Bài soạn siêu ngắn: Khóc Dương Khuê - Ngữ văn lớp 11

[toc:ul]

Câu 1: Theo anh (chị), bài thơ này có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung của mỗi đoạn là gì?

Trả lời:

Bài thơ này có thể chia làm 3 đoạn:

• Đoạn 1: 2 câu đầu - Nỗi đau của nhà thơ khi hay tin bạn mất.
• Đoạn 2: 20 câu tiếp - Hồi tưởng lại những kỉ niệm giữa nhà thơ và bạn.
• Đoạn 3: Còn lại - Nỗi đau khôn tả trước hiện thực xót xa.

Câu 2: Tình bạn thắm thiết, thủy chung giữa hai người được thể hiện như thế nào?

Trả lời:

Nỗi đau khi hay tin bạn qua đời: Bác Dương thôi đã thôi rồi / Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta

Cách gọi “bác”: đúng mực, thân mật

“thôi”  => (cách nói giảm nói tránh) chỉ sự ra đi vĩnh viễn của người bạn già. 

Đoạn thơ thứ hai: hồi ức về lần gặp cuối cùng giữa hai người.

Ở đoạn kết nỗi đau thể hiện ở nhiều cung bậc: lúc đột ngột, lúc ngậm ngùi, luyến tiếc, lúc lắng đọng thấm sâu chi phối tuổi già của tác giả. Hai câu kết là nỗi đau không nước mắt, như dồn vào lòng.

Câu 3: Đây là một bài thơ có nghệ thuật tu từ đặc sắc. Hãy phân tích những biện pháp nghệ thuật tu từ thể hiện nỗi trống vắng của nhà thơ khi bạn qua đời.

Trả lời:

Nghệ thuật:

Sử dụng các câu hỏi tu từ => cảm xúc hụt hẫng, chơi vơi:

Hư từ "không": không mua rượu vì bạn không còn nữa, không có tri kỉ độc ẩm. 5 chữ "không" trong 2 câu thơ => cái trống vắng khủng khiếp. Ý thơ chơi vơi, kết đọng trong tiếng khóc đáng thương của người bạn già tri kỉ: Tuổi già hạt lệ như sương, / Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan! Câu thơ buông nhẹ mà khơi gợi, xót đau, hờn tủi.