Bài soạn siêu ngắn: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Ngữ văn lớp 9
Bài soạn siêu ngắn: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - trang 152 sgk ngữ văn lớp 9 tập 1. Tất cả các câu hỏi trong bài học đều được soạn ngắn gọn, súc tích nhưng vẫn đầy đủ ý.
[toc:ul]
Câu 1: Bài thơ là lời hát ru những em bé dân tộc Tà-ôi “lớn trên lưng mẹ” ở vùng chiến khu Trị - Thiên khi cuộc kháng chiến chông Mĩ đang diễn ra ác liệt. Lời hát ru có ba khúc, mỗi khúc có hai khổ và đều mở đầu...
Trả lời:
Tác dụng: tạo âm điệu của lời ru, nhịp nhàng êm ái trong cách nôi đưa em ngủ.
Qua lời ru cho thấy tình mẹ con thắm thiết, mẹ mong con yêu khôn lớn, trưởng thành, thành công dân tự do của nước nhà độc lập, thống nhất.
Câu 2: Phân tích hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ. (Gợi ý: Qua từng đoạn thơ, người mẹ được miêu tả ưong những công việc gì, hoàn cảnh nào? Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự vất vả, gian khổ của người mẹ ở chiến khu.)
Trả lời:
Hình ảnh người mẹ Tà-ôi: Thương yêu con, và cũng là một người “chiến sĩ” tham gai lao động sản xuất để nuôi bộ đội, hỗ trợ cách mạng.
Hoàn cảnh: mẹ vừa ru con ngủ, vừa giã gạo nuôi bộ đội. Khi chuyển lán, đạp rừng mẹ cũng địu con (Nhịp chày nghiêng, mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội,...)
=> Người mẹ Tà- ôi là hiện thân của những người mẹ Việt Nam anh hùng, giỏi việc nước đảm việc nhà. Sẵn sàng hi sinh bản thân vì tình mẫu tử và tình yêu quê hương, đất nước.
Câu 3: Em hiểu như thế nào về hai câu thơ: “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi / Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng”? Phân tích tình cảm của người mẹ đối với con ở câu thơ thứ hai.
Trả lời:
Hai câu thơ vừa sử dụng phép so sánh và ẩn dụ.
Người con chính là ánh sáng, nguồn sống của đời mẹ, giống như mặt trời trên cao nuôi dưỡng cây bắp. Có con ngủ ngoan nên mẹ yên tâm làm việc, yên tâm tham gia kháng chiến để con sau này có hạnh phúc, có tự do. => Tình mẫu tử thật thiêng liêng.
Câu 4: Qua các khúc ru, em cảm nhận tình cảm của người mẹ đối với con như thế nào? Nhận xét về mối liên hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh công việc mà mẹ đang làm ở từng đoạn thơ...
Trả lời:
- Qua khúc hát ru, ta có thể cảm nhận được tình yêu thương vô bờ bến mẹ dành cho con, mẹ hy vọng con được sống trong hòa bình, hi vọng con trưởng thành sẽ gây dựng đất nước. Bài thơ thật xúc động, và còn thấm đượm tinh thần dân tộc.
- Bài thơ có ba khúc và mỗi khúc ru đều gắn liền với hoàn cảnh cụ thể, việc làm cụ thể. Mẹ làm gì thì con mơ, con hy vọng mẹ làm được tốt nhất, và mẹ thì mong ước con sau này cũng trưởng thành và làm được không chỉ những việc đó, mà còn hơn cả là trưởng thành khỏe mạnh và được là người dân của đất nước độc lập, tự do rồi xây dựng quê hương, đất nước.
Câu 5: Em thấy tình yêu thương con của người mẹ gắn với những tình cảm gì? Em hiểu như thế nào về những ước mong, ý chí của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mĩ được thể hiện trong các khúc ru?
Trả lời:
- Tình yêu con của người mẹ Tà - ôi gắn với tình thương anh bộ đội, buôn làng và cao hơn nữa là sự gắn bó với tình yêu quê hương đất nước.
- Ý nghĩa của khúc ca: tình yêu thương con dào dạt, lòng yêu nước sâu sắc, ý chí chiến đấu mãnh liệt vì độc lập tự do của những bà mẹ Việt Nam. Mẹ là chiến sĩ, mẹ của chiến sĩ, là người mẹ Việt Nam anh hùng.
Luyện tập: Nhận xét về ý nghĩa của yếu tố tự sự trong bài thơ đối với việc thể hiện cuộc sống của người dân ở chiến khu Trị - Thiên thời chống Mĩ.
Trả lời:
Ý nghĩa: miêu tả chân thực cuộc sống khó khăn, gian khổ của người dân ở chiến khu miền tây Thừa Thiên trong thời kháng chiến chống Mĩ. Thể hiện tâm hồn trong sáng của người mẹ Tà-ôi,và nhwungx nét đặc trưng của đồng bào dân tộc Tà-ôi: địu con, làm nương rẫy,...Yếu tố tự sự góp phần làm cho lời thơ thêm sâu lắng, thể hiện những tình cảm chân thực của nhân vật trữ tình.