[toc:ul]
Tâm trạng của nhân vật trữ tình: cả hai bài đều diễn tả tình cảm lớn lao đối với quê hương, sau một thời gian trở về quê hương, tình cảm vẫn vậy nhưng cảnh vật, con người đều đã đổi thay. Hai tác giả lại nhớ về những tháng năm cũ, khoảng thời gian tươi đẹp ngày xưa.
Việc học không phải một hai ngày là có thành quả, mà cần rất lâu, nhưng sau khoảng thời gian dài chăm chỉ hàng ngày, tích lũy kiến thức thì mới thành công. Như việc trồng cây, mỗi ngày đều phải chăm bón thì đến lúc đơm hoa kết trái mới được trái ngon, nếu không cây sẽ chết, hoặc không lớn nổi => phải kiên nhẫn trên con đường học tập và rèn luyện.
Điểm giống nhau: thể thơ thất ngôn bát cú, đều là dòng tâm trạng sâu lắng, nỗi buồn về tình duyên, nỗi nhớ về quê nhà, ngôn ngữ mang đậm tính dân tộc.
Điểm khác nhau:
Ngôn ngữ thơ Hồ Xuân Hương: dùng nhiều khẩu ngữ, ít từ Hán Việt.
Ngôn ngữ thơ Bà Huyện thanh quan: dùng nhiều từ Hán Việt
Câu tục ngữ " cho bạc cho tiền không bằng cho nghiên cho bút" => tiền bạc đuộc so sánh với nghiên, mực
Ý nghĩa: nghiên, mực chính là tri thức, tuy không có giá trị lớn nhưng lại là phương tiện giúp con người nâng cao nhân cách, phẩm chất, kiến thức giúp tồn tại, phát triển. Còn tiền, bạc tuy mua được của cải, vật chất nhưng cxung chỉ là nhất thời không thể bằng được tri thức, phẩm cách.