Bài soạn siêu ngắn: Lẽ ghét thương - Ngữ văn lớp 11

[toc:ul]

Câu 1: Tìm điểm chung giữa những đời vua mà ông Quán ghét và giữa những con người mà ông Quán thương. Từ đó có nhận xét về cơ sở của Lẽ ghét thương theo quan điểm đạo đức của Nguyễn Đình Chiểu.

Trả lời:

Những điều ông Quán ghét: việc tầm phào, ghét vua Trụ mê dâm, U Vương, Lệ Vương gây ra nhiều mối rắc rối, Ngũ Bá chia rẽ, đổ nát, sớm đầu tối đánh …

• Điểm chung: ăn chơi, hoang dâm vô độ, tranh quyền, đoạt lợi, không quan tâm đến việc nước, việc dân
• Căn nguyên của cái ghét: lòng thương dân, yêu nước.

Những điều ông Quán Thương: người tài đức, có chí muốn giúp người, giúp dân nhưng không đạt sở nguyện.

• Căn nguyên của cái thương: lẽ thương đời, thương người và cho chính mình.

Câu 2: Anh (chị) có nhận xét gì về cách dùng phép đối và phép điệp ở từ ghép thương trong đoạn thơ này. Tìm hiểu giá trị nghệ thuật của biện pháp tu từ đó.

Trả lời:

Phép đối: Từ ghét và thương được lặp lại 12 lần, sắp đặt sóng đôi, đăng đối linh hoạt. =>  biểu hiện sự đắn đo trong cách hành động của tác giả trước cuộc sống. Qua đó làm nổi bật hai tình cảm "ghét" và "thương", tăng cường độ cảm xúc: yêu nồng nhiệt, ghét cũng vô cùng.

Câu 3: Dựa vào cảm xúc của tác giả, hãy giải thích thích câu thơ: Vì chưng hay ghét cũng là hay thương

Trả lời:

Giải thích: Yêu và ghét là hai tình cảm có mối quan hệ khăng khít. Vì quá thương nhân dân khốn cùng, đau khổ nên càng thấy ghét những kẻ làm cho dân đau, dân khổ kể cả vua chúa, người cầm quyền.

[Luyện tập] Theo anh (chị) câu thơ nào trong đoạn trích có thể thâu tóm toàn bộ ý nghĩa tư tưởng và tình cảm của cả đoạn? Hãy viết đoạn văn trình bày cảm nhận của mình về câu thơ đó.

Trả lời:

Câu thơ đó là "Vì chưng hay ghét cũng là hay thương"

Cảm nhận: Hai trạng thái cảm xúc đối lập nhau được đặt trong một câu thơ, cho thấy ông càng thương dân bao nhiêu thì càng ghét xã hội và bọn quý tộc bấy nhiêu. Càng nể trọng những anh hùng, người tài đức thì lại càng căm phẫn kẻ dốt nát, sĩ diện. => đỉnh cao tư tưởng và tình cảm của Nguyễn Đình Chiểu.