh tháo chạy của giặc được miêu tả dưới cái nhìn hả hê, mãn nguyện: âm hưởng nhanh
• Cảnh bỏ chạy của vua tôi Lê Chiêu Thống được miêu tả dài hơn, âm hưởng chậm hơn, toát lên vẻ chua xót, ngậm ngùi.

=> Ta như chứng kiến tận mắt trận chiến

[Luyện tập] Câu 1: Dựa theo tác phẩm, hãy viết một đoạn văn ngắn miêu tả lại chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung từ tối 30 Tết đến ngày mồng 5 tháng giêng năm Kỉ Dậu (1789)

Trả lời:

Chỉ trong vòng chưa tới mười ngày mà năm đạo quân dưới sự chỉ đạo của vua Quang Trung đã tạo nên chiến thắng thần tốc, dẹp tan quân Thanh, khiến vua tôi Lê Chiêu Thống phải bỏ trốn trong tình cảnh thảm hại. Trước tiên, quân của vua Quang Trung tấn công nghĩa binh trấn thủ ở sông Gián, bắt sống toàn bộ, ngăn chúng báo tin cho những đạo quân Thanh ở Hà Hồi và Ngọc Hồi. Nửa đêm ngày mồng 3 tháng Giêng năm Kỉ Dậu, vua Quang Trung cùng binh lính vây chiếm làng Hà Hội mà không cần đổ máu, tước hết khí giới và lương thực của kẻ thù. Mờ sáng ngày mồng 5, vua Quang Trung cho quân dàn trận chữ nhất, phòng thủ, tấn công đều chặt chẽ, cộng với kế nghi binh, bủa vây tứ phía, tiến sát đồn Ngọc Hồi. Nhờ vào trí lược bày binh bố trận của vua Quang Trung, sự đồng lòng, dũng cảm của binh lính, cùng với sự giúp sức của trời đất, quân Thanh đại bại. Giữa trưa hôm ấy, vua Quang Trung tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành, vua tôi nhà Lê bất ngờ, tháo chạy trong tình cảnh tủi nhục, thảm hại.