Soạn văn 11 ngắn nhất bài: Khóc Dương Khuê

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1: Theo anh/chị, bài thơ chia thành mấy đoạn? Nội dung mỗi đoạn là gì?

Câu 2: Tình bạn thắm thiết, thủy chung giữa hai người được thể hiện như thế nào?

Câu 3: Đây là một bài thơ có nghệ thuật tu từ đặc sắc. Hãy phân tích những biện pháp nghệ thuật tu từ thể hiện nỗi trống vắng của nhà thơ khi bạn qua đời.

II. Soạn bài siêu ngắn: Khóc Dương Khuê

Câu 1: Bài thơ có thể chia thành ba đoạn như sau:

  Phần 1: (Hai câu đầu) Nỗi đau xót đột ngột khi mất bạn.

  Phần 2: (Từ câu 3 đến câu 22) Nhớ lại những kỷ niệm giữa hai người và thể hiện tâm trạng thời cuộc của nhà thơ.

  Phần 3: (còn lại) Nỗi đau mất bạn và tâm sự cô đơn vì thiếu tri kỷ.

Câu 2: Tình bạn thắm thiết, thủy chung giữa hai người được diễn ta qua: 

  Nỗi đau khi hay tin bạn qua đời: Gọi “bác” vừa đúng mực, vừa rất thân mật. Để giảm nhẹ nỗi đau, để tự an ủi mình và thể hiện sự trân trọng đối với người bạn  vong niên.

  Hồi ức về lần gặp cuối cùng giữa hai người: trực tiếp thể hiện niềm thương tiếc người tri âm tri kỉ.

  Nỗi đau của tác giả khi bạn không còn nữa: lúc đột ngột, lúc ngậm ngùi, luyến tiếc, lúc lắng đọng

Câu 3: Những biện pháp nghệ thuật tu từ đặc sắc:

  Cách nói giảm: Bác Dương thôi đã thôi rồi! , nhằm làm giảm đi những mất mát đau thương.

  Biện pháp nhân hóa: Nước mây man mác. Nhằm diễn tả sự ra đi của bạn cũng khiến đất trời thương xót.

  Cách nói so sánh: Tuổi già giọt lệ như sương.

  Các câu hỏi tu từ trong đoạn cuối bài thơ. Hàng loạt các câu thơ như: Làm sao bác vội về ngay; Vội vàng sao đã mải lên tiên, ... Để rồi lắng đọng trong những   câu thơ hụt hẫng, chơi vơi:

  Cách sử dụng lối liệt kê: có lúc, có khi, cũng có khi… nhằm tài hiện những kỉ niệm về tình bạn thân thiết và tấm lòng của nhà thơ đối với bạn.

  Dùng điển cố tích, điển cố về tình bạn tri âm để diễn tả nỗi đau mất bạn một cách sâu sắc ở đoạn thơ cuối cùng

III. Soạn bài ngắn nhất: Khóc Dương Khuê

Câu 1: Bố cục bài thơ chia thành 3 đoạn lần lượt như sau: Nỗi đau xót đột ngột khi mất bạn (Hai câu đầu); Nhớ lại những kỷ niệm giữa hai người và thể hiện tâm trạng thời cuộc của nhà thơ (Từ câu 3 đến câu 22); Nỗi đau mất bạn và tâm sự cô đơn vì thiếu tri kỷ (Phần còn lại)

Câu 2: Tình bạn thắm thiết, thủy chung giữa hai người được tác giả diễn đạt qua sự vận động của cảm xúc thơ. Đầu tiên là nỗi đau khi hay tin bạn qua đời. Đoạn thơ thứ hai vẫn trực tiếp thể hiện niềm thương tiếc người tri âm tri kỉ. Đó là hồi ức về lần gặp cuối cùng giữa hai người. Và tình bạn ấy còn được thể hiện trong đoạn kết, diễn tả nỗi đau của tác giả khi bạn không còn nữa.

Câu 3: những biện pháp nghệ thuật tu từ thể hiện nỗi trống vắng của nhà thơ khi bạn qua đời được thể hiện qua Cách nói giảm (Bác Dương thôi đã thôi rồi!); Biện pháp nhân hóa (Nước mây man mác); so sánh (Tuổi già giọt lệ như sương); Các câu hỏi tu từ trong đoạn cuối bài thơ (Làm sao bác vội về ngay; Vội vàng sao đã mải lên tiên, ...); sử dụng lối liệt kê (có lúc, có khi, cũng có khi…).

Ngoài ra, tác giả đã dùng một loạt điển tích, điển cố về tình bạn tri âm để diễn tả nỗi đau mất bạn một cách sâu sắc ở đoạn thơ cuối cùng => bộc lộ tâm trạng cô đơn, những trăn trở day dứt của  nhà thơ về nhân tình thế thái.

IV. Soạn bài cực ngắn: Khóc Dương Khuê

Câu 1: Bố cục bài: 3 phần với nội dung từng phần như sau:

1. Nỗi đau xót đột ngột khi mất bạn => Hai câu đầu

2. Nhớ lại những kỷ niệm giữa hai người và thể hiện tâm trạng thời cuộc của nhà thơ => Từ câu 3 đến câu 22

3. Nỗi đau mất bạn và tâm sự cô đơn vì thiếu tri kỷ => Còn lại

Câu 2: sự vận động của cảm xúc thơ cũng là mạch cảm xúc của tác giả đối với tình bạn thắm thiết, thủy chung giữa hai người:

Đầu tiên nhà thơ đã dùng cách nói giảm để thể hiện nỗi đau của mình.

=> Cách gọi “bác” vừa đúng mực, vừa rất thân mật, để tự an ủi mình và thể hiện sự trân trọng đối với người bạn vong niên

Thứ hai, trực tiếp thể hiện niềm thương tiếc người tri âm tri kỉ 

=> Hồi ức về lần gặp cuối cùng giữa hai người

Cuối cùng, nỗi đau của tác giả khi bạn không còn nữa

=> Thể hiện ở nhiều cung bậc: lúc đột ngột, lúc ngậm ngùi, luyến tiếc, lúc lắng đọng

Câu 3: Đây là một bài thơ có nghệ thuật tu từ đặc sắc. Được thể hiện qua:

Các biện pháp nghệ thuật:

- Cách nói giảm để giảm đi những mất mát đau thương 

=> Bác Dương thôi đã thôi rồi! 

- Biện pháp nhân hóa diễn tả sự ra đi của bạn cũng khiến đất trời thương xót.

=> Nước mây man mác

- Cách nói so sánh 

=> Tuổi già giọt lệ như sương

- Cách sử dụng lối liệt kê tái hiện những kỉ niệm về tình bạn thân thiết và tấm lòng của nhà thơ đối với bạn

=> có lúc, có khi, cũng có khi…  

- Các câu hỏi tu từ 

=> Làm sao bác vội về ngay; Vội vàng sao đã mải lên tiên, ...

Dùng một loạt điển tích, điển cố về tình bạn tri âm  => diễn tả nỗi đau mất bạn một cách sâu sắc